Иван Михайлович Малышев ( 28 август [9 сентябрь1889, Верхотурье, Пермь губернасы - 22 июнь, 1918, Тундуш станциясе, Уфа губернасы) - Россия революционеры, Екатеринбургтагы революцион хәрәкәттә катнашучы. Гражданнар сугышында катнашусы.

Иван Малышев
Туган 28 август (9 сентябрь) 1889
Верхотурье, Пермь губернасы, Россия империясе[1]
Үлгән 22 июнь 1918(1918-06-22)[1] (28 яшь)
Тундуш, Зылатаус шәһәр бүлгесе, Чиләбе өлкәсе
Күмү урыны Златоуст
Ватандашлыгы Россия империясе
Һөнәре инкыйлабчы, укытучы
Сәяси фирка Русия социал-демократик эшчеләр (бәлшәвикләр) фиркасе[d]

Биографиясе үзгәртү

 
Екатеринбургта РСДРП (б) Екатеринбург комитетының беренче рәисе революционер И.М. Малышев һәйкәле

Иван Михайлович Малышев тимер юл хезмәткәре гаиләсеннән. Ул Тау мәктәбен һәм Пермь укытучысы курсларын тәмамлый. Агафуров кардәшләр мәктәбендә укытучы булып эшли. 1905 елда ул РСДРП (б) га кушылды, Урал заводларында революцион агитация алып бара. 1905 елда Мотовилиха эшчеләре күтәрелешендә катнашуы өчен төрмәгә утыртыла. Ул җәзасын Пермь өлкәсенең Түбән Турасындагы Николаев төзәтү төрмәсендә үткәрә. Беренче бөтендөнья сугышы вакытында ул армиядә хезмәт итә. Ул Верх-Исетский металлургия заводында (ВИЗ) эшли, анда ул медицина кассасы белән идарә итә. Октябрь революциясеннән соң, Уралда Совет хакимиятен булдыруда актив катнашучы. Ул Екатеринбург шәһәр комитетының беренче председателе һәм Урал региональ партия комитеты, Урал Советларының төбәк башкарма комитеты әгъзасы итеп сайлана. Ул Урал профсоюзларын оештыручы һәм Урал өлкәсенең беренче хезмәт комиссары иде.

Кызыл Гвардия отряды башында ул Троицк янындагы Ак казаклар А.И. Дутовны җиңүдә катнашкан. Эшчеләр һәм крестьяннар Кызыл Армиясе тарихында беренче политик комиссарларның берсе. Чиләбе-Златоуст юнәлешендәге фронтның комиссары һәм командующие итеп билгеләнә. 1918 елда чехословак легионерлары һөҗүм иткән вакытта хәрби операцияләрне шәхсән үзе җитәкли. Сугышларның берсендә Тургояк разъезды янында яралана. 18 июнь көнне ак гвардиячеләр тарафыннан  кулга алына һәм 1918 елның 22 июнендә Сыростан авылында җәзалап үтерелә һәм Златоуст шәһәренең туган якны өйрәнү музее каршында туганнар каберлегендә җирләнә.

Хәтер үзгәртү

  • 3-нче Урал дивизиясенең Коммунистик батальоны Малышев исеме белән аталган
  • Екатеринбургның үзәк урамнарының берсе Малышев исеме белән аталган. 1977 елда скульптор В. Э. Егорова эшләгән һәйкәл урнаштырылган
  • Малышев исемен Свердловск өлкәсендәге авыл йөретә
  • Мияста И.M. Малышев исемендәге урам (Почта тыкрыгы 1977 елда үзгәртелде). Өйләрнең берсендә аңа багышланган мемориаль такта бар.
  • Аның туган шәһәре Верхотурьеда урамга Малышев исеме бирелгән
  • Первоуральскта Малышев урамы
  • Малышев урамы Троицк шәһәрендә (Чиләбе өлкәсе. )
  • Түбән Түредә Малышев урамы
  • Тюмендә Малышев урамы
  • Пермьдә Малышев урамы
  • Кемида Малышев урамы (Карелия)
  • Невянскта Малышев урамы

Искәрмәләр үзгәртү

Сылтамалар[1] үзгәртү

  • [ Иван Малышев] — ЗСЭ
  • Плотников И. Ф.. Малышев Иван Михайлович. Уральская историческая энциклопедия. Институт Истории и Археологии. әлеге чыганактан 2013-04-17 архивланды. 2010-03-18 тикшерелгән.
  • Миасс : энцикл. слов. — Миасс : Геотур, 2003. — С. 254.
  • Мой приветливый город Миасс. — Миасс : Геотур, 1998. — С. 359.
  • Морозов В. В. Миасс — город в золотой долине. — 3-е изд., испр. и доп. — Челябинск : Юж.-Урал. кн. изд-во, 1983. — С. 53—54.
  • Калып:Уральский следопыт
  1. Ольга Маркова. Кликун Камень. — Средне-Уральское книжное издательство, Свердловск. — 1970. — 191 с.