Дуван районы: юрамалар арасында аерма

Контент бетерелгән Контент өстәлгән
Derslek (бәхәс | кертем)
Яңа бит: «{{Административ берәмлек |Исем= Дуван районы |Герб= Coat of Arms of Duvan rayon (Bashkortostan).png |Гербның астагы язу…»
 
EmausBot (бәхәс | кертем)
к r2.7.2+) (робот өстәде: ba, en, hu, pl, uk, war; косметик үзгәртүләр
Юл номеры - 6:
|Карта = Location of Duvanskiy rayon (Bashkortostan).svg
|Картаның астагы язуы=
|Үзисем= Дуван <br /> Дуван районы
|Өлкә= [[Башкортстан]]
|Нигезләнгән= [[1930 ел]]
Юл номеры - 32:
Дуван районы Башкортстанның төньяк-көнчыгыш почмагында урнашкан. Районның гомуми мәйданы 3 246 км² тәшкил итә.
Дуван районы 1930 елның 20 авгусында барлыкка килә. Район үзәге Мәсәгуть Уфа шәһәреннән 233 км еракта урынлашкан. 1995 елда халык саны – 31,1 мең кеше (1970-34,6, 1979-30,5, 1989-29,9 мең кеше). Халыкның уртача тыгызлыгы - 1 км-га 9 кеше. Дуван районы күпчелек халкы (63%) – [[урыслар]], бер тирә [[башкортлар]] һәм [[татарлар]] яши. Арада [[мордвалар]] да бар. Районда 52 авыл бар. Шуларның иң зурлары [[Мәсәгуть]] (1989-8,3 мең кеше), [[Дуван (Дуван районы)|Дуван]] (3,8мең), [[Ярославка]] (1,8мең).
== Географик белешмә ==
Районның көнбатыш һәм үзәк өлеше биеклеге 517 метр булган чыршы һәм ак чыршы урманы белән капланган. [[Уфа елгасы|Уфа]] киң яйласында урынлашкан, көнчыгыш өлеше утрау-утрау булып каен, каен-карагай урманы үскән [[Йөрүзән]]-[[Әй]] убалы тигезлегенә карый. Климаты уртача салкын. Дуван районының гомум мәйданының 30 проценты — [[каен]] урманнары.
Районда табигый газ, төзелеш өчен кирәкле чималлар табыла. Табигать ядкәрләре: Тазтүбә тавы (шихан), Сабакай тау тишеге, Арый авылы янындагы кыргый дала чиясе куаклыклары. Халык игенчелек, дуңгызчылык, мөгезле эре терлек үрчетү, бәрәңге үстерү, ит-сөт җитештерү белән шөгыльләнә. Дуван лесхозы-БР-да иң зур урман хуҗалыкларының берсе. Төп агач әзерләүче-Аскын леспромхозы.
== Тарихи белешмә ==
[[Иске Хәлил]] авылы тирәсендә VIII-IX гасырга караган курганнар табылган. Шул җирдән Европадан Азияга таба сәүдә көньяктан юлы төньякка үткән. Район территориясеннән [[Казан ханлыгы]]ннан [[Себер ханлыгы]]на юл үткән. Бу җирләрдә татар авылдары барлыкка килгән. Өлкенде авылының тарихы да шул көннәргә барып тоташадыр. "Катерина" юлын хәзер [[Бөре (шәһәр)|Бөре]]-[[Златоуст]] тракты дип йөртәләр. [[Таcтүбә]], [[Мәтәле]], [[Дуван (Дуван районы)|Дуван]] кеүек зур авылларга урыслар килеп урнашкан, ә Кызылъяр дигән [[мишәрләр]] авылы урынын мордвалар сатып алган, бүгенге көндә ул [[Михайловка (Дуван районы)|Михайловка]] дип атала.<ref>[http://bashkir.jimdo.com/%D1%88%D3%99%D0%B6%D3%99%D1%80%D3%99-%D3%A9%D0%B9%D1%80%D3%99%D0%BD%D0%B5%D2%AF/%D0%B4%D1%8B%D1%83%D0%B0%D0%BD-%D1%80%D0%B0%D0%B9%D0%BE%D0%BD%D1%8B-%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B8%D1%85%D1%8B/ "Дыуан районы һәм Арый ауылы тарихы "] </ref>
 
== Демографик хәл ==
Район халкының милли составы
{| class="wikitable" style="font-size:90%" width="40%"
Юл номеры - 56:
|}
Татар авыллары – [[Өлкенде]], [[Елантуп]]
== Танылган шәхесләр ==
* [[Әхмәт Ерикәй]] — татар шагыйре.
* [[Тимер Йосыпов]] — башкорт язучысы.
 
== Икътисад ==
Район биләмәсендә авыл хуҗалыгы продукциясе җитештерүче 46 предприятие, шул исәптән 24 җитештерү кооперативы, 19 крестьян-фермер хуҗалыгы бар.
== Мәгариф ==
Районныњ мәгариф челтәрендә бүген гимназия ћәм лицей, 13 урта, 5 төп, 6 башлангыч гомуми белем бирү мәктәбе, 25 мәктәпкәчә яшьтәге тәрбия учреждениесе, 4 өстәмә белем бирү учреждениесе исәпләнә.<ref>[http://ktrb.ru/print/tub19-1884.html Бердємлектє безнењ кїч Дуван районы — кўпмиллєтле тїбєк ...]</ref>
 
Юл номеры - 69:
== Искәрмәләр ==
{{искәрмәләр}}
== Чыганаклар ==
 
 
Юл номеры - 75:
{{Дуван районы}}
 
[[ba:Дыуан районы]]
[[en:Duvansky District]]
[[hu:Duvanszki járás]]
[[pl:Rejon duwański]]
[[ru:Дуванский район]]
[[uk:Дуванський район]]
[[war:Duvansky (distrito)]]