Һерберт Спенсер: юрамалар арасында аерма
Контент бетерелгән Контент өстәлгән
к Bot: Migrating 50 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q144535 (translate me) |
DerslekBot (бәхәс | кертем) к Викиләштерү: ТВдагы 73 мәкалә чыганагы авторы, replaced: Гыйззәтов К.Т. → Гыйззәтов К.Т. using AWB |
||
Юл номеры - 24:
'''Һе́рберт Спе́нсер''' ({{lang-en|Herbert Spencer}}) — [[Бөекбритания|британ]] [[фәлсәфәче]]се, [[социолог]], идеалистик фәлсәфә вәкиле, [[эволюционизм]]га нигез салучыларның берсе, [[либерализм]] идеологы.
[[Дерби]]да укытучы гаиләсендә туа. [[Кембридж]] университетында белем алудан баш тарта, фәннәрне үзлектән өйрәнә.
Спенсер фәлсәфәсе [[Кант]], [[Юм]], [[Шеллинг]] һәм [[Конт]] карашлары йогынтысында формалаша. Спенсер гомуми (уртак) эволюция теориясен тәкъдим итә. Бу теория күбрәк механистик характерда иҗат ителгән. Ул, материаль һәм рухи дөньяның төрле өлкәләрендә яшәгән (органик булмаган материя, органик материя, әхлак, социаль тормыш өлкәләрендәге) предметларны һәм күренешләрне бер рәткә куеп барысы өчен дә «уртак» булган тигезлеккә бару тенденциясен исбатларга тырыша.
Спенсерның эволюция теориясе [[диалектика]] гыйлеме тарафыннан каралган һәм исбатланган теориядән күпкә аерыла. Спенсерның эволюция теориясе метафизик, механистик принципларга корылган, ул объектив дөньяның һәр өлкәсенә характерлы үзенчәлекләрне инкяр итә, шунлыктан аларның үзләренә генә хас булган тенденцияләрне ачудан ерак булып кала.
Танып белү теориясендә Спенсер Кант карашларын, аның агностик фикерләрен, «әйбернең асылы үзендә кала» формуласын нигезгә куярга тырыша.
Социология фәнендә галим органик мәктәпкә нигез салучы булып санала. Бу мәктәпнең төп карашлары механистик принципларга нигезләнгән. Җәмгыятьнең структурасын ул тере организм структурасына җәмгыять кануннарын органик материя кануннарына кайтарып калдыра.
== Чыганаклар ==
* [[Казбек Гыйззәт|Гыйззәтов К.Т.]], Философия: 2 китап. 1 нче китап: Кыскача философия тарихы. Философиянең нигез проблемалары: Югары уку йорты өчен дәреслек.
[[Төркем:Бөекбритания фәлсәфәчеләре]]
Юл номеры - 43:
[[Төркем:Эволюционистлар]]
[[Төркем:Позитивизм]]
{{DEFAULTSORT:Спенсер, Һерберт}}
| |||