Өкеләр: юрамалар арасында аерма

Контент бетерелгән Контент өстәлгән
Kitap (бәхәс | кертем)
Төзәтмә аңлатмасы юк
к Бэхэссез узгэрту
Юл номеры - 1:
[[Файл:Bubo virginianusDO1908P01CA.JPG|250px200px|thumb|right|Виргиния өкесе]]
'''ӨкеләрМәчебашлы ябалаклар''' яки '''байгышлар''' ({{lang-lat|Bubo}}) - [[ябалаклар]] гаиләлегеннән кошлар ыругы,. 1912 төренетөре эченә ала.билгеле, [[АуразияЕвразия]], [[Америка]] һәм Төньяк [[Төньяк Африка]]да таралганнар. [[Русия]]дә бер төре - гади мәчебашлы өкеябалак (B. bubo) очрый. [[Татарстан]] территориясендә сирәк очрый, утрак төр.
 
Биек кәүсәле урманнарда, урман үскән чокырларда яши. 80 см га кадәр озынлыкта, ана байгыш 3 кг, ата байгыш 2,5 кг чамасы авырлыкта, канат җәеме 180 см га җитә. Каурыйлары йомшак, кара тимгелләр һәм тар аркылы сызыклары булган җирәнрәк көрән төстә. Башында тырпаеп торган зур кара каурыйлары - «колаклары» бар. Йомры башлы, йөзе яхшы күренә. Зур күзләре алга карый. Аяклары көчле, тулысынча диярлек каурый белән капланган, бармаклары аска бөгелгән очлы тырнаклы. Томшыгы кыска, ыргаксыман кәкре. Башы 270 градуска борыла. Очуы салмак һәм тавышсыз. Март ахыры - апрельдә парлашу чорында үзенчәлекле тавышлары ишетелә. Җир өстендә аулак чокырда оялый. 2–32-3 ак йомырка сала. Төп азыгы - тычкансыман кимерүчеләр ([[йомран]], [[әрлән]], су тычканнары), [[бакалар|бака]], балыклар. Озак вакыт аучылык хуҗалыгына зыян китерә дип исәпләнә, кырып бетерелергә тиеш була, шуның нәтиҗәсендә бик сирәгәя. Мәчебашлы ябалакның 70 елга кадәр яшәү очраклары мәгълүм.
 
ТРның Кызыл китабына кертелгән.
 
== Төрләр ==
* [[ӨкеБайгыш]] (''Bubo bubo'')
* [[Виргиния өкесебайгышы]] (''Bubo virginianus'')
* [[Магеллан өкесебайгышы]] (''Bubo magellanicus'')
* [[Бенгалия өкесебайгышы]] (''Bubo bengalensis'')
* [[Чүл өкесебайгышы]] (''Bubo ascalaphus'')
* [[Кап өкесебайгышы]] (''Bubo capensis'')
* [[Африка өкесебайгышы]] (''Bubo africanus'')
* [[Соры өкесебайгышы]] (''Bubo cinerascens'')
* [[Гвинея өкесебайгышы]] (''Bubo poensis'')
* [[Узамбара өкесебайгышы]] (''Bubo vosseleri'')
* [[Непал өкесебайгышы]] (''Bubo nipalensis'')
* [[Малайя өкесебайгышы]] (''Bubo sumatranus'')
* [[Буйлы өкесебайгышы]] (''Bubo shelleyi'')
* [[Аксыл өкесебайгышы]] (''Bubo lacteus'')
* [[Каралҗым өкесебайгышы]] (''Bubo coromandus'')
* [[Көнбатыш Африка өкесебайгышы]] (''Bubo leucostictus'')
* [[Филиппин өкесебайгышы]] (''Bubo philippensis'')
* [[Ак ябалак]] (''Bubo scandiacus'', ''Nyctea scandiaca'')
* [[Балык өкесебайгышы]] (''Bubo blakistoni'', ''Ketupa blakistoni'')
 
== Галерея ==
<gallery>
File:Bubo bubo winter 1.jpg|[[Өке]]
File:Bubo virginianusPCCA20031019-0367B.jpg|[[Виргиния өкесебайгышы]]
File:SpottedEagleOwl2546MG2.jpg|[[Африка өкесебайгышы]]
File:Bubo ascalaphus -Kakegawa Kacho-en, Kakegawa, Shizuoka, Japan-8a.jpg|[[Чүл өкесебайгышы]]
File:Bubo sumatranus -Kuala Lumpur Bird Park-8a-2cp.jpg|[[Малайя өкесебайгышы]]
File:Bubo cinerascens.jpg|[[Соры өке]]
File:Bubo capensis mackenderi.jpg|[[Кап өкесебайгышы]]
File:Bubo philippensis.jpg|[[Филиппин өкесебайгышы]]
File:Dusky eagle owl Bubo coromandus (2154437883).jpg|[[Каралҗым өке]]
File:Bengalese Eagle Owl.jpg|[[Бенгалия өкесебайгышы]]
File:Snowy Owl Barrow Alaska.jpg|[[Ак ябалак]]
File:Blakiston`s fish owl1.jpg|[[Балык өкесебайгышы]]
</gallery>
== Чыганаклар ==
 
* ТР Фәннәр академиясенең Татар энциклопедиясе институты
* [http://tatarile.org/maglumat/%D0%B1%D2%AF%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%87%D3%99%D0%BB%D3%99%D1%80-%D1%8D%D0%BD%D1%86%D0%B8%D0%BA%D0%BB%D0%BE%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F/%D1%85%D0%B0%D0%B9%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D0%B0%D1%80 Татар энциклопедиясе.
 
[[Төркем:Ябалаклар]]
[[Төркем:Өкеләр| Байгышлар]]