Максим Березовский
Максим Созонтович Березовский ( 1745 - 1777 ) - Италиядә эшләгән рус композиторы . Д.С. Бортнянский белән бергә рус классик хор концертын тудыручы дип санала.
Биографиясе үзгәртү
Максим Березовский 1745 елның 16 (27) октябрендә туган. Тикшерүчеләр әйтүенчә, композиторның әтисе Сас гербы дворяны булган. Березовскийның туган урыны билгеле түгел. Балачагы гетман К. Разумовский резиденциясендә Сумщинадагы Глуховта узган дип фаразлана. Анда кечкенә Максим гетман Д. Апостол инициативасы буенча оештырылган танылган җыр мәктәбендә укый алган. Укучылар җыр, нота грамотасын, цимбал һәм бандурада уйнауга өйрәнгәннәр. Мәктәпкә яшьләрне дә, олыларны да кабул иткәннәр. Ике ел уку вакытында алар мәктәп хорында һәм Глуховның Николай чиркәвендә җырлыйлар; гетман резиденциясендә опера, балет һәм драма спектакльләрендә, хор һәм симфоник концертларда булганнар.
Күрәсең, ул Киев дини академиядә укыган. 13 яшьтән (1758), Бөек кенәз Питер, булачак император Питер III Федорович кортындагы чиркәүдә җырчы була, Я.Штелин Березовский исемен 1759 һәм 1769 елларда Ораниенбаумдагы Италия операларында спектакльдә җырчы буларак искә ала [3] . 1763 елда сарай яны оркестры валторна уйынчысының кызы, Ораниенбаум театр мәктәбен тәмамлаган, театр биючесе Францина Юбершерга өйләнә
1760 нчы елларда камера-музыкант булып хезмәт иткән Березовский берничә хор концертлары һәм җырлары иҗат итә. Аның композиторлык осталыгы замандашларының күп кенә хуплау сүзләре алган — композитор әсәрләрнең зәвыгы һәм көйлелеге өчен мактаган. Россия музыкасы тарихы М.Березовскийның классик типтагы хор концерты рус чиркәвенең " капелла " җырлау традицияләрен (инструменталь озатмыйча) Италия хор мәктәпләре җырлавы белән берләштергәнен яза. Ул 1760-нчы елларда Россиядә эшләгән италиялеләрнең әсәрләре, шулай ук Березовскийның бу жанрдагы беренче авторның хор кантатлары ярдәмендә оешкан.
1769 елның язында Березовский Болон филармониясе академиясенә җибәрелә, һәм ул 1771 елга кадәр укый. Бу иң абруйлы институт XVII гасырдан алып бөтен Европа өчен музыкантлар әзерли. Академияне тәмамлаучыларның осталыгына ышаныч аның башлыгы, танылган композитор Мартининың югары фәнни һәм педагогик абруйына нигезләнгән, замандашлары аны "музыка алласы" дип атаганнар. Ул Березовскийның укытучысы була.
Академик исемен алу өчен, өч дәрәҗә белем алу гына түгел, имтиханнар тапшыру да кирәк була- музыка әсәре язу өчен, бик яхшы укырга кирәк була (чөнки ул вакытта белемсез кешеләр хәерче саналган). Березовскийга билгеле бер стильдә полифоник (полифоник) композиция ясарга туры килә. Ул Болон филармония академиясендә [4] академик-композитор ( 1771 ) исеме өчен имтихан тапшыра - шул ук көнне Чехия композиторы Иосиф Мысливекнан да имтихан алалар, һәм бер ел элек яшь Вольфганг Амадеус Моцарт та имтихан биргән була, ул да академик исемен ала.
1771 елда Березовский Болон академиясенең чит ил әгъзасы статусын ала. Бу исем чит ил кешесенә капельмейстер булып эшләргә хокук бирә. «Massimo Berezovsky» дип кул куйган Березовскийның антифонының протокол әле дә академия архивында саклана. Березовскийның Италиядә булуы Болонья белән генә чикләнмәде, композитор Венециядә була, анда ул стипендия ала, һәм Россия диңгез отряды урнашкан Ливорнода була. Ливорнодагы традицион кышкы карнавал өчен Березовский Демофонт операсын яза ( П. Метастасио либретто, 1773 елда Ливорнода куелган). Риваять ул моны Россия флотилиясе командующие Орлов теләге буенча эшләгән дип әйтә.
Италиядә дүрт елдан артык яшәгән Березовский башка шәһәрләрдә дә булдыа. Аның «Сонаты для скрипки и чембало» китабында язу урыны — Пиза билгеләнгән. Италия архивларында «Симфония» һәм өч клавир соната ачыкланган. Әлегә кадәр төрле чыганаклардан билгеле булган кантатлар һәм концертның партитуралары табылмаган.
1773 елның октябрендә композитор Санкт-Петербургка кире кайта һәм империя театрлары коллективына билгеләнә, һәм сигез айдан соң - сарай яны капелласы капельмейстеры була.
Березовский тормышының соңгы еллары турында дәлилләр капма-каршы. Композиторның беренче биографы Евгений (Болховитинов) әйтүенчә, ул "гипохондриягә төшкән" һәм "үзен пычаклаган". Кайбер биографлар бу үз-үзен үтерү Березовскийның хурланган принцесса Тараканова белән танышуы белән бәйлиләр. Композиторның хәзерге биографы М. Г. Рыцарева композитор тормышының соңгы елларының бу версиясен кире кага. Ул Березовскийның Тараканова кулга алынганчы ике ел элек Россиягә кайтканын һәм үз-үзенә кул салу версиясе Евгений китапларында XIX гасырның икенче декадасында гына күренгәнен яза; Рыцарева сүзләре буенча, Березовский 1777 елның мартында кызышыу белән авырып китә, бу аның кинәт үлеменә сәбәп була.
Иҗаты үзгәртү
Д.С. Бортнянский белән бергә Березовский классик хор концертын (инструменталь озатмыйча) ясаучы булып санала. Аның хор өчен музыкасы арасындаизге Иоанн Златоуст Литургиясе (иң танылган өлеше - "Ышанам"), хор концертлары ("Господь, воцарися", "Отрыгну сердце", "Милость и суд", "Слава в вышних Богу", "Не имамы иныя помощи"), катнаш шигырьләр (" Знаменася на нас "," В память вечную ","Хвалите господа с небес "һ.б.). Рухи музыка өлкәсендә Березовский иҗатының иң югары ноктасы - "Картайган вакытта мине кире какмагыз" хор концерты ( 70 нче Мәдхиянең аерым шигырьләренә).
Шул ук вакытта композиторның иҗатына Көнбатыш Европа барокко музыкасы зур йогынты ясады. Италиядә Березовский, нигездә, классик музыка иҗат итә; «көнбатыш» стилистикасында — «Демофонт» опера-сериалында зур әсәрләр арасында (Ливорно, 1773) һәм скрипка һәм клавесин өчен сонат (1772) саклана. Березовскийның кайбер әсәрләре әлегә кадәр басылып чыкмаган.
Бүгенге көндә композиторның иҗади мирасы күп Европа хор төркемнәренең репертуарына кертелгән. Бортнянский һәм Ведель белән Березовский - XVIII гасырның иң талантлы рус композиторларының берсе. Максим Созонтович Березовскийның хор әсәрләре исемлегендә атрибутикасы булган 46 пьеса бар [5] .
Искәрмәләр үзгәртү
- ↑ 1,0 1,1 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr: اوپن ڈیٹا پلیٹ فارم, платформа відкритих даних, платформа открытых данных, plateforme de données ouvertes, piattaforma di dati aperti, Opendata-Plattform, otevřená data platforma, åben-data-platform, տվյալների բաց շտեմարան, platforma za odprte podatke, plataforma de datos abierta, plataforma de dados aberta, платформа адкрытых даных, платформа на отворените данни, platforma otwartych danych, ашық деректер платформасы, ачык маалыматтарды платформа, açıq məlumat platforması, ochiq ma'lumotlar platforma, açık verilerin platformu, платформа отвореног података, platforma otvorenih podataka, platforma otvorenog podataka, platforma otvorených údajov, πλατφόρμα ανοικτών δεδομένων, platformu atklātā datu, platforma atvira duomenų, platvormi avatud andmete, avoimen datan foorumi, nyílt adatok platformja, პლატფორმა ღია მონაცემები, платформа за отворени податоци, нээлттэй мэдээллийн тавцан, platformă de date deschise, platformo de malferma datumoj, open data platform, плятформа адкрытых зьвестак, Усьтэм даннойёслэн платформазы, асыҡ мәғлүмәт платформаһы, açıq malümat platforması, açıq malümat platforması, ачык малюмат платформасы, öppen dataplattform, платформаи додаҳои боз, ачык кӧргӱзӱлердиҥ платформазы, гом бæрæггæнæнты платформæ — 2011.
- ↑ 2,0 2,1 Березовский Максим Созонтович // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / мөхәррир А. М. Прохоров — 3-е изд. — Москва: Советская энциклопедия, 1969.
- ↑ Березовский 2019 елның 5 гыйнвар көнендә архивланган. // Большая российская энциклопедия. Т. 3. М., 2005, с. 357.
- ↑ Музыкальная энциклопедия. Болонская филармоническая академия
- ↑ Рыцарева, 2013
Әдәбият үзгәртү
- Воротников П.М. Березовский и Галуппи // Библиотека для чтений. Журнал словесности <...> т.105 (1851), с.40-55.
- Лебедев Н. А. Березовский и Бортнянский как композиторы церковного пения. — СПб., 1882.
- Калып:Книга:Рыцарева М. Г.: Композитор М. С. Березовский
- Рыцарева М. Г. Максим Березовский: жизнь и творчество композитора. — 2-е. — СПб.: Композитор СПб, 2013. — С. 182—206. — 228 с. — (Русская музыкальная классика). — ISBN 978-5-7379-0504-0.
- Герасимова-Персидская Н. Партесный концерт в истории музыкальной культуры. М., 1983.
- Рыцарева М. Было ли самоубийство // Искусство Ленинграда. 1990, № 2.
- Березовский М.С. // Большая российская энциклопедия. Т.3. М.. 2005, с.357.
Сылтамалар үзгәртү
- Максим Березовский — о жизни и творчестве
- Нестор Васильевич Кукольник «Максим Созонтович Березовский» 2016 елның 23 февраль көнендә архивланган. Исторический рассказ / Предания веков. В 2-х томах. Русская историческая повесть XIX — начала XX столетия.
- Березовский, Максим Созонтович // Брокгауз һәм Ефрон энциклопедик сүзлеге: 86 томда (82 том һәм 4 өстәмә). Санкт-Петербург: 1890—1907.
- Храневич К. И. Русский биографический словарь : в 25-ти томах.
- Русский Моцарт // Официальный сайт Людмила Мироновой
- Викторина «Десять фактов биографии композитора Максима Березовского».
- Лебедева-Емелина А. В. Биографика композиторов екатерининской эпохи: соотношение документов, легенд и мифов
- О. А. Шумилина ВЕНСКАЯ РУКОПИСЬ М. БЕРЕЗОВСКОГО
- ХОРОВИЙ КОНЦЕРТ МАКСИМА БЕРЕЗОВСЬКОГО «ПРИІДІТЕ І ВИДІТЕ ДІЛА БОЖИЇ»: ВИКОНАВСЬКИЙ АНАЛІЗ Юрченко М.С.
- Березовский М. С. Хоровые произведения / Сост., ред. и вступ. ст.: М. Юрченко. К., 1989; То же. 1995 (укр. яз.)
- Миницикл как композиционная модель раннеклассического хорового концерта (на примере творчества М. Березовского) // Музыка и время. М., 2013. № 1. С. 15-19
- [1]
- Сафарова Т. Духовные концерты Максима Березовского. Проблема русской гармонии // Musica Theorica-1. МГК, 1994;
- Шумилина