Евромәйдан: юрамалар арасында аерма

[[2013]] елның декабрь аенда [[Виктор Янукович]] [[Аурупа Берлеге]] белән Ассоциациягә керергәкерүдән баш тарта. Көнбатыш яклы сәяси көчләр, аеруча Көнбатыш Украина тарафдарлары Киев шәһәрендә чуалышлар, хакимият белән ризасызлыкларын белдереп "Мәйдан"ны оештыралар. Баш күтәрүчеләр арасында күп радикаль төркемнәр, шул исәптән украин милләтчеләре "Уң бүлек" (''правий сектор'') сугышчан оешмасы катнаша. Вакыйгалар Украинада Янукович сәясәте аркасында килеп чыккан кыен икътисади һәм сәяси кризис фонында уза.

18-21 февральдә чуалышлар иң биекюгары ноктага җитәирешә. Русия җитәкчелеге биргән «көч куллану» киңәшеннән соң Киевта баш күтәрүчеләргә корал кулланыла башлый.<ref>http://www.dni.ru/polit/2014/2/20/267333.html</ref> Нәтиҗәдә 82 кеше вафат була (70 мәйданчы, 12 «Беркут»чы).

Янукович белән оппозиция чит ил вәкилләре катнашында килешү төзи, чит ил вәкилләре гарантия да бирә, ләкин соңрак оппозиция (Батькивщина, Свобода, Удар) шушы килешүне үтәми, боза{{чыганагы}}. Мәйдан тарафдарлары президент йортына һөҗүм итә, нәтиҗәдә Янукович Киевтан кача.

[[22 февраль]]дә [[Украина]] парламенты — Югары радаРада, Конституцион Мәхкәмәгә таянмыйча конституцион күпчелек тавыш белән В. Януковичка импичмент белдерә.<ref>[http://www.bbc.co.uk/ukrainian/ukraine_in_russian/2014/02/140225_ru_s_kozyubra_parliament.shtml Экс-судья КС: правовой беспорядок может обернуться против этой власти]</ref>.

Рада үзенең рәисе итеп А. Турчиновны сайлый. Шул ук вакыт Турчиновка президент һәм Украина Хөрби көчләре Баш сәргаскәре вазифаларын үтәргә кушыла. Кораллы "мәйдан көчләре" президент резиденциясен басып ала, Янукович Киевтан качарга мәҗбүр була. Яңа Министрлар кабинеты оештырыла, аның башлыгы А.Яценюк [[Аурупа берлеге]] белән ассоциация төзүгә таба курс алуын белдерә. Русия яңа хөкүмәтне танымый{{чыганагы}}.

Хакимиятне кулга төшергән мәйданчылар яңа хөкүмәт төзиләр, ләкин Көнчыгыш Украинаның вәкилләрен "яңа хөкүмәткә" кертмиләр. Шулай итеп Көнбатыш төбәкләрнең, милләтчеләрнең хөкүмәте булып чыга. Украинаның кайбер өлкәләре, аеруча Кырым автономиясендә яңа хөкүмәтне танымыйлар{{чыганагы}}. Кырымда [[Кырым кризисы|протестлар, ризасызлыклар башлана]]).

Күп төбәкләрдә "Уң сектор" әгъзалары җирле идарә биналарын басып алалар. Шушы хөкүмәтнең карарларының берсе: төбәктәге телләрнең хокукларын киметү. [[Болгария]], [[Румыния]], [[Маҗарстан]] хөкүмәтләре Украина хөкүмәтенә протест белдерә <ref>[http://russian.rt.com/inotv/2014-02-26/Bolgariya-Vengriya-i-Ruminiya-kritikuyut Болгария, Венгрия и Румыния критикуют отмену «языкового» закона на Украине]</ref>. Бу гамәлне Русия җитәкчелеге Украинадагы «урыстеллеләр»нең хокукларын кимсетү итеп бәяли һәм каршы гамәлләр әзерли башлый.<ref>http://news.mail.ru/politics/17131437/</ref>.

Беренчедән Симферополь аэропорты, аннары хөкүмәт биналары басып алына, аннары - Украинаның Кырымдагы хәрби частьлары чолганышка алына. Рәсми булмаган чыганаклар буенча алар — [[Акъяр]]дәда тупланган Русия хәрби-диңгез базасыннан килгән Русия махсус гаскәриләре була, ләкин Русия хәрби министры Украина территориясендә Русиянең хәрбиләрнең булуын «күрми».<ref>[http://www.bbc.co.uk/russian/russia/2014/03/140305_crimea_troops_shoigu.shtml Шойгу о российской технике в Крыму: "чушь и провокация"]</ref>. [[2014]] елның 1 мартында Русия Федерация Советы чираттан тыш утырышында Украинага Русия Хәрби көчләрен кертү турындагы карар кабул итә. Шул авыр вәзгыятьтә, [[кырым татарлары]] Украина бөтенлеген яклап чыгалар{{чыганагы}}. [[Кырымтатар Милли Мәҗлесе]] Кырымның үзбилгеләнү Референдумын үткәрүгә каршы чыгыш ясый.