Зәрдөштлек: юрамалар арасында аерма
Контент бетерелгән Контент өстәлгән
Төзәтмә аңлатмасы юк |
к Ходай+ |
||
Юл номеры - 1:
[[Файл:Faravahar.svg|thumb|right|''Фәраваһар'', Зәрдөштлек символларының берсе|right]]
'''Зәрдөштлек'''<ref>[[Фатих Урманче]] [http://kitap.net.ru/furmanche.php?s=1 Мең ярым ел элек]</ref>, '''Зороастризм''' ({{lang-ae|vahvī- daēnā- māzdayasna-}} — «Зирәкне тану игелекле ышануы», {{lang-fa|«بهدین»}} — behdin, «Яхшы ышану») – [[борынгы иранлылар]]
Дингә [[Зәрдөшт]] (Заратуштра) [[пәйгамбәр]] нигез салган. Ул моннан 2500-2600 еллар элек яшәгән. Аның өйрәтүе нигезендә шул ята: «Дөньяда явыз көчләр һәм изге көчләр яши. Алар арасында туктаусыз көрәш бара».
==Дини ышанулар==
Изге китаплары — [[Авеста]]. Бу диндәгеләр бер
Борынгы әдәбиятта III меңьеллык башлануга Ахура-Мазда идеяләре өстен булып чыгачак һәм җирдә “идиллик тәртип” урнашачак дигән фикерләр бар, бу фикер зәрдәштлек динендә дә очрый.
==Дини йолалар==
Зәрдөштлекнең җирләү йоласы үзенчәлекле: җир белән утны пычратмас өчен мәетне җирләү һәм яндыру тыела. Мәетне елына ике тапкыр җирләгәннәр: иртә язда һәм кара көздә, башка вакытта мәетне “кошлар килгәнче” һәм “елгалар ага башлагансы” мәрхүмдәр йортонда (дахма) саклаганнар, соңынан кояшка чыгарып куйганнар. Гәдәттә мәетләрне “тынлык манарасының” бер ничә катына урнаштырганнар, анда аларны кошлар һәм җәнлекләр ашап киткән (зәрдөштләр кошлар мәрхүмнең җанын Ахурамазда патшалыгына илтә, дип ышанган), “тазарган” сөякләрне манара уртасындагы коега ташлаганнар. Авестаның иң борынгы өлешендә күчмә (дөнья явызлыгы гәүдәләнеше) һәм утрак (изгелек гәүдәләнеше) тормышны каршы кую күренә. Фаразлануынча, [[Казахстан]], [[Үзәк Азия]], [[Көньяк Себер]], [[Көньяк Урал]] һәм Түбәнге [[Идел]] буе күчмә халыклары арасында, [[Урта Азия]] һәм [[Якын Көнчыгыш]] дәүләтләрендәге ортодоксаль Зәрдөштлектән аермалы буларак, урындагы дини культ белән тыгыз үрелгән зәрдөштлек идеяләре тарала.
== Шулай ук карагыз ==
|