Контент бетерелгән Контент өстәлгән
|
|
|
{{исемен үзгәртергә|Чулпан}}
{{Планета
|Исем = ВенераЧулпан
|Рәсем = Venus-real color.jpg
|Рәсем язуы = Ве
|Искәрмә =
}}
'''Вене́раЧулпан''' ('''Зөһрә, Венера''') ({{lang-la|Venus}}) — [[Кояш системасы]]ның икенче эчке планетасы. [[Кояш]] тирәсендә 224,7 җирдәге тәүлек эчендә әйләнеп чыга. Аның исеме [[Борынгы Рим мифологиясе|Борынгы Рим]] уйланма гыйшык алиһәсене искә алып куштылар.
ВенераЧулпан — Җирнең [[күк йөзе]]ндә [[яктырыш]] буенча Кояш һәм [[Ай (иярчен)|Ай]] соңыннан өченче объект, аның [[йолдызча зурлык|күренмә йолдызча зурлыгы]] −4,6<sup>m</sup> җитә. Венера [[Җир]]гә караганда Кояшка якынрак булуы сәбәпле, җирдәге күзәтүче өчен Кояштан беркайчан да 47,8° ка артыграк ераклашмый. Аның иң югары яктырышы Кояш чыгу алдыннан гына яки Кояш бату озак вакыт үтмәстән була, шуңа күрә аны шулай ук ''Таң йолдызы'' һәм ''Шәфәкъ йолдызы'' дип атыйлар.
== Атамалар ==
Татар халкы, бөтен [[гарәп-мөселман мәдәнияте]] бер өлеше буларак, әүвәл планетаның ''Зөһрә'' ({{lang-tt3|زهرە}}; «Зөһрә йолдызы») гарәп исеме кулландыкулланган<ref>Зөһрә — Зөһрә йолдызы, чулпан. — Гарәпчә-татарча-русча алынмалар сүзлеге: татар әдәбиятында кулланылган гарәп һәм фарсы сүзләре / К.З. Хәмзин, М.И. Мәхмүтов, Г.Ш. Сәйфуллин. — Казан: Тат. кит. нәшр., 1965. — 792 б. — Б. 143.</ref>. Шулай ук ''Чулпан'' («Чулпан йолдызы») төрки исеме кулланылышта булган. Хәзер исә бу исемнәр тик нәфис әдәбиятта һәм гади сөйләмдә очрыйлар.
== Искәрмәләр ==
|
