Дүшәнбе
Дүшәнбе (таҗ. Душанбе, фар. دوشنبه) — Таҗикстан Җөмһүриятенең башкаласы, республика әһәмияте шәһәре, дәүләтнең иң эре фәнни-мәдәни, сәяси, икътисадый, сәнәгый һәм идарә үзәге. Дүшәнбедә дәүләт хакимиятенең югары органнары урнашкан.
| Дүшәнбе | |
| таҗ. Душанбе | |
| Илтамга | |
 | |
| Нигезләнү датасы | XVII гасыр |
|---|---|
 | |
| Рәсми исем | Душанбе |
| ... хөрмәтенә аталган | Дүшәмбе |
| Демоним | душанбегӣ, Douchanbéenne[1] һәм Douchanbéen[1] |
| Дәүләт |
 Таҗикстан |
| Нәрсәнең башкаласы | Таҗикстан, Таҗик Совет Социалистик Республикасы, Таҗик Айрат Сәвит Сатсиялислар Җөмһүрияте[d], Бохара әмирлеге[d][2], Басмачество[d][2] һәм Дюшамбинский вилайет[d] |
| Административ-территориаль берәмлек | Таҗикстан |
| Сәгать поясы | UTC+05:00 |
| Диңгез, күл яки елга эчендә яки янында урнашуы | Кафирниган[d] |
| Геомәгълүматлар | Data:Tajikistan/Dushanbe.map |
| Хөкүмәт башлыгы вазыйфасы | мэр |
| Хөкүмәт башлыгы | Рөстәм Имамгали[d] |
| Әгъзалык | Всемирная федерация туристических городов[d][3] |
| Халык саны | 863 400 (1 гыйнвар 2020)[4] |
| Диңгез дәрәҗәсе өстендә биеклек | 706 ± 1 метр |
| Кардәш шәһәр | Гәнҗә, Лусака[d], Сәнга, Монастир[d], Клагенфурт[5], Лаһор, Боулдер, Мазары-Шәриф, Ройтлинген, Санкт-Петербург[6], Шираз, Минск, Өремче, Тәһран, Шиямен[d], Шәһрекөрд һәм Әнкара |
| Моның хуҗасы | Памир[d], Национальный музей Таджикистана[d] һәм Национальная библиотека Таджикистана[d] |
| Кулланылган тел | Язгулям теле, Ягноб теле, таҗик теле[d], рус теле, үзбәк теле һәм Памир телләре |
| Мәйдан | 124 600 000 квадрат метр |
| Почта индексы | 734000 |
| Рәсми веб-сайт | dushanbe.tj |
| Беренче язма телгә алу | 1676 |
| Җирле телефон коды | 37 |
| Номер тамгасы коды | 01 һәм 05 |
| Объектның күренешләре өчен төркем | [d] |
 | |
 Дүшәнбе Викиҗыентыкта | |
Халык исәбе 863,4 мең кеше (2020).
Дүшәнбе кышлагы турындагы иң беренче язма искә алу XVII гасырның беренче чирегенә карый. Ул юл чатында дүшәмбе көннәрдә булган базар урынында хасил була. 1924–1929 елларда Дүшәмбе исемен йөрткән (рус. Дюшамбе). 1929 елның 16 октябрьдә аңа Иосиф Сталин хөрмәтенә Сталинабад исемен кушканнар. 1961 елда шәһәргә тарихи исемне кире кайтаралар.
1929 елда шәһәргә тимер юл үткәрелә, ул шәһәрне Ташкәнт һәм Мәскәү шәһәрләре белән тоташтыра.
Идарә-җир төзелеше үзгәртү
| Районның исеме | Элек исем | Мәйдан, км² | Халык исәбе, кеше (2010) | Районның рәисе |
|---|---|---|---|---|
| 1. Исмәгыйль Самани | Октябрь | 25,8 | 123 000 | Корбанов Аламхон Җәмил улы |
| 2. Сина | Фрунзе | 43,8 | 261 600 | Сафаров Зафар Абдулла улы |
| 3. Фирдәвес | Үзәк | 29,1 | 181 300 | Алиев Саиднуриддин Акрам улы |
| 4. Шаһмансур | Тимер юл | 27,9 | 140 200 | Бабаев Самандар Баба улы |
Дин үзгәртү
Ислам үзгәртү
Җәмигъ мәчетләр үзгәртү
Кызыклы фактлар үзгәртү
Шәһәрдә 201 нче Россия хәрби базасы подразделениеләре бер өлеше урнаша.
Шәһәрдә туган күренекле шәхесләр үзгәртү
Татарлар, башкортлар үзгәртү
- Ринат Анимаев, рәссам (Франция).
Таҗиклар үзгәртү
Фотогалерея үзгәртү
- Дүшәнбе
-
Дүшәнбе җәмигъ мәчете -
Ягъкуб Хаҗи мәчете -
Милли университет -
Курчак театры -
Тимер юл вокзалы
 |
Бу мәкаләнең сыйфатын арттырыр өчен түбәндәгеләрне эшләргә кирәк?:
|
- ↑ 1,0 1,1 http://cnig.gouv.fr/wp-content/uploads/2020/02/CNT-PVM_r%C3%A9vis%C3%A9_2020-01-27-1.pdf
- ↑ 2,0 2,1 https://web.archive.org/web/20200804044937/http://www.fergananews.com//articles/9099
- ↑ https://cn.wtcf.org.cn/citys/4549-3.html
- ↑ http://www.citypopulation.de/Tajikistan.html
- ↑ https://www.klagenfurt.at/die-stadt/international/partnerstaedte/duschanbe-tadschikistan.html
- ↑ https://kvs.gov.spb.ru/en/agreements/