Андре Моруа (фр. André Maurois, чын исеме Эмиль Саломон Вильгельм Эрзог, Émile-Salomon-Wilhelm Herzog, 1885 елның 26 июлендә1967 елның 9 октябре) — француз язучысы һәм Француз академиясе әгъзасы. Соңыннан псевдонимы аның рәсми исеме булып китә.

Андре Моруа

Тугач бирелгән исеме: фр. Émile Salomon Wilhelm Herzog
Туу датасы: 26 июль 1885(1885-07-26)[1][2][3][…]
Туу урыны: Ельбеф, Франция
Үлем датасы: 9 октябрь 1967(1967-10-09)[1][2][3][…] (82 яшь)
Үлем урыны: Нөйи-сүр-Сен, Франция[4]
Эшчәнлек төре: фәлсәфәче, эссече, новеллачы, тарихчы, язучы, сценаричы, әдәби тәнкыйтьче, биюграф, писатель научной фантастики, балалар язучысы, тәнкыйтьче
Иҗат итү еллары: 1918

Романиядан биография жанр остасы (Шелли, Байрон, Бальзак, Тургенев, Жорж Санд, Дюма-әти һәм Дюма-ул, Гюго турындагы китаплар) һәм кыска иронияле-психологик хикәяләр авторы. Моруаның төп әсәрләре арасында — «Превратности любви» (1928), «Семейный круг» (1932) психологик романнары, «Мемуарлар» (1970 елгы басма) һәм язучының бөтен иронияле нечкә талантының нәфислеген күрсәткән «Письма незнакомке» («à Lettres inconnue l», 1956) әсәрләре тора.

Биографиясе үзгәртү

Андре Моруа 1871 елдагы франция-пруссия сугышыннан соң, франция гражданлыгын кабул итеп, Нормандиягә күчкән, католик диненә кертелгән, Эльзас яһүд хәлле гаиләләрнең берсендә туган. 1897 елда Эмиль Эрзог Руан лицеена укырга керә. 16 яшендә ул лиценциат дәрәҗәсенә лаек була.. Беренче бөтендөнья сугышында хәрби тәрҗемәче һәм бәйләнешләр офицеры булып хезмәт итә.

Моруа 1918 елда «Молчаливый полковник Брамбл» (фр. Les Silences du colonel Bramble) романын бастырып чыгара. Бу роман Франциядә һәм Бөекбритания белән АКШта бик уңышлы әсәр итеп кабул ителә. 1921 елда «Речи доктора О’Грэди» (фр. Discours du docteur O’Grady) романы дөнья күрә. Андре Моруа «Круа-де-фе» журналы редакциясендә хезмәткәр булып эшли. 1938 елның 23 июнендә Француз академиясенә әгъза итеп сайлана.

Икенче дөнья сугышы башында Моруа француз армиясендә капитан булып хезмәт итә. Францияне немец гаскәрләре басып алгач, ул АКШка күчеп китә, шундагы Канзас университетында укытучы булып эшли. Бу вакытта Шопен (1942), Эйзенхауэр (1945), Франклин (1945) һәм Вашингтон (1946) биографияләрен яза. 1943 елда Төньяк Африкага китә, 1946 елда Францияга әйләнеп кайта.

Гаиләсе үзгәртү

Ике тапкыр өйләнә. Беренче никахындагы хатыны — Жанна-Мари Ванда Шимкевич, аларның өч баласы туа — Жеральд (1920), Оливье һәм кызы Мишель (1914). Беренче хатыны сепсистан үлгәннән соң (1924), тиздән Симон Кайява белән икенчегә никахка керә.

Рус телендәге басмалары үзгәртү

  • Моруа А. Три Дюма. — М.: Молодая гвардия, 1962. — 544 с. — («ЖЗЛ»).
  • Моруа А. Жизнь Александра Флеминга/ Пер. с фр. И. Эренбург, послесл. И. Касперского — М.: Молодая гвардия, 1964. — 336 с. («ЖЗЛ»).
  • Моруа А. Прометей, или Жизнь Бальзака. — М.: Прогресс, 1967. — 640 с.
  • Моруа А. Жорж Санд. — М.: Молодая гвардия, 1968. — 416 с. («ЖЗЛ»).
  • Моруа А. Париж. — М.: Искусство, 1970. — («Города и музеи мира»).
  • Моруа А. От Меня до Арагона / Пер. с фр. Сост. и предисл. Ф. С. Наркирьера. Комм. С. Н. Зенкина. Ред. З. В. Федотова — М.: Радуга, 1983. — 678 б.
  • Моруа А. Превратности любви. Три новеллы. Письма незнакомке. — Мн.: Мастацкая литература, 1988. — 351 с.
  • Моруа А. Жизнь Дизраэли. — М.: Политиздат, 1991. — 254 с. — ISBN 5-250-01474-7.
  • Моруа А. Олимпио, или Жизнь Виктор Гюго. — М.: Россия-Кириллица, 1992. — 528 с. — ISBN 5-7176-0023-2.
  • Моруа А. В поисках Марселя Пруста / Пер. с фр. Д. Ефимова — СПб.: Лимбус Пресс, 2000. — 382 б.
  • Моруа А. Байрон. — М.: Молодая гвардия, 2000. — 422 с. — («ЖЗЛ») — ISBN 5-235-02327-7.
  • Моруа А. Франция. — СПб.: Б. С. Г.-Пресс, 2007. — 272 с. — ISBN 978-5-93381-246-3.
  • Моруа А. Голландия. — СПб.: Б. С. Г.-Пресс, 2007. — 224 с. — ISBN 5-93381-235-8, 978-5-93382-235-7.
  • Моруа А. История Франции. — СПб.: Гуманитарная Академия, 2008. — 352 с. — ISBN 978-5-93762-049-1.
  • Моруа А. Сентябрьские розы. — СПб.: Азбука. 2015-220 с. — ISBN 9785389087330
  • Моруа А. Земля обетованная. — СПб.: Азбука. 2015-288 с. — ISBN 9785389087347

Искәрмәләр үзгәртү

  1. 1,0 1,1 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr: اوپن ڈیٹا پلیٹ فارم, платформа відкритих даних, платформа открытых данных, plateforme de données ouvertes, piattaforma di dati aperti, Opendata-Plattform, otevřená data platforma, åben-data-platform, տվյալների բաց շտեմարան, platforma za odprte podatke, plataforma de datos abierta, plataforma de dados aberta, платформа адкрытых даных, платформа на отворените данни, platforma otwartych danych, ашық деректер платформасы, ачык маалыматтарды платформа, açıq məlumat platforması, ochiq ma'lumotlar platforma, açık verilerin platformu, платформа отвореног података, platforma otvorenih podataka, platforma otvorenog podataka, platforma otvorených údajov, πλατφόρμα ανοικτών δεδομένων, platformu atklātā datu, platforma atvira duomenų, platvormi avatud andmete, avoimen datan foorumi, nyílt adatok platformja, პლატფორმა ღია მონაცემები, платформа за отворени податоци, нээлттэй мэдээллийн тавцан, platformă de date deschise, platformo de malferma datumoj, open data platform, плятформа адкрытых зьвестак, Усьтэм даннойёслэн платформазы, асыҡ мәғлүмәт платформаһы, açıq malümat platforması, açıq malümat platforması, ачык малюмат платформасы, öppen dataplattform, платформаи додаҳои боз, ачык кӧргӱзӱлердиҥ платформазы, гом бæрæггæнæнты платформæ — 2011.
  2. 2,0 2,1 Encyclopædia Britannica
  3. 3,0 3,1 Discogs — 2000.
  4. Deutsche Nationalbibliothek Record #118782665 // Gemeinsame Normdatei — 2012—2016.

Чыганаклар үзгәртү

* Моруа Андре// Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. 11 т. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978.

Сылтамалар үзгәртү