Әрмәнстан: юрамалар арасында аерма
Контент бетерелгән Контент өстәлгән
к Bot: Migrating 202 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q399 (translate me) |
Marat-avgust (бәхәс | кертем) кТөзәтмә аңлатмасы юк |
||
Юл номеры - 33:
Әрмәнстанның хәзерге территориясе [[1826-1828 елгы рус-фарсы сугышы]]ннан соң тулысынча [[Русия империясе]] составына керә. [[1918 ел]]ның [[28 май|28 маенда]] монда бәйсез [[Әрмәнстан Җөмһүрияте]] игълан ителә. [[1920 ел]]ның [[29 ноябрь|29 ноябрендә]] Әрмәнстанда совет хакимияте урнаштырыла һәм [[Әрмәнстан ССР]] игълан ителә. [[1922 ел]]-[[1936 ел]]ларда Әрмәнстан ССР [[ССРБ]]га [[ЗСФСР]] составында керә, ә 1936 елның [[5 декабрь|5 декабреннән]] – [[союздаш җөмһүрият]]. [[1991 ел]]ның [[23 сентябрь|23 сентябрендә]] Әрмәнстанда [[21 сентябрь]]дә үткәрелгән референдум нәтиҗәләре буенча җөмһүриятнең Югары Шурасы «Әрмәнстанның дәүләт бәйсезлеге турында Декларацияне» кабул итә. [[1992 ел]]ның [[22 март]]ында Әрмәнстан Җөмһүрияте БМОга кабул ителә.
== География ==
=== Чиктәшлек ===▼
{| class="wikitable"
▲== Чиктәшлек ==
! Як!!Ил▼
{|class="standard sortable"▼
▲!Як!!Ил
|-
|Төньяк|| [[Гөрҗистан]]
Юл номеры - 48:
|-
|Көнбатыш|| [[Төркия]]
|-
|}
Әрмәнстан Әрмән таулыкларының көнчыгыш ягында урынлашкан һәм Кече Кавказ таулары белән читләнгән.
<gallery caption= widths="180px" heights="180px">
Рәсем:Tatev Monastery from a distance.jpg|Татев монастыре
Рәсем:Zvartnots2.jpg|[[Звартноц]] храмы
Рәсем:Armenia Garni side.jpg|Борынгы мәҗүсилек Гарни храмы
</gallery>
</center>
== Су ресурслары ==
Әрмәнстан территориясы буйлап 9480 елга ага, алардан 379 елганың озынлыгы 10 км артык. Әрмәнстанның төп елгасы — [[Аракс]].
Әрмәнстанда 100дән артык күл бар, аларның иң зуры — [[Севан]]. Әрмәнстанның су ресурслары байтак булсада, илдә су дефициты сизелә. Шуңа күрә Әрмәнстанда 74 сусаклагыч төзелгән. Эчәргә яраклы суның 96 проценты җир астыннан алына.
== Файдалы каҙылмалар ==
Әрмәнстанда [[бакыр]], ташлы тоз, [[мәрмәр]], төрле мәке породалары, асыл ташлар ятмалары бар. Сәнәгатькә кирәкле кара һәм төсле металлар ятмалары бар. Аларның исәбендә 3 бакыр, 6-молибден, 5-полиметаллик([[цинк]], [[кургаш]]),4-алтын, 2-тимер, һәм уран ятмалары.
== Административ-территориаль бүленеше ==
Әрмәнстан Республикасы — унитар республика, аның составы өлкәләрдән ({{lang-hy|марз}}), өлкәләр аймактардан тора. Аймак берничә торак пункттан тора яки (Еревандагы кебек) округка бүленә. Өлкәләрдә Дәүләт идарәсы алып барыла, аймаклар муниципаль хакимиятенә буйсына. Әрмәнстанның башкаласы — [[Ереван]] муниципаль хакимиятенә буйсына.
Марз губернаторларына Әрмәнстан Хөкүмәтеннән һәм Президент ратификациялануыннан соң власть бирелә һәм шулай ук азатлана.
Әрмәнстан Республикасы территориясы 10 өлкәгә бүленә.
|- style="background:#ddd;"
| '''Өлкә''' || '''Оригиналь<br />исеме''' || '''Мәйданы, [[км²]]''' || '''Халык''' || '''Административ үзәге'''
|- style="background:#eee;"
|-
| [[Арагацот өлкәсе]] || Արագածոտնի || 2 755 || 141 800 || [[Аштарак]]
|-
| [[Арарат өлкәсе]] || Արարատի || 2 003 || 279 200 || [[Арташат]]
|-
| [[Армавир өлкәсе]] || Արմավիրի || 1 241 || 284 500 || [[Армавир (город, Армения)|Армавир]]
|-
| [[Вайоцдзор өлкәсе]]|| Վայոց Ձորի || 2 406 || 55 800 || [[Ехегнадзор]]
|-
| [[Гехаркуник өлкәсе]] || Գեղարքունիքի || 3 655 || 241 600 || [[Гавар (город)|Гавар]]
|-
| [[Котайк өлкәсе]] || Կոտայքի || 2 100 || 280 900 || [[Раздан (город)|Раздан]]
|-
| [[Лори өлкәсе]] || Լոռու || 3 791 || 281 600 || [[Ванадзор]]
|-
| [[Сюник өлкәсе]] || Սյունիքի || 4 505 || 152 800 || [[Капан]]
|-
| [[Тавуш өлкәсе]] || Տավուշի || 3 120 || 134 400 || [[Иджеван]]
|-
| [[Ширак өлкәсе]] || Շիրակի || 2 679 || 281 500 || [[Гюмри]]
|-
|}
{| class="wikitable" class="sortable"
|- style="background:#ddd;"
| '''Кала''' || '''Оригиналь<br />исеме''' || '''Мәйдан, [[км²]]''' || '''Халык'''
|- style="background:#eee;"
|-
| [[Ереван]] || Երևան|| 227 || 1 119 000
|-
|}
| |||