Wikipedia

Ас

Ас (лат. Mustela erminea) - ерткычлар отряды сусарлар гаиләлегеннән имезүче кыйммәтле тиреле хайван. Аурупада, Азиядә һәм Төньяк Америкада киң таралган. Татарстан Җөмһүриятендә Казансу, Зөя, Нократ, Ык елгалары үзәнлегендә очрый.

Ас
Сурәт
Кыскача исем M. erminea
Масса 0,219 ± 0,039 килограмм[1]
Халыкара фәнни исем Mustela erminea L., 1758[2][3][4][…]
Таксономик ранг төр[2][3][4]
Югарырак таксон Көзәннәр[d][2][3]
Таксонның халык атамасы Stoat[5][6][7], Armiño[6], Hermine[6], Ermine[6][7], Short-tailed Weasel[6][7], Hermelin[7], Großwiesel[7], Kurzschwanzwiesel[7], Горностай, hermelijn[8], hermine[8], stoat, ermine[8], Hermelin, Grosse Wiesel[8], kärppä[9], 白鼬[10], røyskatt, mustadiella blanca[11] һәм papalbina[12]
Эндемик булган төбәкләр Аляска[13]
Гомер озынлыгы 5 ел[14]
Макималь гомер озынлыгы 12,5 ел[15]
Йөклелек чоры 9,5 ± 0 ay[16]
Нәрсәнең чыганагы miniver[d] һәм ermine[d][17]
ХТСБ саклану статусы югалу куркынычы иң аз булган[d][18]
Бүләкләр
Биеклек / буй 0,2475 ± 0,0775 метр[19]
Төрләр ареалы харитасы
Яшәү тирәлеге кустарниковая степь[d] һәм урман
Туклану чыганагы O. cuniculus[d]
...өчен инвазион төр Яңа Зеландия[20]
Нинди вики-проектка керә ВикиПроект Инвазив биология[d]
Wildlife Protection Act 1972 (India) schedule Schedule I (Part I) of Wildlife Protection Act, 1972[d][21]
Оя зурлыгы 6 ± 2[22]
Digital Atlas of Idaho URL digitalatlas.cose.isu.edu/bio/mammal/Carn/muste/ermi/ermifrm.htm
 Ас Викиҗыентыкта

Гәүдәсе сузынкы, сыгылучан, озынлыгы 17-32 см, койрыгының озынлыгы 6-12 см, авырлыгы 200 г. Җәен мехы көрән-саргылт төстә, кышын - ак, койрык очы кара яки коңгырт-кара. Агачларга яхшы менә һәм яхшы йөзә. Ояларын өннәрдә, куышларда, агач тамырлары астында ясый.

Төнлә актив яшәү рәвеше алып бара. Төп азыгы - тычкансыман кимерүчеләр, кошлар, кәлтәләр. Аслар - моногамнар, елга бер тапкыр үрчиләр. Кушылу вакыты яз яки җәй башында. Балалары (уртача 7-9 бала) киләсе елның язында туа. Кыйммәтле мех бирә торган җәнлек. 1920-30 елларда Татарстанда күп була, ел саен 14 мең данәгә кадәр ас аулана. 1960 елларда табыш 100 дән артмый. Хәзерге вакытта, аз санлы булу сәбәпле, промысел фаунасыннан төшеп кала. ТРның Кызыл китабына кертелгән.

Чыганаклар үзгәртү

  1. ↑ Heptner & Sludskii 2002, p. 1002
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 Integrated Taxonomic Information System — 1996.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 Mammal Species of the World: A Taxonomic and Geographic Reference / D. E. Wilson, D. M. Reeder — 3 — Baltimore: JHU Press, 2005. — 35, 2142 p. — ISBN 978-0-8018-8221-0
  4. ↑ 4,0 4,1 Smith A. T., Xie Y., Lunde D. P. et al. A Guide to the Mammals of China. / A. T. Smith, Y. Xie — Princeton: Princeton University Press, 2008.
  5. ↑ Wildscreen ARKive — 2003.
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 Кызыл китап — 1964.
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 7,4 7,5 Cole T. C. H. Wörterbuch der Säugetiernamen - Dictionary of Mammal Names — 2015. — ISBN 978-3-662-46270-6 — doi:10.1007/978-3-662-46270-6
  8. ↑ 8,0 8,1 8,2 8,3 Бельгийский список видов
  9. ↑ Finnish Biodiversity Information Facility — 2012.
  10. ↑ (unspecified title) — doi:10.17520/biods.2022639
  11. ↑ Diccionariu de l'Academia de la Llingua Asturiana — 2000. — ISBN 978-84-8168-208-3
  12. ↑ Diccionariu de l'Academia de la Llingua Asturiana — 2000. — ISBN 978-84-8168-208-3
  13. ↑ Cook J. A. Phylogeography of endemic ermine (Mustela erminea) in southeast Alaska // Mol. Ecol. / L. H. Rieseberg — Wiley-Blackwell, 2002. — ISSN 0962-1083; 1365-294X — doi:10.1046/J.1365-294X.2002.01472.X — PMID:11972765
  14. ↑ https://www.mammal.org.uk/species-hub/full-species-hub/discover-mammals/species-stoat/
  15. ↑ Longevity of Mammals in Captivity; from the Living Collections of the World — 1 — 2005.
  16. ↑ Grzimeks Enzyklopädie — 1 — M: Kindler Verlag, 1988.
  17. ↑ Cumming V., Cunnington C. W., Cunnington P. E. ermine // The Dictionary of Fashion History — 1 — Berg Publishers, 2010. — ISBN 978-1-84788-533-3, 978-1-84788-534-0
  18. ↑ The IUCN Red List of Threatened Species 2022.2 — 2022.
  19. ↑ Heptner & Sludskii 2002 pp1002
  20. ↑ https://www.doc.govt.nz/nature/pests-and-threats/animal-pests/stoats/
  21. ↑ India Schedule Species Database
  22. ↑ King C. M. Mustela erminea // Mamm. Species — ASM, OUP, 1983. — ISSN 0076-3519; 1545-1410 — doi:10.2307/3503967
Чыганак — https://tt.wikipedia.org/w/index.php?title=Ас&oldid=3519150