Кызыл (шәһәр)
Кызы́л (тыв. Кызыл, рус. Кызыл) — Pəcəйдагы шәһәр, Тыва Республикасының башкаласы. Халкы — 109 986 кеше (2010 елда).
 | |
 | |
| Халык саны | 116 015 (2017)  |
|---|---|
| Нигезләнгән | 1914 |
| Хөкүмәт башлыгы | Сагаан-оол, Карим Байлак-оолович |
| Сәгать поясы | UTC+07:00 |
| Кардәш шәһәрләр | Һонолулу бүлгесе һәм Красноярск |
| География | |
| АТБ | Тыва |
| Ил | Россия |
| Мәйдан | 97.41 км² |
| ДДӨБ | 630 метр |
| Координатлар | 51°43'тн, 94°27'кнч |
| Почта индексы | 667001–667011 |
| Телефон коды | 39422 |
| Хөкүмәт башлыгы | Сагаан-оол, Карим Байлак-оолович |
 | |
Тарих үзгәртү
Урянхлар төбәге Pəcəйга кергәчтен үк торак пункт буларак 1914 елда Белоца́рск исеме астында рус колонистлары тарафыннан төзелә. 1918 елда (инкыйлаб белән бәйле рәвештә) атамасы Хем-Бельди́рга үзгәртелә, 1926 елда — Кызылга.
1921 елда шәһәр Тыва Халык Җөмһүриятенең башкаласы, 1944 елдан — РСФСРның Тыва автоном өлкәсенең, 1961 елдан — Тыва АССРның, һәм 1991 елдан — Тыва Җөмһүриятенең башкаласы.
Географик урнашуы үзгәртү
Шәһәр Тыва казанында Олы Енисейне (Улуг-Хем) барлыкка китерүче Зур Енисей (Бий-Хем) һәм Кече Енисей (Каа-Хем) елгалары кушылган урында урнашкан.
Шәһәрнең идарәсе үзгәртү
2008 елның 30 июлендә Кызыл шәһәренең мэры буларак биш елга Владислав Товарищтайевич Ховалыг билгеләнә.