Оскар Гертвиг
Оскар Вильгельм Август Гертвиг ( алман. Oscar Wilhelm August Hertwig Оскар Вильгельм Август Гертвиг ; 21 апрель 1849, Фридберг - 25 октябрь, 1922, Берлин ) - Германия зоологы һәм профессоры. Эволюция теориясен 1916-нчы елда, Чарльз Дарвинның төрләрнең килеп чыгышы басылып чыкканнан соң 55 ел үткәч, тәнкыйтьли. 1903 елда Гертвиг Швеция Король Фәннәр академиясе әгъзасы итеп сайлана.
| Оскар Гертвиг | |
|---|---|
 | |
| Туган телдә исем | алман. Oscar Hertwig |
| Туган | 21 апрель 1849[1][2][3][…] Фридберг (Гессен), Дармштадт[d], Һессен, Алмания[4] |
| Үлгән | 25 октябрь 1922[4][1][2][…] (73 яшь) Берлин, Веймар җөмһүрияте[4] |
| Күмү урыны | Груневальдское кладбище[d] |
| Ватандашлыгы | Великое герцогство Гессен[d].svg){kind=small} Алман империясе.svg){kind=small} Веймар җөмһүрияте |
| Әлма-матер | Ена үнивирситите[d] |
| Һөнәре | хайванатбелгеч, университет профессоры, анатым, биолог |
| Эш бирүче | Ена үнивирситите[d], Фридрих Вилһелм үнивирситите[d] һәм HU Berlin |
| Балалар | Paula Hertwig[d][5] |
| Кардәшләр | Рихард фон Гертвиг[d] |
 | |
Биографиясе үзгәртү
Оскар Гертвиг Фридбергтагы бай сәүдәгәр гаиләсендә туган. Туганнан соң озак та үтми, гаилә Түрингиядә Мөхлхаузенга күченә, анда Оскар һәм энесе Ричард урта мәктәптә белем ала. 1868 елда мәктәптән киткәч, абыйлар Йен университетына укырга керделәр.
Абыйлы-энеле Гертвиглар үзгәртү
Оскар зоолог Ричард Гертвигның олы абыйсы (1850-1937) була. Алар бергә Йенда укыгандаа Эрнст Геккел һәм Карл Гегенбауэрның иң танылган укучылары булдылар. Геккелның фәлсәфи спекуляцияләрен кабул итмичә, алар аның идеяларын зоологик төшенчәләрен киңәйтү өчен кулландылар. 1879-1883 елларда аларның беренче тикшеренүләре эмбриологик була, проблемалары биогенетик законга нигезләнгән. 1881 елда Гервиглар коелом теориясе буенча киң әсәр бастыра.
10 елдан соң туганнар Германиянең төньягына һәм көньягына китә. 1888 елда Оскар Берлинда анатомия профессоры булды, һәм Ричард 1885-1925 елларда Мюнхен университетында зоология профессоры булып эшли.
Фәнгә өлеш кертү үзгәртү
Оскар Гертвиг үсешнең чагыштырма һәм казуаль биологиясендә төп белгеч иде, һәм бу өлкәдә төп дәреслек яза. Диңгез бөдрәләре материалын кулланып, ул беренче булып йомырка орлыкландыру вакытында ядрәләрнең кушылу процессын тасвирлады, күзәнәк ядрәсенең мирас ролен һәм меотик кимү феноменын өйрәнде. Үсеш биологиясен тикшерү белән беррәттән, Гертвиг Чарльз Дарвин теориясенә каршы чыга. Бу өлкәдә аның иң мөһим басмасы - аның 1916 елгы китабы «Das Werden der Organismen, eine Widerlegung der Darwinschen Zufallslehre» була (Организмнарның килеп чыгышы, Дарвинның очраклы теориясен кире кагу).
Библиография үзгәртү
- The Biological Problem of Today: Preformation or Epigenesis? (1894)
- Das Problem der Befruchtung und der Isotropie des Eies. Eine Theorie der Vererbung. Gustav Fischer, Jena 1884.
- «Die Lehre vom Organismus und ihre Beziehung zur Socialwissenschaft, Rede zur Feier des Geburtstages Seiner Majestäts des Keisers und Königs in der Aula der Königlichen Friedrich-Wilhelms-Universität zu Berlin am 27. Januar 1899». W. Büxenstein, Berlin 1899
- Lehrbuch der Entwicklungsgeschichte des Menschen und der Wirbeltiere. Gustav Fischer, Jena 1886 (1.Auflage) bis 1915 (10. Auflage)
- Das Werden der Organismen. Zur Widerlegung von Darwin’s Zufallstheorie durch das Gesetz in der Entwicklung Gustav Fischer, Jena 1916 (1. Auflage), 1918 (2. Auflage), 1922 (3. Auflage) [1].
- Allgemeine Biologie. Zweite Auflage des Lehrbuchs «Die Zelle und die Gewebe». Gustav Fischer, Jena 1906.
- Die Elemente der Entwicklungslehre des Menschen und der Wirbeltiere : Anleitung und Repetitorium für Studierende und Ärzte. — 5. Aufl. — Jena : Fischer, 1915. Digitalisierte Ausgabe der Universitäts- und Landesbibliothek Düsseldorf
- Zur Abwehr des ethischen, des sozialen, des politischen Darwinismus. Gustav Fischer, Jena 1918. Online Ausgabe von 1921
Искәрмәләр үзгәртү
- ↑ 1,0 1,1 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr: اوپن ڈیٹا پلیٹ فارم, платформа відкритих даних, платформа открытых данных, plateforme de données ouvertes, piattaforma di dati aperti, Opendata-Plattform, otevřená data platforma, åben-data-platform, տվյալների բաց շտեմարան, platforma za odprte podatke, plataforma de datos abierta, plataforma de dados aberta, платформа адкрытых даных, платформа на отворените данни, platforma otwartych danych, ашық деректер платформасы, ачык маалыматтарды платформа, açıq məlumat platforması, ochiq ma'lumotlar platforma, açık verilerin platformu, платформа отвореног података, platforma otvorenih podataka, platforma otvorenog podataka, platforma otvorených údajov, πλατφόρμα ανοικτών δεδομένων, platformu atklātā datu, platforma atvira duomenų, platvormi avatud andmete, avoimen datan foorumi, nyílt adatok platformja, პლატფორმა ღია მონაცემები, платформа за отворени податоци, нээлттэй мэдээллийн тавцан, platformă de date deschise, platformo de malferma datumoj, open data platform, плятформа адкрытых зьвестак, Усьтэм даннойёслэн платформазы, асыҡ мәғлүмәт платформаһы, açıq malümat platforması, açıq malümat platforması, ачык малюмат платформасы, öppen dataplattform, платформаи додаҳои боз, ачык кӧргӱзӱлердиҥ платформазы, гом бæрæггæнæнты платформæ — 2011.
- ↑ 2,0 2,1 Encyclopædia Britannica
- ↑ Брокгауз энциклопедиясе
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 Гертвиг Оскар // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / мөхәррир А. М. Прохоров — 3-е изд. — Москва: Советская энциклопедия, 1969.
- ↑ Paula Hertwig