Халыкара берәмлекләр системасы: юрамалар арасында аерма

'''СИ''' (''SI'', {{lang-fr|Le '''S'''ystème '''I'''nternational d'Unités}}), (Халыкара Система) — Халыкара [[Үлчәү берәмлекләре|берәмлекләр]] системасы, [[Метрик үлчәүләр системасы|метрик системасыныңсистеманың]] хәзерге варианты. СИ көнкүрештә дә, [[фән]] һәм [[техника]] өлкәсендә дә дөньяда иң киң кулланыла торган система булып тора. Моңа да карамастан, [[электродинамика]] буенча күпчелек фәнни эшләрдә СИ кимчелекләре аркасында [[СГС|Гаусс берәмлекләр системасы]] кулланыла. Хосусый очракта, СИда [[Электр көчәнеше|көчәнеш]] (В/м) һәм күчеш (Кл/м² (L⁻²TI)) төрле үлчәмнәргә ия; физик мәгънәсе булмаган [[Диэлектрик константасы|вакуумның диэлектрик үткәрүчәнлеге]] барлыкка килә. Хәзерге вакытта СИ күпчелек дөнья илләрендә төп берәмлекләр системасы буларак кабул ителгән һәм хәтта көнкүрештә традицион берәмлекләр кулланыла торган илләрдә дә техника өлкәсендә гел диярлек кулланыла. Мондый күп булмаган илләрдә (мәсәлән, [[Америка Кушма Штатлары|АКШ]]ында) традицион үлчәү берәмлекләрнең билгеләмәләре үзгәртелгән булган.

СИ җиде '''[[Төп СИ берәмекләре|төп үлчәү берәмлеген]]''' һәм [[физик зурлык|физик зурлыкларның]] '''чыгарылма''' [[үлчәү берәмлеге|берәмлекләрен]] (моннаналга соң сүзгә алынгандатаба — ''берәмлекләр''), шулай ук '''[[СИ алкушымчалары|алкушымчаларны]]''' билгели. Чыгарылма берәмлекләрне язу кагыйдәләре һәм берәмлекләрнең стандарт кыскартып язмалары билгеләнгән.

СИ Франция галимнәре төзегән һәм [[Француз инкыйлабы|Бөек Франция инкыйлабы|Бөек Франция инкыйлабыннан]]ннан соң киң кулланылышка кергән [[метрик үлчәүләр системасы|метрик үлчәүләр системасының]] үсеше булып тора. Метрик системаны керткәнче берәмлекләр бер-берсеннән аерым рәвештә сайланылган. Шуңа күрә бер берәмлектән икенчегә исәпләп күчерү катлаулы булган. Моңа өстәп төрле урыннарда кайвакыт атамалары төрле булган төрле берәмлекләр кулланылган. Метрик система җайлы һәм бердәм үлчәмнәр һәм авырлык үлчәүләр системасы булырга тиеш булган.