Дамир Шәрәфетдинов (1965): юрамалар арасында аерма

Контент бетерелгән Контент өстәлгән
NRG (бәхәс | кертем)
Яңа бит: « '''Дамир Шәрәфетдинов''' ({{lang-ru|Дамир Рауфович Шарафутдинов}}) — язучы, журналист, спортчы, […»
 
Derslek (бәхәс | кертем)
Төзәтмә аңлатмасы юк
Юл номеры - 1:
{{rq|person|image}}
 
 
'''Дамир Шәрәфетдинов''' ({{lang-ru|Дамир Рауфович Шарафутдинов}}) — [[язучы]], [[журналист]], [[спортчы]], [[галим]].
 
== Тормыш юлы ==
Дамир Рәүф улы Шәрәфетдинов [[1940 ел]]ның [[12 сентябрь|12 сентябрендә]] [[Казан]] шәһәрендә дөньяга килә. Балачак еллары Татарстанның [[Буа районы]] [[Татар Буасы]] авылында уза, шунда урта мәктәпне тәмамлап, 1959-1963 елларда [[Казан дәүләт педагогика институты]]ның тарих-филология факультетында белем ала. Хезмәт эшчәнлеген «[[Татарстан яшьләре]]» һәм «[[Социалистик Татарстан]]» (хәзерге «Ватаным Татарстан») газеталары редакцияләрендә хәбәрче, аннары спорт бүлеге мөдире булып эшләүдән башлый. 1973 елда [[Ленинград]]та Югары партия мәктәбенең журналистика факультетын тәмамлап кайткач, 1974-1990 еллар арасында ул [[КПССның Татарстан өлкә комитетындакомитеты]]нда инструктор һәм партия архивы мөдире вазифаларын башкара. 1990нчы еллар башында [[«Татарстан» журналы]]ның баш мөхәррире булып эшләп ала, Татарстанның яңа тарихына бәйле документларны саклау һәм өйрәнү Үзәге директоры (1991-1992), [[Казан милли мәдәни үзәге]]нең фәнни эшләр буенча директор урынбасары кебек җитәкче урыннарда эшли. 1993-2005 елларда ул — [[Татарстан Республикасы]] Министрлар Кабинеты каршындагы Баш архив идарәсе башлыгы хезмәтендә. Бер үк вакытта 1994 елдан — Баш архив идарәсе һәм РоссияРусия тарихчы-архивчылар җәмгыятенең Татарстан бүлеге басмасы «Гасырлар авазы — Эхо веков» фәнни-документаль журналының баш редакторы һәм Татарстан Республикасы Президенты каршындагы Геральдика советы рәисе.
 
Дамир Шәрәфетдинов — 1964 елдан Татарстан Журналистлар берлеге әгъзасы, ә 2000 елдан [[Татарстан Язучылар берлеге]] әгъзасы. Тарих фәннәре докторы. 2014 елның февралендә вафат.
Юл номеры - 11:
Дамир Шәрәфетдинов тормышының матур бер өлеше татарның милли бәйрәме [[Сабантуй]] һәм милли спорт төребез – татарча көрәшне өйрәнү белән бәйле. Аның әлеге темага кагылышлы фәнни-публицистик эшчәнлеген аерым телгә алмыйча ярамыйдыр. «Тормыш тудырган традицияләр», «Сабан туе — хезмәт бәйрәме», «Сабан туе — Сабантуй» (татар һәм рус телләрендә) китаплары, «Татарстанда халык бәйрәмнәренең барлыкка килүе һәм үсеше» дигән кандидатлык диссертациясе (1999), «Татар барда — Сабан туе бар» монографиясе (2003) киң җәмәгатьчелектә югары бәя ала. Татар көрәше буенча тәүге рәсми ярышлар уздырыла башлау да аның исеме белән бәйле. Алай гына да түгел, Дамир Рәүф улының турыдан-туры тырышлыгы нәтиҗәсендә татарча көрәш буенча беренче тәүге федерация оеша. 1968-1971 елларда федерациянең иң беренче җитәкчесе була. Билгеле булганча, бүгенге көндә татар милли спорт көрәше федерациясе республикада эшләп килүче иң актив һәм нәтиҗәле оешмаларның берсе булып тора.
 
Тарихчы-архивчы буларак, Дамир Шәрәфетдиновның иҗат эшчәнлегендә архив документлары аша совет тоталитар режимы чорында хаксызга репрессияләнгән яки, читкә тибәрелеп, онытуга дучар ителгән тарихи шәхесләрнең абруйлы исемнәрен халыкка кире кайтару мәсьәләләре мөһим бурычларның берсе итеп карала. Ул — архив документлары җирлегендә төзелгән ике дистәдән артык тарихи басманың, шул җөмләдән халыкара милли азатлык хәрәкәтенең танылган теоретигы [[Мирсәет Солтангалиев]]нең тормышы һәм иҗтимагый иҗат эшчәнлеге турында документаль материалларны эченә алган өч архив җыентыгының (1992, 1998, 2002) фәнни редакторы. Аның турыдан-туры катнашында һәм фәнни җитәкчелегендә басмага әзерләнгән «Мирсәет Солтангалиев. Сайланма әсәрләр» (1998) китабы РоссияРусия Федераль архив хезмәтенең III дәрәҗә бүләгенә лаек була.
 
== Дәүләт бүләкләре һәм шәрәфле исемнәре==
Дамир Шәрәфетдинов РоссияРусия Гуманитар фәннәр академиясе академигы, 1990 елдан Татарстан Республикасы, 1998 елдан РоссияРусия Федерациясенең «Атказанган мәдәният хезмәткәре» дигән мактаулы исемнәр йөртә, 1998 елдан — «РоссиянеңРусиянең шәрәфле архивчысы».
 
=== Төп басма китаплары ===
Строка 24 ⟶ 27 :
* На службе Родины: очерки / соавт. Я.Гришин. — Казань: Гасыр, 2005. — 333 с. — 500 экз.
 
== Танылу ==
Дамир Шәрәфетдинов Россия Гуманитар фәннәр академиясе академигы, 1990 елдан Татарстан Республикасы, 1998 елдан Россия Федерациясенең «Атказанган мәдәният хезмәткәре» дигән мактаулы исемнәр йөртә, 1998 елдан — «Россиянең шәрәфле архивчысы».
 
=== Иҗаты турында ===
* Гарифуллин Д. Татар күрке — Сабантуй // Казан утлары. — 2004. — № 6. — 178-180 б.
* Әхмәтҗанов М. Язучы, галим, җәмәгать эшлеклесе // Татар иле. — 2004. — № 8 (февр.).
* Димитриева А. Юбилей главного архивиста Республики Татарстан / /Отеч. арх. — 2000. — № 4. — С. 120-121.
 
== Сылтамалар ==
* [http://www.archive.gov.tatarstan.ru/magazine/go/anonymous/main/?path=mg:/numbers/2010_3_4/11/02/ Дамиру Рауфовичу Шарафутдинову — 70 лет]
 
[[Төркем:Татар тарихчылары]]
[[Төркем:Тарих фәннәре докторлары]]
[[Төркем:Татарстанның атказанган мәдәният хезмәткәрләре]]
[[Төркем:Русиянең атказанган мәдәният хезмәткәрләре]]
 
{{DEFAULTSORT:Шәрәфетдинов, Дамир}}