Василий Видинеев

Василий Ильич Видинеев (билгеле түгел, Минзәлә, Уфа губернасы15 гыйнвар 1903 ел, Уфа, Уфа губернасы) — 1 нче гильдия сәүдәгәре[1], меценат[2], заводчы, сәнәгатьче[3], җир биләүче, Уфаның мактаулы гражданины[4].

Җенес ир-ат
Ватандашлык  Россия империясе
Туу урыны Минзәлә шәһәре, Уфа губернасы, Россия империясе
Үлем датасы 15 гыйнвар 1903(1903-01-15)
Үлем урыны Уфа, Россия империясе
Һөнәр төре сәүдәгәр, иганәче
Бүләкләр

Уфа хатын-кызлар приютының попечителе, балалар приютларының Уфа губерна попечительлегенең Мактаулы әгъзасы, төрмәләр турында Уфа губерна попечительләр комитеты директоры булган. 1912 елда балалар приюты директоры Веденеев буларак «Россиянең хәйрия учреждениеләре» китабына[5] кертелгән.

Ике шәраб (Уфада[6] һәм Видинеевның) һәм Уфада бер сыра кайнату заводлары[7] булган, аларның биналары сакланган, шулай ук — Бәләбәй өязендә Екатерина шәраб заводы, Минзәлә сыра кайнату заводы, Кунак йортында өч сәүдә кибете, Уфада, Бәләбәйдә, Бөредә һәм Минзәләдә шәраб кибетләре булган. Шулай ук Стәрлетамак өязенең Архангель вулысында 3687 дисәтинә һәм Бәләбәй өязендә (хәзер — Иске Маты авылы) Маты утары булган.

Биографиясе үзгәртү

Туган якны өйрәнүчеләр Зинаида Ивановна һәм Георгий Федорович Гудковларның мәгълүматларе буенча Видинеевның әтисе Самара губернасының Бөгелмә өязендә Фёдор Степанович Мертваго крепостное булып хезмәт иткән һәм соңыннан аның приказчигы булган[8].

1863 елда Видинеев меценат һәм сәүдәгәр Александр Кондратьевич Блохиннан (яки Николай Кондратьевич Блохиннан) сыра кайнату заводы сатып алган — Баварское», «Столовое», «Экспорт» һәм «Мартовское» сырасын җитештерүче Видинеев сыра кайнату заводы сатып алган (хәзер -Уфа эластомер материаллары, эшләнмәләр һәм конструкцияләр лабораториясе бинасы).

1888 елның августында Видинеев сәүдәгәр Михаил Васильевич Пупышевның[9][10] тол хатыныннан  Күгәрчен бистәсендә шәрәб заводы, шәһәр җәмәгать бакчасы һәм җәйге театр белән бергә Блохиннар (Аксаковлар)[11] утарын сатып ала, анда 1894 елда яңа бина — 794 урынга Видинеев җәйге театры[12][13][14][15][16][17] төзи, анда 1895 елда актриса Александра Александровна Яблочкина[18] һәм актер Фёдор Петрович Горев уйный.

1898 елда кызлар өчен приют директоры була[19]. 1890 нчы еллар ахырында Мария хатын-кызлар гимназиясе[20] төзелешенә иганә иткән. 1900 еллар башында Аксаков халык йорты төзелешенә 5000 сум акча биргән.

1900 елда Видинеевның Керем йорты төзелә[21], хәзер — Карл Маркс, 15 урамы буенча җимерелә баручы торган кирпеч стиль архитектурасы һәйкәле[22][23][24][25][26][27] , анда П.В.Андриановның икмәк пешерү цехы, «Россия» иминият җәмгыяте; «Петергоф» кунакханәсе; Хезмәт биржасы; Себер банкы бүлеге; Ятимләр суды урнашкан. Аның шулай ук Алабугада сәүдә йорты булган[28].

1903 елда вафат була, Сергиев зиратына җирләнә.[29].

Искәрмәләр үзгәртү

  1. Промышленники и купцы.bashenc.online.Дата обращения: 26 марта 2021.
  2. ВИДИНЕЕВ Василий Ильич.bashenc.online.Дата обращения: 26 марта 2021.
  3. №10.2019. Маргарита Агеева. Пивоваренный и винно-водочный заводы Василия Видинеева.bp.rbsmi.ru.Дата обращения: 26 марта 2021.
  4. Почётные граждане г.Уфы.bashenc.online.Дата обращения: 26 марта 2021.
  5. Благотворительные учреждения России. — 1912.
  6. «Золотой век» - Уфа от А до Я(рус.) ?.Посреди России(24 февраля 2013).Дата обращения: 26 марта 2021.
  7. "УФА" :: Ежемесячный столичный журнал. www.journal-ufa.ru.Дата обращения: 26 марта 2021.
  8. "УФА" :: Ежемесячный столичный журнал. әлеге чыганактан 2021-01-19 архивланды. 2022-01-07 тикшерелгән.
  9. "УФА" :: Ежемесячный столичный журнал. www.journal-ufa.ruДата обращения: 26 марта 2021.
  10. Сад имени С. Т. Аксакова — Уфа, ул. Пушкина, д. 112. Подробная информация о парке: расписание, фото, адрес и т. д. на официальном сайте Культура.РФ. Культура.РФДата обращения: 26 марта 2021.
  11. Каталог объектов. www.qr-ufa.infoДата обращения: 26 марта 2021.
  12. Видинеевский театр - Уфа от А до Я (рус.) ?. Посреди России (24 февраля 2013). Дата обращения: 26 марта 2021.
  13. История первых театров Уфы - «Уфимская мозаика»: краеведческий портал библиотек Уфы. mozaika.ufa-lib.ruДата обращения: 26 марта 2021.
  14. Уфа. Видинеевский театр и сад | Деревянное кружево России (рус.) ?. woodenrussia.ruДата обращения: 26 марта 2021.
  15. Гусь лапчатый и другие лица. "Уфимские Ведомости" | Общественно-политическая газетаДата обращения: 26 марта 2021.
  16. Елена Константиновна Карпова. Из Музыкальной Жизни Уфы Конца Xix - Начала Xx Века. — "Наука и Просвещение" (ИП Гуляев Г.Ю.), 2021. — С. 184–186.
  17. ТЕАТРАЛЬНАЯ ЖИЗНЬ УФЫ XIX в. (рус.) ?. Посреди России (24 ноября 2012). Дата обращения: 26 марта 2021.
  18. Театр, где играла актриса Александра Яблочкина, восстановят в Уфе (англ.) ?. teatral-online.ruДата обращения: 26 марта 2021.
  19. Владимир Николаевич Буравцов {{{башлык}}}(рус.) // Педагогический Журнал Башкортостана. — В. 1 (8). — ISSN 1817-3292.
  20. Мариинская женская гимназия - Уфа от А до Я (2014-02-13).
  21. Видинеева (Видинеевский) доходный дом - Уфа от А до Я (2013-02-24).
  22. Райсуд Уфы обязал владельцев отреставрировать горевший Дом Видинеева (2020-06-09).
  23. Ночная историческая прогулка в Уфе: Что стало с Видинеевским домом. mkset.ruДата обращения: 26 марта 2021.
  24. Дрова с историей: почему в Уфе так охотно горят старинные здания. mkset.ruДата обращения: 26 марта 2021.
  25. Доходный дом Видинеева в Уфе история особняка — Реальное время. әлеге чыганактан 2022-01-08 архивланды. 2022-01-07 тикшерелгән.
  26. Ирина Владимировна Нигматуллина. Архитектурные Памятники Города Уфы // Молодежный Вестник Иргту. — 2012. — Вып. 4.
  27. Последствия пожара "Дома Видинеева" в Уфе (англ.). UTVДата обращения: 26 марта 2021.
  28. Дарья Александровна Козлова. Торговые Дома В Социально-Экономическом Пространстве Камско-Вятского Региона. — Федеральное государственное бюджетное учреждение науки "Удмуртский федеральный исследовательский центр Уральского отделения Российской академии наук", 2018. — С. 215–222.
  29. Сергиевское кладбище - Уфа от А до Я (2013-02-21).

Әдәбият үзгәртү

Сылтамалар үзгәртү