Шоколад: юрамалар арасында аерма

Контент бетерелгән Контент өстәлгән
Derslek (бәхәс | кертем)
Төзәтмә аңлатмасы юк
Derslek (бәхәс | кертем)
Төзәтмә аңлатмасы юк
Юл номеры - 1:
[[Файл:Cacao-pod-k4636-14.jpg|thumb|[[Какао]] җимешләре киселеше]]
[[Файл:Cacao-roasted.jpg|thumb|Куырылган какао кузаклары]]
'''Шоколад''' – [[какао]] җимешләреннән ясала торган кондитер эшләнмәләр[[эшләнмә]]ләр.
==Тарихи белешмә==
Юл номеры - 8:
Какао агачы рәсми телдә “теоброакакао” дип йөртелә. Ә борынгы грек сүзе “теобрам” “ходайлар ризыгы” дип тәрҗемә ителә. Шоколад агачлары аерылып тора: аларның чәчәкләре һүм җимешләре ботакларда түгел, ә агач кәүсәсендә һүм бик юан ботакларында үсә. 10-12 м биеклектәге агачта чәчәкләр 100 меңгә кадәр җитә. Әмма аларның бик аз өлеше генә җимешкә әйләнә. Җимешләр ел әйләнәсендә өлгерә, аларны август һәм февраль айларында гына җыеп алалар. Чи кузаклар әче була, алардан какао исе килми дә. Өлгергән кузакларны киптерәләр, эшкәртәләр һәм вак итеп төяләр.
 
Башта Европада шоколадны эчемлек итеп кулланганнар. [[XVI гасырдагасыр]]да белемле галим-монах Бенцони Испания короленә сыек шоколадның файдасы турында белдерә. Нотыкны шундук «өстәл эченә» яшерәләр, ә шоколаднышоколат ясау рецептын дәүләт сере типдип игълан итәләр. Озак вакыт шоколад байлар азыгы, җитештереүе катлаулы, ингредиенттары кыйбатлы азык булып кала.
 
[[Файл:Chocolate girl.jpg|thumb|left|[[Жан-Этьен Лиотар]]. «Шоколад китерүче кыз»]]
 
1828 елда какао кузакларыннан какао-май һәм какао порошогы алу ысулы уйлап табыла. 20 елдан соң, какао-порошокка [[шикәр]], [[акмай]] куша башлагач, шоколад барлыкка килә. [[1875 ел]]да [[Швейцария]]дә каты шоколад ясау технологиясе эшләнә.<ref>[http://gazeta.tgim1.edusite.ru/45/interest.htm Ә сез беләсезме? Какао ничек ясала?]</ref>
 
[[XX гасыр]] башында шикәр һәм какаоның очсызланыуы шоколадны һәр кемгә сатып алырга мөмкинлек бирә. «Корольләр ризыгы» дип рекламаланган шоколад зур уңыш казана.