Иван Александрович Kусков ( 1765, Тотьма, Вологда провинциясе, Архангельск губернасы - 1823, Тотьма, Вологда губернасы ) - Аляска һәм Калифорнияның рус тикшеренүчесе, Калифорниядә Форт-Росска нигез салучы һәм аның коменданты.

Иван Кусков
Туган 1765[1][2]
Тотьма, Вологда правинсәсе[d], Россия империясе
Үлгән 1823[1][2]
Тотьма, Вологда гөбернәсе, Россия империясе
Ватандашлыгы Россия империясе
Һөнәре сәяхәтче-тәдкыйкатьче

Биографиясе үзгәртү

Тотьма сәүдәгәре.

1787 елда Иркутскка җитә. 1790 елның 20 маенда Иркутскта яшәүче Каргалы сәүдәгәре А.А. Баранов белән төньяк-көнчыгыш Голиков һәм Шелихов биләмәләрендә Америка ярларына диңгез экспедициясе турында килешү төзи.

1790 елдан Баранов Төньяк-Көнчыгыш компаниясенең барлык чит ил территорияләре менеджеры булды. Компания сәүдә итә, Россия өчен ачык җирләрне тәэмин итү чараларын күрә.

Кусков Кодиак утравында ( 1796 һәм 1800 ), Новархангельскта ( 1806 - 1814 ) хаким булып кала, Нучектагы Константин крепосте башлыгы ( 1798 - 1799 ), Якутат култыгында ( 1802 - 1803 ) 1802-1803 елларда Якутат култыгында Рус авыл җирлеге белән идарә итә, Якутат култыгыннан алып Ситха утравына кадәр экспедицияне җитәкли ( 1801 - 1802 ).

Форт Росс үзгәртү

 
И.А.Кусков СССР почта маркасында, 1991

Резанов һәм Баранов уе буенча, Россия ныгытмасы Форт Росс 1812 елның 30 августында Калифорниядә, Сан-Франциско култыгыннан төньякта, Бодега култыгыннан 18 чакрым ераклыкта урнашкан.

Кусков крепость командиры итеп билгеләнә ( 1821 ел ахырына кадәр). Колониядә яшелчә бакчалары булган, терлек асраган, судно төзү заводы булган. Компания вәкиле белән һинд кабиләләре лидерлары арасында килешү төзи (Калифорниядәге Россия милкен Россия-Америка компаниясе милкенә күчерүне законлы тәэмин итү)[3].

Отставка үзгәртү

1821 елда И. А. Кусков отставкага китә һәм 1823 елның 4 июлендә Тотьмага туган ягына кайта.

Аны Спасо-Суморинский монастыре территориясендә җирләгәннәр. Төгәл урын билгеләнмәгән, күмелгән урында агач крест һәм якорь ята.

Бүләкләре үзгәртү

Хәтер үзгәртү

  • Йорт-музее 1990 елда Тотьмада ачылган.
  • Тотьмадагы Сухона елгасы ярына Кусков исеме бирелгән [4] .
  • Реконструкцияләнгән Форт Росста Кусковның торгызылган торак бинасын урнашкан, ул анда бистә белән идарә иткән вакытта яшәгән һәм эшләгән [5] .

Искәрмәләр үзгәртү

Сылтамалар үзгәртү