Балезино районы
Балезино районы (рус. Балезинский район, удм. Балезино ёрос) — Удмуртиянең төньяк-көнчыгышында урнашкан муниципаль район.
| |||
| Ил | |||
|---|---|---|---|
| Статус | |||
| Төбәк | |||
| Административ үзәк |
Балезино | ||
| Нигезләү датасы | |||
| район башлыгы |
Мөгалимов Ришат Шәйхразый улы | ||
| Рәсми телләр | |||
| Халык саны (2015) |
↘32 328[1] | ||
| Халык тыгызлыгы |
13.28 кеше/км² кеше/км² | ||
| Мәйдан |
2434,7 км² | ||
|
| |||
| Сәгать поясы |
MSK (UTC+4) | ||
| http://balezino.udmurt.ru/ | |||
.svg)
.svg)
Административ үзәге — Балезино бистәсе.
География үзгәртү
Чиктәшлек үзгәртү
| Як | Район яки регион |
|---|---|
| Төньяк | Киров өлкәсе (Афанасьево районы) |
| Көнбатыш | Глазов районы |
| Көньяк-көнчыгыш | Красногорское районы |
| Көньяк | Игра районы |
| Көнчыгыш | Кез районы |
Районның төньягы Югары Чулман калкулыгында, ә көньягы — Красногорское калкулыгында урнашкан; район җире аша Чүпче, Кеп, Лопья, Чулман, Пызеп, Люк, Юнда, һ. б. елгалар ага.
Тарих үзгәртү
Район 1929 елның 15 июльдә элекке Глазов өязенең Балезино һәм Ягошур волостьларның 20 авыл советыннан төзелә. 1963 елда район нигезендә Балезино авыл районы барлыкка килә, аның составына Карсовай һәм Красногорское районнарның өлешләре керә. 1965 елда район хәзерге чикләренә керә.
Халык үзгәртү
| 1970[2] | 1979[3] | 1989[4] | 2002[5] | 2010[6] |
|---|---|---|---|---|
| 50 462 | 45 446 | 43 555 | 38 443 | 34 615 |
Милли состав: арлар — 57,6 %, руслар — 30,9 %, татарлар — 9,8 % (2002 җанисәбе буенча). Татарлар Кистем һәм Люк авыл җирлекләрендә күпләп яши.
Танылган шәхесләр үзгәртү
- Сәмигулла Касыймов — Ватандашлар сугышы каһарманы, ТАССР дәүләт эшлеклесе (Кистем авылыннан).
- Галиулла Касыймов — Ватандашлар сугышы каһарманы, ТАССР, Кырым АССР дәүләт эшлеклесе (Кистем авылыннан).
- Энвиль Касыймов (1961―2020), журналист, рәссам. Удмуртиянең атказанган мәдәният хезмәткәре.
Демография үзгәртү
| Халык саны | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1959[7] | 1970[8] | 1979[9] | 1989[10] | 2002[11] | 2009[12] | 2010[13] | 2011[14] | 2012[15] | 2013[16] |
| 42 062 | ↗50 462 | ↘45 446 | ↘43 555 | ↘38 443 | ↘36 635 | ↘34 617 | ↘34 466 | ↘33 896 | ↘33 437 |
| 2014[17] | 2015[1] | ||||||||
| ↘32 810 | ↘32 328 | ||||||||
Адимнистратив бүленеш үзгәртү
| Авыл җирлеге | Административ үзәге | Торак пунктларның саны |
Халык саны, кеше[18] |
Мәйдан, га[19] |
|---|---|---|---|---|
| Балезино шәһәр җирлеге | Балезино | 1 | 16121 | 1046 |
| Андрейшур авыл җирлеге | Андрейшур | 12 | 1517 | 10274 |
| Олы Варыж авыл җирлеге | Олы Варыж | 3 | 314 | 4724 |
| Верх-Люкино авыл җирлеге | Верх-Люкино | 10 | 508 | 6830 |
| Воегурт авыл җирлеге | Воегурт | 15 | 2934 | 13300 |
| Исаково авыл җирлеге | Исаково | 7 | 914 | 7512 |
| Каменное Заделье авыл җирлеге | Каменное Заделье | 7 | 671 | 7332 |
| Карсовай авыл җирлеге | Карсовай | 17 | 2482 | 28987 |
| Кистем авыл җирлеге | Кистем | 5 | 994 | 7100 |
| Киршонки авыл җирлеге | Киршонки | 9 | 459 | 5286 |
| Кожиль авыл җирлеге | Кожило | 8 | 2210 | 7186 |
| Люк авыл җирлеге | Люк | 5 | 910 | 7894 |
| Пыбья авыл җирлеге | Пыбья | 5 | 742 | 5675 |
| Сергино авыл җирлеге | Сергино | 13 | 1053 | 14514 |
| Турецкое авыл җирлеге | Турецкое | 2 | 530 | 4401 |
| Эркешево авыл җирлеге | Эркешево | 7 | 755 | 7205 |
| Юндин авыл җирлеге | Юнда | 10 | 1503 | 14990 |
Социаль инфраструктура үзгәртү
Мәгариф системасы үз эченә 33 мәктәп, 32 балалар бакчасы һәм №33 профессиональ училищесы ала. Медицина ярдәмен ике хастаханә һәм 40 фельдшер-акушерлык пункты күрсәтә. Шулай ук районда 34 мәдәният йорты, балалар йорты, 27 китапханә һәм бер музей эшли.
Икътисад үзгәртү
Промышленность үзгәртү
- ААҖ «Балезинский литейно-механический завод»
- ООО «Балезинский деревообрабатывающий комбинат»
- ОАО «Балезинское ремонтно-техническое предприятие» — авыл хуҗалыгы техниканы ремонтлау.
- ООО «Спиртзавод „Балезинский“»
Транспорт үзгәртү
Район җире аша тимер юл уза, 8 станция һәм туктау пункты урнаштырган.
Фотогалерея үзгәртү
-
Сергино авылы янында Чулман елгасы -
Балезинода тимер юл станциясе -
Тимер юл вокзалы
Искәрмәләр үзгәртү
- ↑ 1,0 1,1 Каталог населённых пунктов Удмуртской Республики на 1 января 2015 года. әлеге чыганактан 2015-03-21 архивланды. 2015-03-21 тикшерелгән.
- ↑ [1]
- ↑ [2]
- ↑ [3]
- ↑ [4]
- ↑ архив күчермәсе, archived from the original on 2011-06-27, retrieved 2012-01-26
- ↑ Всесоюзная перепись населения 1959 года. әлеге чыганактан 2013-10-10 архивланды. 2013-10-10 тикшерелгән.
- ↑ Всесоюзная перепись населения 1970 года. Численность наличного населения городов, поселков городского типа, районов и районных центров СССР по данным переписи на 15 января 1970 года по республикам, краям и областям. әлеге чыганактан 2013-10-14 архивланды. 2013-10-14 тикшерелгән.
- ↑ Всесоюзная перепись населения 1979 г.
- ↑ Всесоюзная перепись населения 1989 года. әлеге чыганактан 2011-08-23 архивланды.
- ↑ Всероссийская перепись населения 2002 года. Том. 1, таблица 4. Численность населения России, федеральных округов, субъектов Российской Федерации, районов, городских поселений, сельских населённых пунктов - райцентров и сельских населённых пунктов с населением 3 тысячи и более. әлеге чыганактан 2012-02-03 архивланды.
- ↑ Численность постоянного населения Российской Федерации по городам, поселкам городского типа и районам на 1 января 2009 года. әлеге чыганактан 2014-01-02 архивланды. 2014-01-02 тикшерелгән.
- ↑ Итоги Всероссийская перепись населения 2010 года. 5. Численность населения России, федеральных округов, субъектов Российской Федерации, районов, городских населённых пунктов, сельских населённых пунктов – районных центров и сельских населённых пунктов с населением 3 тысячи человек и более. әлеге чыганактан 2013-11-14 архивланды. 2013-11-14 тикшерелгән.
- ↑ Удмуртия. Оценка численности населения на 1 января текущего года 2009-2014 годов
- ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям. Таблица 35. Оценка численности постоянного населения на 1 января 2012 года. әлеге чыганактан 2014-05-31 архивланды. 2014-05-31 тикшерелгән.
- ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2013 года. — М.: Федеральная служба государственной статистики Росстат, 2013. — 528 с. (Табл. 33. Численность населения городских округов, муниципальных районов, городских и сельских поселений, городских населённых пунктов, сельских населённых пунктов). әлеге чыганактан 2013-11-16 архивланды. 2013-11-16 тикшерелгән.
- ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2014 года. әлеге чыганактан 2014-08-02 архивланды. 2014-08-02 тикшерелгән.
- ↑ [5](үле сылтама)
- ↑ архив күчермәсе, archived from the original on 2012-01-15, retrieved 2012-01-26
Тышкы сылтамалар үзгәртү
 |
Бу мәкаләнең сыйфатын арттырыр өчен түбәндәгеләрне эшләргә кирәк?:
|