Шигыйчылык: юрамалар арасында аерма
Контент бетерелгән Контент өстәлгән
DerslekBot (бәхәс | кертем) к Викиләштерү: ТВдагы 73 мәкалә чыганагы авторы, replaced: Гыйззәтов К.Т. → Гыйззәтов К.Т. using AWB |
|||
Юл номеры - 1:
{{исемен үзгәртергә|Шигыйлек}}
{{Ислам}}
'''Шигыйчылык'''<ref>Ислам дине турында белешмә-сүзлек. Казан, 1993.</ref>, '''шигыйлек'''<ref>Татар теленең аңлатмалы сүзлеге. Казан, 1981. III том. 504 бит.</ref> (гар.شيعة ''шигъа'' — «тарафдарлар, төркем, фракция, фирка») — [[Мөхәммәд саләллаһу галәйхи үәссәләм]] нәселе генә мөселманнар өммәтенә башлык - имам булырга тиеш дип санаучы [[шигый-уникечеләр]], [[алавитлар]], [[друзлар]], [[исмаилчылар]] һ.б. күз уңында тоткан гомуми термин. Тар мәгънәдә, кагыйдә буларак, аларга сан буенча исламдагы икенче юнәлеш - шигый-уникечеләрне («шигыйләр-12») генә аңлыйлар. Алар, Мөхәммәд саләллаһу галәйхи үәссәләмнең варисы итеп, [[Гали ибн Әбу Талиб]]ны һәм аның төп тармак буенча нәселен генә таныйлар (кайсы нәсел, төп икәнлеге турында бәхәсләр бара).
Хәзерге вакытта шигыйлек вәкилләре барлык мөселман илләрендә дә бар диярлек. [[Иран]], [[Әзербайҗан]], [[Гыйрак]]ның яртысыннан артык халкы, [[Йәмән]], [[Бәһрайн]], [[Ливан]] халкының ярыйсы өлеше шигый юнәлеше тарафдарлары. [[Исмаилчылык|Исмаилчыларга]] [[Таҗикстан]]ның [[Таулы-Бадахшан районы]]ндагы халыкның күп өлеше, [[Әфганстан]]ның [[хәзәриләр]] дигән халкы керә.
Юл номеры - 11:
Хәзерге вакытта уникечеләр һәм башка юнәлешләр арасында хәл киеренкелек халәтен алгалый.
Шигыйләр Коръәннең «Аллаһы иңдергән китап» булуын таныйлар, ләкин аның хәдисләрен (пәйгамбәр турындагы өстәмәләрне) инкяр итәргә тырышалар. Имам Гали үлгәннән соң, Коръәнгә хәдис рәвешендә үзләренең имамнары турында да язуны таләп итәләр, ләкин моңа ирешә алмый калалар. Шунлыктан хәдисләрдә телгә алынган пәйгамбәрләрне танымауларын белдерәләр.
Шигыйчелек тарафдарлары Коръәнгә кайбер моментларны [[Инҗил]]дән алып кертү ягында торалар. Мәсәлән, идеалдагы Мөхәммәд исемле имамны (аңа нәкъ Иисус миссиясен йөкләп) кешеләрне һәлакәттән «коткаручы» булачак дип игълан итәләр. Ул гына да түгел идеалда гына булган фигураны алар барлык шигый мәзһәпкә нигезләнгән дәүләтләр башлыгы дип саный башлыйлар. Шигыйләрнең күп кенә йолалары сөнниләрнеке белән бер диярлек. Хаҗ кылу бар барын, ләкин аның урыны [[Мәккә]]дә түгел, бәлки Нәҗефтә ([[Иран]]). Яңа ел яз көне, Нәүрүз бәйрәме дип билгеләнә һ. б.
Шигыйләр мәзһәбе йолаларын танучыларның саны зур булмаса да, алар, [[Иран]] белән [[Гыйракта]] гына түгел, бәлки [[Әфганстан]]да, [[Пакистан]]да һәм [[Һиндстан]]да да яшиләр. Элекке [[СССР]] территориясен алганда, алар [[Таҗикстан]]да һәм [[Азәрбайҗан]]да да очрыйлар.
== Искәрмәләр ==
Юл номеры - 21:
== Чыганаклар ==
*[[Казбек Гыйззәт|Гыйззәтов К.Т.]], Философия: 2 кит. 2 нче китап: Социаль философия: Югары уку йортлары өчен д-лек бит263
== Сылтамалар ==
Юл номеры - 28:
* [http://islamology.ru/ Шиитская библиотека]
[[
|