Тәмәке (үсемлек): юрамалар арасында аерма

Контент бетерелгән Контент өстәлгән
Derslek (бәхәс | кертем)
Төзәтмә аңлатмасы юк
Derslek (бәхәс | кертем)
Төзәтмә аңлатмасы юк
Юл номеры - 1:
{{Taxobox
[[Файл:Tabak 9290019.JPG|200px|thumb|right|Тәмәке чәчәк атканда]]
| name = Тәмәке
| image file = Tabak 9290019.JPG
| image title =
| image descr = Чәчәк атучы Виргиния тәмәкесе
| regnum = Үсемлекләр
| divisio = [[Ябыкорлыклылар]]
| classis = [[Икеөлешлеләр]]
| ordo = [[Пасленчәчәклеләр]]
| familia = [[Пасленчалар]]
| subfamilia = ''[[Nicotianoideae]]''
| tribus = ''[[Nicotianeae]]''
| genus = '''Тәмәке'''
| species =
| latin = [[Carl Linnaeus|L.]]
| section name = Секция һәм төрләре
| commons = Category:Nicotiana
| wikispecies = Nicotiana
| section text = [[#Классификация|текстта]]
|itis=30562
|ncbi=4085
}}
 
'''Тәмәке''' ({{lang-la|Nicotiána}}) – [[пасленчалар]] (эт җиләге) семьялыгыннан берьеллык озын сабаклы, үлән үсемлекләр ыругы, аның яфракларында никотин бар. Хуҗалыкта зур әһәмияткә ия. Ул нигездә [[Төньяк Америка]]да таралган 70 ләп төрне үз эченә ала. Алар — берьеллык, сирәк кенә күпьеллык үләнчел үсемлекләр һәм куаклар. Яфраклары тоташ, тигез читле. Таҗы алсу, кызыл яки яшькелт сары төстә, бүрәнкәсыман, кабарган ак көпшәле. Тартмачык 2 оялы, 2 капкач ярдәмендә ачыла. Бу үсемлек авыр, начар исле. Культурада чын тәмәке (N.tabacum) һәм махорка (N.rustica) төрләре киң таралган. Аларда агулы [[никотин]] алкалоиды бар. Кешеләр киптерелеп, бик ваклап туралган, төелгән яфракларын һәм сабакларын тарталар, суыралар, исниләр яки чәйниләр. Алардан шулай ук никотин кислотасы (PP витамины), лимон кислотасы алалар. Европага тәмәкене XV гасыр ахырында — XVI гасыр башында алып кайталар һәм башта аны декоратив һәм дару үләне буларак үстерәләр.<ref>[http://www.tatknigafund.ru/books/1760/read#page352 Мәүлүдова Л.Г., Ботаника: Югары төзелешле үсемлекләр системасы: Югары уку йортлары өчен дәреслек бит352]</ref>