Неонила Кедрова
Неонила Ивановна Кедрова (15 (27) Гыйнвар 1875 ел, Новоалександровский, Мосальск өязе, Калуга губернасы - 13 ноябрь, 1964 ел, Калуга) - совет акушер-гинекологы, РСФСРның мактаулы табибы (1944). Хатын-кызлардан беренче медицина фәннәре докторы.
| Неонила Кедрова | |
|---|---|
| Туган телдә исем | Неонила Ивановна Кедрова |
| Туган | 15 (27) гыйнвар 1875 ел Новоалександровский авылы, Мосальск өязе, Калуга губернасы, Рәсәй империясе |
| Үлгән | 13 ноябрь 1964 ел (89 яшь) Калуга, РСФСР, СССР |
| Күмү урыны | Пятницкое кладбище[d] |
| Ватандашлыгы | Россия империясе Россия республикасы[d]РСФСР[d] .svg){kind=small} СССР |
| Әлма-матер | Казан император университетының медицина факультеты |
| Һөнәре | акушер-гинеколог |
| Гыйльми дәрәҗә: | медицина фәннәре докторы |
Биография үзгәртү
1875 елның 15 (27) гыйнварында Калуга губернасы Мәскәү өязенең Новоалександровка авылында туган (хәзерге вакытта — Новоалександровский утары, Спас-Деменск районы, Калуга өлкәсе)[1].
Неонила Кедрова башлангыч белемне туган авылы мәктәбендә алган, аннары Калуга епархия мәктәбендә укыган, аны 1893 елда тәмамлаган. Ул мәктәп укытучысы һәм хастаханәдә шәфкать туташы булып эшли.
1900 елда ул Елена Павловнаның клиник Институтына укырга керә, анда 1 нче категорияле акушерлык фәннәр курсын тәмамлый. Киләсе елда, 1901 елда, Неонила Кедрова икенче тапкыр Санкт-Петербург хатын-кызлар медицина институтына укырга керә. Санкт-Петербург хатын-кызлар медицина институты директоры Дмитрий Оскарович Отто киңәше буенча, югары уку йортын уңышлы тәмамлау өчен, ул Казан Император университетының медицина факультетының бишенче курсына күчә, аны 1907 елда тәмамлый. Ләкин Россия империясенең халык мәгарифе министрлыгы тарафыннан 1907 елның 1 августында чыгарылган волонтерларның тестларын һәм имтиханнарын кабул итү тыелды, шуңа күрә Неонила Кедровага башта дәүләт имтиханнарын бирергә рөхсәт ителмәде . Россия Империясенең Халык мәгарифе министры белән кабул итүдән соң гына ул үзенең югары белемен тулысынча тәмамлау мөмкинлеген ала алды.
1907-1913 елларда Неонила Кедрова профессор Викторин Сергеевич Груздев җитәкчелегендә Казан Император университетының акушерлык һәм гинекологик клиникасында стажировка үтте [1] .
1909 елда Н. И. Кедрова Казан университетының медицина факультетында докторантка имтихан тапшыра, ә 1914 елда «Хатын-кыз җенес өлкәсенең гигант шешләре турында өйрәнүләрне эшләү тәҗрибәсе» темасы буенча медицина докторына диссертация яклый [1].
1913-1914 елларда ул Богырыслан шәһәрендә хирург һәм акушер-гинеколог булып эшли [1] .
1914-1916 елларда Рязань өязе хастаханәсендә хезмәт итә[1].
1916 елдан ул Хлюстинская җирле хастаханәсенең акушерлык һәм гинекология бүлеге белән идарә итә (1917 - 1929 елларда больница Калуга өлкәсе хастаханәсе дип атала, 1929 - Калуга район хастаханәсе), шулай ук гомуми хирургия бүлегендә эшләвен дәвам итә. Шул ук вакытта, Кедрова 1916-1918 елларда 5-нче Калуга җирле хастаханәсенең хирургия бүлеген җитәкли [2] [1] .
Аның инициативасы белән 1933 елның ноябрендә Калугада беренче бала тудыру хастаханәсе барлыкка килә, ул анда озак еллар җитәкчелек итә. Бала тудыру хастаханәсе Калуга региональ хастаханәсенең ике катлы бинасында урнашкан була [2] .
Н. И. Кедрованың практик эш тәҗрибәсе нигезендә 30га якын фәнни эш язылды. Фәнни эшләр Казан дәүләт медицина институты һәм Югары аттестация комиссиясе СССР Халык Комиссарлары Советы каршындагы югары мәктәп эшләре буенча Бөтенсоюз комитеты тарафыннан танылган. Шуңа бәйле рәвештә 1939 елның 25 ноябрендә аңа диссертация яклаусыз гына медицина фәннәре докторы гыйльми дәрәҗәсе бирелә.
Калуга фашист гаскәрләре тарафыннан басып алынган вакытта (октябрь-декабрь 1941), Кедрова эвакуациягә китми һәм Калуга хатын-кызлары өчен бала тудыруны гына дәвам итмичә, Калуганың баш табибы вазифасын да башкара. Бу ике айдан артык вакыт эчендә Н.И.Кедрова ярдәмендә якынча 120 бала туа. Шәһәр азат ителгәннән соң, НКВД Кедрованы нацистлар белән бәйләнештә гаепли, ләкин тиздән барлык гаепләр дә кире кагыла [2] [1] .
1944 елның 14 октябрендә Калуга бала тудыру хастаханәсе бинасы тулысынча торгызыла һәм ул яңадан ачыла [1] [2] .
Кедрова акушерлык өлкәсендә актив белем бирүне алып бара, Бөтен Союз медицина конгрессларында катнаша, бала тудыру бүлмәләрен булдыруга актив ярдәм итә [1] .
1959-нчы елда пенсиягә чыккач, ул бала тудыру йортында консультант булып эшләвен дәвам итә, яңа акушерлар һәм гинекологлар әзерләргә ярдәм итә [1] .
Ул 1964 елның 13 ноябрендә үлә.
Аны Калуганың Пятницко зиратына җирлиләр [3] .
Бүләкләре үзгәртү
1944-нче елда Неонила Ивановна Кедрова РСФСРның мактаулы табибы исеменә лаек булды.
1945 елның 25 мартында аңа Кызыл Хезмәт байрагы ордены бирелде [1] .
Искәрмәләр үзгәртү
Чыганаклар үзгәртү
- Кедрова // Калужская энциклопедия / под ред. В. Я. Филимонова. — 2-е изд., перераб. и доп. — Калуга: Издательство Н.Ф. Бочкаревой, 2005. — С. 202. — 494 с. — 3100 экз. — ISBN 5-89552-333-1.
- Наталья Гущина {{{башлык}}}(рус.) // «Весть» : газета Калужской области. — № 66-70 (9027-9031). — С. 28-29.
- {{{башлык}}}(рус.) // «Калужская неделя». — № 47 (871). — С. 12.
- Могилы знаменитостей медицины, врачей, медработников
- Медицина Калужского края в XVIII—XX вв. Личности и организации.
- Калужские лица и лики 2019 елның 5 август көнендә архивланган.
- Н. И. Лаврентьева, Учителя и ученики: 225 лет Калужскому образованию.
- Журнал «Здоровье» №10 (82) 1961 (fb2)