Qırım suğışı: юрамалар арасында аерма
Яңа бит: «{{Карточка |имя = Qırım suğışı |стиль_тела = vcard |название = |стиль_названия = |вверху…» |
(аермасы юк)
|
9 мар 2014, 21:19 юрамасы
Qırım suğışı yäki Könçığış suğış - 1853-1856 yılda bulğan Rusiä imperiäse häm Britan, Frantsuz, Ğosman imperiäläre, Sardin patşalağınnan torğan Koalitsiä arasında suğış.
Suğış xäräkätläre Qawqaz, Dunay kenäzlekläre, Baltıyq, Qara, Azov, Aq, Barents diñgezlärendä häm Kamçatkada uzğan.
İñ awır suğış Qırımda bulğan.
Säbäplär
XIX ğasırğa Ğosman imperiäse bik zäğiflänä. Nikolay I 1850 yıllarda Balkan xalıqların Ğosman imperiäsennän ayırırğa telägän.
Rusiä Törkiägä basım yasar öçen Moldaviäne häm Valaxiäne basıp ala.
Nikolay I ğäskärlärne çığarırğa baş tarta, näticädä 1853 yılda Törkiä, 1854 yılda Böyekbritaniä häm Frantsiä Rusiägä suğış iğlan itä.
Suğış xäräkätläre
Suğış xäräkätläre näticäsendä koalitsiä zur flot Qara diñgezdä tuplıy häm Qırımda desant töşerä.
Ber yıllıq qamalıştan soñ koalitsiä Aqyarnıñ könyaq öleşen basıp ala.
Qawqaz frontında rus ğäskäre Qars şähären basıp ala.
Läkin Avstriä häm Prussiä Böyekbritaniägä häm Frantsıägä quşılu yanawı säbäple Rusiä solıx kileşü imzalarğa mäcbür bulğan.
Näticälär
1856 yılda imzalanğan Parij Solıx kileşüe buyınça Rusiä basıp alınğan Bessarabiä, Dunay buyı, Qawqaz cirlären qaytara, Qara diñgezdä xärbi flot tözergä tıyıla, Rusiä Baltıyq diñgezendä xärbi tözeleş tuqtıy.
Sıltamalar
- Журнал военных действий в Крыму, сентябрь-декабрь 1854 года / сост. А. В. Ефимов. — Симферополь: АнтиквА, 2010. — 192 с.: ил, карты, портр. — (Архив Крымской войны 1853—1856). 500 экз.
- Крымская война в Книге «100 великих войн»
Богданович М. И. Восточная война 1853—56 гг., СПб., 1876 Василенко Н. П., — Турецкие войны России // *Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890—1907.
- Восточная война // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890—1907.
- Дубровин Н. Ф. «Материалы для истории крымской войны и обороны Севастополя», СПб., 1871—72
- «Рукописи об обороне Севастополя», собранные Государем Наследником Цесаревичем, 1871—73
- Зайончковский А. М. Восточная война 1853—1856 СПб: Полигон, 2002
- Залесский Н. А. «Одесса» выходит в море: Возникновение парового мореплавания на Чёрном море 1827—1855 гг. Л.:Судостроение, 1987
- «Из крымских воспоминаний о последней войне» // Русский архив, 1869. — Вып. 2. — Стб. 381—384, 017—026.
- «Из личных воспоминаний о Крымской войне» // Русский архив, 1874. — Кн. 1. — Вып. 6. — Стб. 1358—1368.
- История дипломатии. Т. I. Под редакцией В. П. Потемкина. М., ОГИЗ, 1941
- «Из походных воспоминаний о Крымской войне» // Русский архив, 1870. — Изд. 2-е. — М., 1871. — Стб. 2044—2069.
- Косич А. И. Воспоминание о Севастополе