Wikipedia

Нәкый Исәнбәт: юрамалар арасында аерма

Тарихны интерактив карап чыгу
← Алдагы төзәтмәКиләсе төзәтмә →
Контент бетерелгән Контент өстәлгән
КүрсәтмәлеВики-текст
Derslek (бәхәс | кертем)
33 974 үзгәртергә
DerslekBot (бәхәс | кертем)
Ботлар
12 122 үзгәртергә
к пунктуация, replaced: - → — using AWB
Юл номеры - 23:
| башка мәгълүмат =
}}
'''Нәкый Исәнбәт''', чын исеме '''Нәкый Сираҗетдин улы Закиров''' ([[1900 ел|1900 елның]]ның [[10 гыйнвар]]ы — [[1992 ел|1992 елның]]ның [[12 сентябрь|12 сентябре]]) — күренекле татар [[язучы]]сы, [[шагыйрь]], [[драматург]], галим-филолог һәм фольклорчы, [[Г. Тукай исемендәге Дәүләт бүләге]] лауреаты һәм [[Татарстан|Татарстанның]]ның Халык язучысы.
 
==Тәрҗемәи хәле==
Ул [[1899 ел|1899 елның]]ның [[29 декабрь|29 декабрендә]] (яңа стиль белән [[1900 ел|1900 елның]]ның [[10 гыйнвар]]ы) [[Башкортстан|Башкортстанның]]ның Салават районы Малаяз авылында мулла гаиләсендә туган. Аның туган авылы мәңге яшел чыршылар, наратлар белән бизәлгән Урал итәгенә урнашкан. Шунда ул башлангыч белемне ала. [[1910 ел]]дан [[Уфа]]да «Хөсәения» һәм [[«Галия»]] мәдрәсәләрендә укый. Балачакта дикъкать белән кат-кат укылган әсәрләр аның зиһенендә яңа матур уйлар тудыра. Озакламый Нәкый үзе дә шигырьләр яза башлый. «Шүрәле» исемле беренче шигырен язганда, аңа ун гына яшь була. Озакламый аның шактый калын шигырь дәфтәре шәкертләр арасында тарала. Тәүге шигырьләренә [[Шәехзадә Бабич]] фатиха бирә. [[1914]]-[[1916]] елларда «Аң» һәм «Сөембикә» журналларында поэма һәм драма әсәрләре басылып чыга.
 
Нәкый Исәнбәт туган якларындагы [[Таймый|Атау]], [[Тастүбә]], [[Үрге Кыйгы]] мәктәпләрендә татар телен укыта ([[1917 ел]]ның көзеннән, [[1920 ел]]ның җәенә кадәр), халык авыз иҗатын җыю белән мавыга. Унике яшеннән башлап, ул дәфтәренә мәкальләр, әйтемнәр, табышмаклар җыя башлый. Гомере буе туплаган халык авыз иҗаты әсәрләрен аерым җыентыклар рәвешендә бастырып чыгара («Татар халык мәкальләре» (өч томда), «Табышмаклар», «Балалар фольклоры»).
Юл номеры - 36:
Аның «Уракчы кыз», «Бормалы су», «Гармунчы егет», «Син сазыңны уйнадың» кебек күп кенә шигырләре җыр булып яңгырый.
 
Яжа тормыш корыга тотынган хезмәт кешеләренең образларын гәүдәләндергән романтик-оптимистик рухлы шигырьләр, сәхнә жанрында иҗат ителгән «Һиҗрәт» ([[1923]]), «Культур Шәңгәрәй» ([[1927]]), «Пикүләй Шәрәфи» ([[1929]]), «Портфель» ([[1929]]) кебек сатирик комедияләр, көндәлек матбугатта басыла килгән публицистик мәкаләләр, фельетоннар -— болар һәммәсе Н. Исәнбәтне [[1920-еллар|1920 еллар]] [[татар әдәбияты]]ның күренекле вәкиле итеп таныталар.
 
[[1930 ел]]ның февралендә [[Казан]]га күченгән Исәнбәтне каты эзәрлекләү башлана. Матбугатта аның «Җидегән» дигән оешмада торуын «фаш иткән» нахак мәкаләләр басыла. Бу вакыйгалардан соң Исәнбәт ун ел буе матбугаттан, әдәбияттан читләтелеп яши. Ишле гаиләне туйдыру өчен «Спартак» аяк киемнәре фабрикасында, [[Әтнә районы|Әтнә ягында]] китеп эшли.
Юл номеры - 48:
Татар халкының рухи тормышында, сәнгать һәм әдәбиятында Нәкый Исәнбәт иҗаты күренекле урын алып тора.
 
Нәкый Исәнбәт [[1992 ел|1992 елның]]ның [[12 сентябрь|12 сентябрендә]] [[Казан]]да вафат була.
== Чыганаклар ==
* Мәшһүр татар галимнәре. Казан:[[Татарстан китап нәшрияты]], 2011.
 
{{DEFAULTSORT:Исәнбәт, Нәкый}}▼
[[Төркем:Татар драматурглары]]
[[Төркем:Татар язучылары]]
Строка 58 ⟶ 59 :
[[Төркем:Татар теле галимнәре]]
[[Төркем:Татар фольклорчылары]]
 
▲{{DEFAULTSORT:Исәнбәт, Нәкый}}
 
[[en:Näqi İsänbät]]
Чыганак — https://tt.wikipedia.org/wiki/Нәкый_Исәнбәт