Yörtkeç: юрамалар арасында аерма

Контент бетерелгән Контент өстәлгән
Kitap (бәхәс | кертем)
к Kitap Quzğaltqıç сәхифәсен Yörtkeç итеп үзгәртте
Kitap (бәхәс | кертем)
Төзәтмә аңлатмасы юк
Юл номеры - 1:
[[Файл:4-Stroke-Engine.gif|300px|мини|уңда|4-taktlı Eçe yanulı yörtkeç]]
{{исемен үзгәртергә|Йөрткеч}}
[[Файл:4-Stroke-EngineMercedes V6 DTM Rennmotor 1996.gifjpg|300px|мини|уңда|4-taktlıV6 törendäge Eçe yanulı quzğaltqıçyörtkeç Mersedes maşinasınnan]]
'''Yörtkeç''' yäki '''Quzğaltqıç''' yäki '''dvigatel''' yäki '''motor''' (rusça ''Двигатель'', latinça ''motor'' - xäräkätkä kiterüçe) - nindi bulsa da energiä tören mexanik energiägä äwelderüçe caylanma. Motor süze belän XIX ğasırı azağınnan qullanıla, XX ğasırı urtasınnan alıp elektoquzğaltqıçelektoyörtkeç häm eçe yanulı quzğaltqıçyörtkeç atamaları qullanıla.
[[Файл:Mercedes V6 DTM Rennmotor 1996.jpg|300px|мини|уңда|V6 törendäge Eçe yanulı quzğaltqıç Mersedes maşinasınnan]]
'''Quzğaltqıç''' yäki '''dvigatel''' yäki '''motor''' (rusça ''Двигатель'', latinça ''motor'' - xäräkätkä kiterüçe) - nindi bulsa da energiä tören mexanik energiägä äwelderüçe caylanma. Motor süze belän XIX ğasırı azağınnan qullanıla, XX ğasırı urtasınnan alıp elektoquzğaltqıç häm eçe yanulı quzğaltqıç atamaları qullanıla.
 
QuzğaltqıçlarYörtkeçlar berençel häm ikençel törlärgä bülenä. '''Berençel quzğaltqıçyörtkeç''' tabiği energiä resursları mexanik eşenä äwelderä, '''ikençel quzğaltqıçyörtkeç''' başqa çığanaqlar citeştergän yäki tuplağan energiäne äwelderä.
 
Mäsälän berençel quzğaltqıçqayörtkeçkä '''tägärmän''' qarıy, ikençel quzğaltqıçqayörtkeçkä elektrodvigatel, pnevmoquzğaltqıçpnevmoyörtkeç, gidroquzğaltqıçgidroyörtkeç qarıy.
 
== Berençel quzğaltqıçyörtkeç ==
 
Äwwäl berençel quzğaltqıçyörtkeç - cilkän, su tägärmäçe. Cilkän 7 meñ yıl däwamında qullanıla.
 
Su tägärmäçe Borınğı dönyada: [[Misır]], [[Qıtay]], [[Hindstan]]da kiñ qullanılğan.
Строка 23 ⟶ 22 :
[[1784]] yılda ingliz mexanigı [[Ceyms Watt]] kamilräk bu maşinasın buldırğan.
 
== Eçe yanulı quzğaltqıçyörtkeç ==
 
XVII ğasırda [[Xristian Huygens]] Eçe yanulı quzğaltqıçnıñyörtkeçneñ berençe proyektın täqdim itä.
 
[[1860]] yılda frantsuz injenerı '''Ejen Lenuar''' berençe yaxşı eşläwçe Eçe yanulı quzğaltqıçnıyörtkeçne yasağan.
 
Soñraq '''Nikolas Otto''' 4-taktlı gaz dvigatelen buldıra.
Строка 33 ⟶ 32 :
[[1876]] yılda '''Duglas Klark''' 2-taktlı quzğalqıç yasağan.
 
[[1883]] yılda '''Karl Bents''' 2-taktlı Eçe yanulı quzğaltqıçnıyörtkeçne citeşterä.
 
[[1897]] yılda [[Rudolf Dizel]] hawa basımınnan qabınuçı yanuçan qatnaşma nigezendä yasağan quzğaltqıçnıyörtkeçne täqdim itä, soñraq ul dizel dip yörtelä başlıy.
 
== Ädäbiät ==