Wikipedia

Николай Гулак

Николай Иванович Гулак ( 25 май 1821, Варшава - 8 июнь (27 май) 1899, Елизаветполь ) - галим, җәмәгать һәм сәясәт эшлеклесе, укытучы, публицист.

Николай Гулак
Туган 25 май 1821(1821-05-25)
Варшау, Россия империясе
Үлгән 27 май (8 июнь) 1899 (78 яшь)
Гәнҗә, Россия империясе
Ватандашлыгы Россия империясе
Әлма-матер Тарту университеты[d]
Һөнәре математик, имиджмейкер, сәясәтче, журналист, адвокат, тарихчы, фәлсәфәче, әдәбият белгече, хокук белгече, тәрҗемәче, публицист, педагог, литературовед
Фән өлкәсе: математика[1], тарих[1], фәлсәфә[1], әдәбият белеме[d][1], юриспруденция[d][1], переводческая деятельность[d][1] һәм публицистика[d][1]

 Николай Гулак Викиҗыентыкта

Биографиясе үзгәртү

Николай Гулак 1821 елның 25 маенда Варшавада туган [2] . Ул казак старшиналары, соңрак дворянлыкка өлгәшкән Гулаковлар гаиләсеннән. Аның әтисе Иван Иванович Гулак пенсиягә чыкканчы 14 ел Варшавада хезмәт иткән. Аның гаиләсе дә шунда яшәгән [3] . Майор дәрәҗәсе белән отставкага киткәч, Иван Гулак гомере буе Полтава өлкәсендәге Гулаковци фермасында яши, җир-тикшерү судының күчермәчесе булып эшли.

1843 елда Гулак Дерпт университетының юридик факультетын тәмамлый. 1844 елда юридик фәннәр кандидаты дәрәҗәсе ала. 1845 елдан 1847гә кадәр, Николай Киев, Подольск һәм Волынь генерал-губернаторы канцеляриясендә рәсми булып хезмәт иткән.

1845 елның декабрендә - 1846 елның гыйнварында Иван Гулак, Николай Костомаров һәм Василий Белозерский белән Кирилл һәм Мефодий кардәшлеген оештыралар. 1847 елның 18 мартында аны кулга алалар һәм Шлиссельбург крепостенә төрмәгә утырталар, ул 1850 елга кадәр анда кала. Тикшерү барышында ул кардәшлек әгъзаларының берсен дә күрсәтми.

1850-1855 елларда ул Пермьдә полиция күзәтүе астында яшәгән. 1859 елдан Одесса, Керчь, Кутаиси, Тифлис, Гәнҗә (Елизаветполь) мәгариф учреждениеләрендә математика, табигать белеме һәм тарих укытучысы булып эшли.

Аның тарих, математика, фәлсәфә, юриспруденция, грузин һәм азәрбайҗан әдәбияте (аеруча Шота Руставели, Низами Гәнҗәви) әсәрләренең тәрҗемәләре бар.

Хәтер үзгәртү

  • 1961 елда Киевтагы бер урамга Гулак исеме бирелгән.
  • Роман Иванычук "Дүртенче үлчәм" тарихи романын Гулак тормышына һәм иҗатына багышлаган ( 1984 ).

Искәрмәләр үзгәртү

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 Czech National Authority Database
  2. ↑ Пінчук Ю. А. Гулак Микола Іванович // Енциклопедія історії України. — Т. 2. — К.: Наукова думка, 2005. — С. 248.
  3. ↑ А. Б. Русский биографический словарь : в 25-ти томах.

Әдәбият үзгәртү

  • Гулак, Николай Иванович // Гроза — Демос. — М. : Советская энциклопедия, 1952. — С. 190. — (Большая советская энциклопедия : [в 51 т.] / гл. ред. Б. А. Введенский ; 1949—1958, т. 13).
  • Манойленко А. С., Манойленко Ю. Е. Участники Кирилло-Мефодиевского общества в Петропавловской крепости (1847—1848) // История Петербурга. 2014. № 1. С. 18-22.
  • Марахов Г. І. Гулак Микола Іванович // Шевченківський словник. — Т. 1. — К.: Головна редакція УРЕ, 1978. — С. 176.
  • Сергієнко Г. Я. Гулак Микола Іванович // Українська Радянська Енциклопедія. — 2-е видання. — Т. 3. — Киев, 1979. — С. 209.
  • Сарбей В. Гулак Микола Іванович // Малий словник історії України / Відповідальний редактор Валерій Смолій. — К.: Либідь, 1997. — С. 123.
  • Гулак Микола Іванович // Довідник з історії України. — 2-е видання. — К., 2001. — С. 189.
  • Пінчук Ю. А. Гулак Микола Іванович // Енциклопедія історії України. — Т. 2. — К.: Наукова думка, 2005. — С. 248.
  • Стороженко П. Кирилло-Мефодиевские заговорщики (Николай Иванович Гулак) // Киевская старина. — 1906. — № 2.
  • Марахов Г. И. С верой в будущее. Революционный демократ Н. И. Гулак. — К., 1989.
  • Кратко Мирослав. Уроки Миколи Гулака // Наука і культура. Україна: Щорічник. — Випуск 23. — К., 1989. — С. 94—109.
  • Кратко Мирослав, Антонюк Оксана. Микола Гулак як математик: Монографія. — Луцьк: РВВ «Вежа» Волинського державного університету імені Лесі Українки, 2004. — 200 с.
Чыганак — https://tt.wikipedia.org/w/index.php?title=Николай_Гулак&oldid=2880575