Орски: юрамалар арасында аерма

Контент бетерелгән Контент өстәлгән
Derslek (бәхәс | кертем)
Төзәтмә аңлатмасы юк
Xqbot (бәхәс | кертем)
к r2.7.3) (робот өстәде: ar, az, be, bg, de, diq, en, eo, es, et, fa, fi, fr, fy, hr, it, ja, ko, lmo, lt, lv, nl, nn, no, os, pl, pnb, ro, sr, sv, tl, uk, vep, vi, war, zh; косметик үзгәртүләр
Юл номеры - 59:
'''Орски''' — [[Ырынбур өлкәсе]]нең халык саны буенча һәм икътисади яктан икенче шәһәре.
 
== Тарихи белешмә ==
Кала казак далалары уртасында [[1735 ел]]да корыла. [[Җаек елгасы]]на Ор елгасы койган җирдә ныгытма төзүне ирекле рәвештә Русия дәүләтенә кушылган казак ханы Әбелхәер илче [[Котлымөхәммәт Мәмәш улы Тәфкилев|Котлымөхәммәд Тәфкилев]]тән сорый. Кала башта исеме Оренбург дип атала. Соңрак ул исем хәзерге [[Ырынбур]] шәһәренә күчә. Орский ныгытмасы [[казах халкы]] арасында ''Яманкала'' аты белән билгеле булды.
 
Юл номеры - 65:
 
1930 елда Ильяс утары тирәсендә, каладан 3 чакрым читтә Южуралмаш төзелә башлый, аңа никель заводы, нефть кудыру заводы. Бу заводта “3нче Баку” – Эмба ятмасынының нефтен эшкәрткәннәр. Әле шәһәрнең бу өлешен ''Яңа шәһәр'' дип атыйлар.
== Орски татарлары ==
[[Татарлар]] Орски каласын төзү эшен, ахырдан сак хезмәтен үтәүне башкарганнар.
Орск каласы [[XIX гасыр]] азакларына мәдәниятле бер төбәккә йөз тота башлаган, анда тирә-юньдә танылган өч мәдрәсә эшләгән.
Юл номеры - 79:
1918 елда [[Габдулла Дәүләтшин]] Орскига килеп төпләнгәч татар телендә «Ирек йолдызы» газетасын чыгара башлый. Атналык бу газетаның беренче битендә Хөкүмәт карарлары, икенче битендә сәяси темага багышланган чыгышлар урнаштырыла.
30нчы еллар язмышы әлеге мәчетне дә урап үтми. Аллаһ йорты [[1932 ел]]да ябылып, бары тик [[1990 ел]]да гына төзекләндерелә. Ә 2008 елда әлеге мәчет дин әһелләре ярдәме белән Орски аэропортының икенче катында намаз уку өчен беренче бүлмә ачыла.<ref>[http://www.azatliq.org/content/article/1886699.html Азан тавышы өчен 500 сум штраф] </ref>
== Танылган шәхесләр ==
* [[Мирхәйдәр Фәйзи]] – Орсктан ерак түгел бер авылда туып, Орскида укый, соңыннан китапханәче булып эшли, драматурглык эшен башлап җибәрә
* [[Муса Җәлил]] 1925—1927 елларда ВЛКСМның Орск өяз комитетында хезмәт кыла
* [[Шакир Мөхәммәдъяров]]
* [[Заһит Хәбибуллин]], композитор
* [[Ринат Хәмиев]], 2012 елны РФ президентлыкка намзәтен куючы.
 
== Халык ==
Юл номеры - 96:
2002 елда милли состав буенча [[урыслар]] — 80,5 %, [[украиннар]] — 4,1 %, [[татарлар]] — 4 %, [[казахлар]] — 3,7 %, [[алманнар]] — 1,6 %, [[башкортлар]] — 1,6 %, [[мордвалар]] — 1,0 %, [[белоруслар]] — 0,5 %, [[чуашлар]] — 0,5 %, башкалар — 2,5 %.
 
== Икътисад ==
«Орскнефтеоргсинтез», «Южуралникель» (Орск) акционерлар җәмгыятләре, Орск җиңел металл конструкцияләр заводы.
== Искәрмәләр ==
Юл номеры - 103:
 
{{Ырынбур өлкәсе}}
 
[[Төркем:Ырынбур өлкәсе шәһәрләре]]
 
[[ar:أورسك]]
[[az:Orsk]]
[[be:Горад Орск]]
[[bg:Орск]]
[[de:Orsk]]
[[diq:Orsk]]
[[en:Orsk]]
[[eo:Orsk]]
[[es:Orsk]]
[[et:Orsk]]
[[fa:اورسک]]
[[fi:Orsk]]
[[fr:Orsk]]
[[fy:Orsk]]
[[hr:Orsk]]
[[it:Orsk]]
[[ja:オルスク]]
[[ko:오르스크]]
[[lmo:Orsk]]
[[lt:Orskas]]
[[lv:Orska]]
[[nl:Orsk]]
[[nn:Orsk]]
[[no:Orsk]]
[[os:Орск]]
[[pl:Orsk (miasto)]]
[[pnb:اورسک]]
[[ro:Orsk]]
[[ru:Орск]]
[[sr:Орск]]
[[sv:Orsk]]
[[tl:Orsk]]
[[uk:Орськ]]
[[vep:Orsk]]
[[vi:Orsk]]
[[war:Orsk]]
[[zh:奧爾斯克]]