|
-->
===Биологик нигез===
<!--{{Main|:en:Biological basis of love}}
Biological[[Имезүчеләр]]гә modelsхас ofбулган sex tend[[ачлык]] to view love as aяки [[mammalсусау]]ian driveкебек үк, much like [[hungerсөю]] orхисен дә биологик моделләре аркылы ([[thirstҗенси якынлык]] теләге белән) аңлатып була.<ref name="Lewis">{{cite book | last = Lewis | first = Thomas | coauthors = Amini, F., & Lannon, R. | title = [[A General Theory of Love]] | publisher = Random House | year = 2000 |isbn=0-375-70922-3}}</ref> Сөю буенча алдынгы экспертлардан берсе булган [[:en:Helen Fisher (anthropologist)|HelenХелен Фишер Fisher(ингл.)]], aсөю leadingтәҗрибәсен expertөч inөлешчә the topic of love, divides the experience of loveбер-берсенә intoкергән threeэтапка partly overlapping stagesбүлә: lust''нәфес'', attraction''тартылу'', andһәм attachment''бәйләнү''. Lust'''Нәфес''' is- theҗенси feelingтеләкне of sexual desireсизү; romantic'''романтик attractionтартылу''' determinesпартнерларның whatнәрсәне partnersтартылучан matesдип findтабу, attractiveирешергә andтеләгәнен pursueбилгеләү, conservingһәм timeвакытны andһәм energyкөчне byәрәм choosing;итмичә andсайлауларын attachmentаңлата; involves'''бәйләнү''' sharingисә aйортны homeуртаклашу, parentalата-аналык dutiesҗаваплылыкларны, mutualбер-берсен defenseяклауны, andкешеләрдә inисә humansиминлек involves feelings ofһәм safetyышанычлылык andхисләрен securityаңлата.<ref name="brain systems">
http://homepage.mac.com/helenfisher/archives_of_sex_beh.pdf Defining the Brain Systems of Lust, Romantic Attraction,
and Attachment by Fisher et. al</ref> ThreeБу distinctөч neuralромантик circuitries,стилләр includingөчен neurotransmitters,үзенә andнейротрансмиттерларны alsoалучы threeаерым behavioralөч patterns,нейрон areчелтәр associatedҗаваплы. withҺәрбер theseэтаптааерым threeкылану romanticюлы stylesда күзәтелә.<ref name="brain systems" />
[[LustНәфес]], isяки theпарны initialэзләүне passionateбилгеләүче sexualкөчле desireҗенси that promotes [[mating]]теләк, and involves the increasedгадәттән releaseтыш ofюгары chemicals such asдәрәҗәдә [[:en:testosterone|тестостерон (ингл.)]] andһәм [[:en:estrogen|эстроген (ингл.)]] кебек химик матдәләрнең җитештерелүе белән бәйле. TheseБу effectsэффектларның rarelyберничә lastатна moreяки thanайдан aозаграк fewдәвам weeksитү orсирәк monthsкүренеш. [[:en:Interpersonal attraction|AttractionТартылу көче (ингл.)]] is- theшәхесләрдә moreкүбрәк individualizedаерыла andторган romanticмахсус desireбер forпартнер aбелән specificҗенси candidateякынлык forкылу matingтеләге, whichсаулау developsһәм outбер-берсен ofтану lustурын asалгач commitmentнәфестән toүсеп anчыккан individualромантик mateтеләк formsбулып тора.--> [[:en:neuroscience|Нейробиология (ингл.)]] [[фән]]ни өлкәсендәге соңгы эзләнүләр кешеләрнең гашыйк булулары белән [[баш мие]] [[:en:amphetamine|амфетаминнарга (ингл.)]] охшаш килеш йогынты итүче үзенә [[:en:pheromones|феромоннар (ингл.)]], [[:en:dopamine|допамин (ингл.)]], [[:en:norepinephrine|норепинефрин (ингл.)]], һәм [[:en:serotonin|серотонин (ингл.)]] химик матдәләрне алучы җыелмасын җитештерә башлый. Бу матдәләр баш миенең [[:en:pleasure center|ләззәт үзәгенә (ингл.)]] тәэсир (стимуляция) итә, шул ук арада үзенә [[:en:heart rate|йөрәк тибеше (ингл.)]] үсүе, [[:en:Anorexia (symptom)|аппетит югалту (ингл.)]], йокы югалту, һәм интенсив җанлану хисләрен алган хәлгә китерә. Эзләнүләр күрсәткәненчә, бу этап гадәттә 1,5-3 ел дәвам итә.<ref name="human">{{cite book
|last=Winston
|first=Robert
|isbn=0-03-093780-9}}
</ref>
<!--
Нәфес һәм тартылу этаплары икесе дә вакытлы дип саналу сәбәпле, озын мөддәтле мөнәсәбәтне аңлата алу өчен өченче этапның булуы кирәк. Күп еллар, хәттә дистә елла буе дәвам иткән мөнәсәбәтләрне алга сөрүче [[:en:Attachment theory|бәйләнү (ингл.)]] кешеләрдә гадәттә [[өйләнү]]/[[кияүгә чыгу]] һәм [[бала]]лар, яки уртак кызыксынулар кебек әйберләргә тирәсендә урын алган дуслыкка нигезләнә ала. Кыска мөддәтле мөнәсәбәтләргә караганда, соңгысының [[:en:oxytocin|окситоцин (ингл.)]] һәм [[:en:vasopressin|вазопрессин (ингл.)]] химик матдәләрнең югарырак концентрацияләргә күбрәк бәйле.<ref name="human"/> [[:en:Enzo Emanuele|Энцо Эмануэле (ингл.)]] һәм аның фәнни эзләнүчеләр төркеме хезмәткәрләре [[:en:nerve growth factor|нерв үсү факторы (ингл.)]] (NGF) исемле аксым молекуласы кешеләрнең гашыйк булып китү вакытында тәнендә бик югары дәрәҗәгә пәйда булса, бер ел үткәч гади дәрәҗәгә кире кайтуын ачканнар иде.<ref>{{cite journal
Since the lust and attraction stages are both considered temporary, a third stage is needed to account for long-term relationships. [[Attachment theory|Attachment]] is the [[human bonding|bonding]] that promotes relationships lasting for many years and even decades. Attachment is generally based on commitments such as [[marriage]] and [[children]], or on mutual friendship based on things like shared interests. It has been linked to higher levels of the chemicals [[oxytocin]] and [[vasopressin]] to a greater degree than short-term relationships have.<ref name="human"/> [[Enzo Emanuele]] and coworkers reported the protein molecule known as the [[nerve growth factor]] (NGF) has high levels when people first fall in love, but these return to previous levels after one year.<ref>{{cite journal
|author=Emanuele, E.
|coauthor=Polliti, P.; Bianchi, M.; Minoretti, P.; Bertona, M.; & Geroldi, D
|journal=Psychoneuroendocrinology
|volume=Sept. 05}}</ref>
-->
===Психологик нигез===
|
