Малайзиядә Һинд дине
Малайзиядә Һинд дине тарафдарлары булып халыкның 5,4%-ы булып тора, бу Малайзиядә торган этник һиндлеләрнең 76%-ы.[1], аларның күпчелеге Һиндстанның Тамилнад өлешеннән тамиллар булып тора.
Тарихы үзгәртү
Индонезия архипелагының төп халкы кебек, Буддизм, Һинд дине, ә аннан соң Ислам килгәнче, малайлылар анимизм тарафдарлары булган. Хәзерге مالزی территориясенә Һинд дине кимендә 1700 ел элек Һинд сәүдәгәрләре белән үтеп кергән.[2] Һиндстан белән шашкын сәүдә яр буе регион халкын Һинд дине белән контактка китергән. Нәтиҗәдә, Һинд дине, Һинд мәдәни йолалары һәм Санскрит таралган. Һиндстан архитектура стиленда гыйбадәтханәләр нигезләнгән һәм җирле хөкемдарлар үзләрен раджалар дип атаган.[3]
Болар барысы да Малай ярымутравы территориясендә Гангга Негара (II гасыр), Лангкасука (II гасыр) һәм Кедах (IV гасыр) кебек Һинд дине патшалыклары барлыкка килүенә китергән. VII гасырдан XIII гасырга кадәр чорда бу кечкенә чәчәк атучы дәүләтләрнең күбесе Шривиджая Империясе составына кергән - бу Суматра утравындагы Палембанг башкаласы бөек Һинд дине малай патшалыгы булган.[4]
XIX гасыр ахырында - XX гасыр башында Британ Малайзиясенә күбесенчә Тамилнадтан күп санлы һинд күчеп килгән кешеләре килгән.
Хәзерге торышы үзгәртү
Малайзия Һинд дине тарафдарлары арасында җирле Ходайларга табыну таралган. Иң күп тарафдарлары булган традиция булып Шиваизм тора, шулай ук Вайшнавлар күп. Халыкара Кришна Аңы Җәмгыяте (ИСККОН) булуы шактый сизелә, аның шәһәрләр рәтендә гыйбадәтханәләр һәм дәгъва үзәкләре бар, ел саен илнең төрле шәһәрләрендә 10-12 Ратха-ятра фестивале уздырыла. Малайзиядә шулай ук Шри-вайшнавизм һәм Сатья Саи Баба тарафдарлары шулай ук бар. 1998 елның мартында Пенангта дини нигездә Һинд дине тарафдарлары белән мөселманнар арасында ызгышлар булган. Нәтиҗәдә Малайзия хөкүмәте функцияләүгә лицензиясе булмаган Һинд дине гыйбадәтханәләре эшчәнелеген тыйган. 2006 елның апрельдән майга кадәр малай хөкүмәтләре Һинд дине гыйбадәтханәләрен рәтен җимергән.[5] Хосусан, 2006 елның 11 маенда 2006 Куала-Лумпур шәһәрендә 3000 Һинд дине тарафдарларының дини ихтыяҗларын үтәгән 90-еллык Һинд гыйбадәтханәсен җимергәннәр.[6] Малайзиянең үсүче Исламизациясе Һинд дине тарафдарларының һәм башка дини азчылыкларның борчылуына китерә.[7] Хосусан, Исламга күчүне хуплаучы законнар тәнкыйтьләнә.[8]
|
|
Бу мәкалә тулысынча яки өлешчә төп нөсхәсе Рус Википедиясендәге «Индуизм в Малайзии» мәкаләсе нигезендә ясалды. Авторлар исемлеген төп мәкаләнең үзгәртүләр тарихы битеннән карый аласыз. |
Искәрмәләр үзгәртү
Шулай ук карарга мөмкин үзгәртү
- Шри Мариамман Гыйбадәтханәсе, Куала-Лумпур
- Малайзия Һиндудхарма Мамандрам
- Арулмигу Карумариамман Гыйбадәтханәсе
- Шри Агхора Вирапатхра Гыйбадәтханәсе
- Наттуккоттаи Четтиар Гыйбадәтханәсе, Пенанг
- Ходай Муруган Поты
- Шри Мунисварар Гыйбадәтханәсе, Җалан Бару Гыйбадәтханәсе
- Арулмигу Маха Мутху Мариамман Тхевастханан
- Баган Луар Шри Маһа Мариамман Гыйбадәтханәсе
- Челлапасвами
- Ом Шри Маһа Атһи Нагешвари Амман Гыйбадәтханәсе, Пучонг
- Шри Кундж Биһари Гыйбадәтханәсе
- Хикаят Сери Рама
Сылтамалар үзгәртү
- Malaysia’s clash of cultures
- dbkl-smashed-statues-of-hindu-gods blog
- 100-yr-old Hindu temple razed in KL
- Video of Hindu temple demolition in Malaysia 2006 елның 8 декабрь көнендә архивланган.
- New religious dispute sparks fears of rising Islamization in Malaysia
- Malaysia 'convert' claims cruelty
- Malaysia Hindu activists arrested
- Malaysia Hindu activists released
- Scores charged over Hindu rally
- Malaysia court rejects Hindu bid
- Detentions over Malaysian Hindu rally
- Malaysia burial row fuels tension
- Protesters threaten bloodshed over Hindu temple 2009 елның 31 август көнендә архивланган.
Искәрмәләр үзгәртү
- ↑ CIA — The World Factbook — Malaysia 2007 елның 13 июнь көнендә архивланган.
- ↑ Barbara Watson Andaya, Leonard Y. Andaya (1984). A History of Malaysia. Lonndon: Palgrave Macmillan. p. 14. .
- ↑ Zaki Ragman (2003). Gateway to Malay culture. Singapore: Asiapac Books Pte Ltd. pp. 1–6. .
- ↑ Early Malay kingdoms. Sabrizain.org. әлеге чыганактан 2012-10-08 архивланды. 2010-06-21 тикшерелгән.
- ↑ Temple row — a dab of sensibility please,malaysiakini.com
- ↑ Hindu group protests 'temple cleansing' in Malaysia 2007 елның 4 июль көнендә архивланган.,Financial Express
- ↑ Pressure on multi-faith Malaysia,BBC
- ↑ Malaysia strips Hindus of rights Daily Pioneer — January 19, 2010