Карловиц солыхы (1699)
1699 елгы Карловиц солыхы (фр. Traité de Karlowitz) — 1698-1699 елларда узган Карловиц конгрессы дәвамында имзаланган Госманлы империясе белән «Изге лига» коалициясе илләре (Изге Рим империясе, Венеция республикасы, Речь Посполита, Россия империясе) арасында солых килешүләре.
| Traité de Karlowitz | |
|---|---|
 | |
| Килешү төре | солых килешүе[d] |
| Имзаланган | 1699, гыйнвар |
| Урын | [Сремски-Карловци, Сербия |
| Имзалаучылар |  Госманлы империясе Речь Посполита Венеция Русия империясе Габсбурглар династиясе |
 en:Treaty of Versailles Викитекада | |
Тарих үзгәртү
1699 елның гыйнвар азагында Славониянең Карловцы (алман. Karlowitz, хәзерге Сербиянең Сремски-Карловци (en)) бистәсендә кул куела (солых килешүенең исеме әлеге бистә исеме белән аталган). Госманлы империясе белән аерым солых килешүләренә 1699 елның 16 гыйнварында Речь Посполита, 1699 елның 24 гыйнварында Россия империясе, 1699 елның 26 гыйнварында Изге Рим империясе һәм 7 февральдә Венеция республикасы кул куя.
Солых килешүе буенча,
- Австриягә үзәк Маҗарстан, Трансильвания, Хорватия, Бачка һәм тулысынча диярлек Славония җирләре эләгә.
- Речь Посполитага Госманлы империясе кул астында булган Украинаның Днепрның уң ярындагы җирләре һәм Подолия (Каменец кирмәне белән) күчеп бетә.
- Венеция Морея ярымутравын куша, Архипелаг утраулары һәм Далмациянең 6 кирмәне өстеннән хакимлеген саклап кала.
- Россия империясе 2 елга Госманлы империясе белән үзара сугышмау турында килешү төзи (соңрак, 1700 елда әлеге килешүне ныгытучы Константинополь солыхы төзелә), Азак кирмәне дә анда кала.
- Габсбурглар гаскәре басып алган Темешвар провинциясе (кирмәннәре белән) Госманлы империясенә кайтарылып бирелә. Молдавиянең поляк гаскәре басып алган 6 шәһәре шулай ук төрек солтанына кире кайтарыла.
Хәтер үзгәртү
Килешү имзаланган чатыр урынында Kapela mira (тат. Тынычлык чиркәве) төзелгән. Чиркәү — чатыр формасында.
Чыганаклар үзгәртү
- Большая российская энциклопедия. В 35 томах . Том 13 (Ка-Ки). М.: НИ БРЭ, 2009. ISBN 978-5-85270-344-6
Әдәбият үзгәртү
- Ed.G. Noradounghian. Recuell d ́ actes internationaux de ́ l Empire ottoman. Vol. 1. Paris, 1897.
Сылтамалар үзгәртү
- Солых турында Encyclopædia Britannicaда(үле сылтама)(ингл.)
- Солых килешүе тексты (ингл.)