Күмерсулар: юрамалар арасында аерма
Контент бетерелгән Контент өстәлгән
к Bot: Migrating 97 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q11358 (translate me) |
Төзәтмә аңлатмасы юк |
||
Юл номеры - 1:
[[Файл:Lactose.svg|thumb|right|310px|Сөттәге [[Лактоза|лактозаның]] структур формуласы]]
'''Күмерсулар''' (сахаридлар, ''углеводлар'') — [[табигый]] [[органик]] [[матдәләр]] берләштергән бер зур классның гомум атамасы. Атама "күмер" һәм "су" сүзләреннән төзелгән, чөнки беренче табылган күмерсуларның брутто-формулалары - C<sub>x</sub>(H<sub>2</sub>O)<sub>y</sub>, формаль рәвештә бу [[Күмер (химик элемент)|күмер]] ({{lang-ru|углерод}}) һәм [[су]] [[Химик катнашма|катнашмасы]].
Табигатьтә күмерсулар гаять күп, һәм алар кеше тормышында аеруча әһәмиятле роль уйныйлар. Аларның бер төрлеләре, мәсәлән, [[крахмал]], төп азык матдәләреннән санала; икенчеләре ([[целлюлоза]], яки клетчатка) [[тукыма]], [[кәгазь]], ясалма [[сүс]] һәм башкалар җитештерү өчен китә.
«Күмерсу» дигән исем бу класстагы кушылмаларның иң беренче өйрәнелгән вәкилләре [[углерод]] һәм судан торган кебек күренүдән килеп чыккан, чөнки аларның составы гомуми C<sub>n</sub>(H<sub>2</sub>O)m формуласы белән күрсәтелгән. Хәер, соңга табарак бу формулага туры килмәгән, ләкин башка билгеләре буенча шушы класс матдәләренә керә торган углеводлар да табыла.
Углеводларның иң гадиләреннән берсе булып глюкоза исәпләнә.
==Чыганаклар==
* [http://tatar.org.ru/kurs/10-11-himiya/cyr_167.php ОРГАНИК ХИМИЯ. Л.А. Цветков]
{{Органик матдәләр}}
| |||