Зауришийлар: юрамалар арасында аерма

Контент бетерелгән Контент өстәлгән
ZéroBot (бәхәс | кертем)
к r2.7.1) (робот кушты: ro:Saurischia
Төзәтмә аңлатмасы юк
Юл номеры - 1:
{{Taxobox
[[File:Saurischia-ES-corregido.png|thumb|Зауришийлар ләгәне төзелеше]]
| name = Зауришийлар, кошләгәнлеләр
[[File:Ornithischia-ES-corregido.png|thumb|Орнитишийлар ләгәне төзелеше]]
| image file = Saurischia pelvis.png
'''Зауришийлар''' ([[Латин теле|лат.]]Saurischia) — [[Динозавр|динозаврларның]] [[тәртип (биология)|тәртибе]]. Аларның ләгәне төзөлөше [[рептилияләр]] ләгәненә охшаш. Бу төркемгә ерткыч динозаврлар да (тираннозаврлар, аллзаврлар), үсемлек ашаган зауроподлар да (диплодоклар ,брахиозаврлар) да кергән.
| regnum = Хайваннар
| phylum = [[Хордалылар]]
| subphylum = [[Умырткалылар]]
| classis = [[Сөйрәлүчеләр]]
| subclass = [[Диапсидлар]]
| superordo = [[Архозаврлар]]
| ordo = '''Saurischia'''
| familia =
| genus =
| species =
| latin = {{btname|Saurischia|([[Гарри Говер Сили]], [[1887]])}}
| wikispecies =
| itis =
| range map =
| range legend =
}}
[[File:Oviraptor Senckenberg.jpg|thumb|left|[[Овиратпор]] — целурозавр]]
[[File:Baryonyx BW.jpg|thumb|left|[[Барионикс]] — карнозавр]]
[[File:Brachiosaurus BW.jpg|thumb|left|[[Брахиозавр]] — завропод]]
'''Зауришийлар''' ({{Lang-la|Saurischia}}, {{Lang-grc|кош ләгәнле}}) — [[динозаврлар]]ның [[триас]] чорының уртасында барлыкка килгән беренче [[тәртип (биология)|тәртибе]]. Кемдер зауришийларны һәм [[орнитишийлар]]ны [[архозаврлар]] өстәртибенең аерым төркемнәренә чыгара<ref name="бер">'''Я познаю мир:''' Динозавры: Дет. энцикл./А.Ю. Целлариус; Худож. О. А. Герасина и др. — М.: ООО «Издательство Астрель»: ООО «Издательство АСТ»: ЗАО НПП «Ермак», 2004. — 397, [3] с.: ил.</ref>. Динозаврларны, ләгәннәре төзелешендәге аерманы күреп, ике тәртипкә [[1887 ел]]да профессор [[Гарри Говьер Сили]] аерган<ref name="ике">Динозавры - М.: ООО "Издательство Астрель": ООО "Издательство АСТ", 2002. - 359с,: ил.</ref>. Зауришийларның [[лонный сөяге]], башка [[сөйрәлүчеләр]]некедәй, алга юнәлешелгән, ә орнитишийларныкы, [[кошлар]]ныкыдай, — атрка<ref name="ике"></ref>.
<br>Зауришийлар тәртибенең өч ботагы бар<ref name="бер"></ref>:
*[[целурозаврлар]] — вак, җиңел, озынмуенлы һәм тиз ерткыч хайваннар. Иң бәләкәкәй динозаврлар — [[компсогнатуслар]] — бу төркемгә караганнар;
*[[карнозаврлар]] — эре, авыр һәм акрын ерткычлар. Шушы төркемгә [[тиранозавр рекс]], [[спиннозавр]] һ.б. ерткыч гигантлар карый. Кайбер әдәбияттә целурозаврлар һәм карнозаврлар ''[[тероподлар]]га'' бергәләштереләләр<ref name="ике"></ref>;
*[[завроподлар]] — авыр, бик эре, озынмуенлы һәм озынкойрыклы хайваннар. Кагыйдә буларак, үсемлекне ашаганнар. Шушы ботакка [[диплодоклар]], [[платеозавр]], [[маменчизавр]] һ.б. карыйлар.
 
== Шулай ук карагыз кара==
Төркемнәре:
*[[Мезозой дәвере]]
* терроподлар;
**[[Триас]]
* зауроподлар.
**[[Юра]]
**[[Акбүр чоры]]
*[[Сөйрәлүчеләр]]
**[[Диапсидлар]]
***[[Архозаврлар]]
****[[Текодонтлар]]
****[[Динозаврлар]]
*****[[Динозаврларның юкка чыгуы]]
* ****[[Орнитишийлар]]
****[[Птерозаврлар]]
****[[Крокодиллар]]
 
== Чыганаклар ==
Шулай ук башка төркемнәр дә була алганнар.
{{искәрмәләр}}
 
[[төркем:Динозаврлар]]
== Чыганаклар ==
[[Төркемтөркем:Зауришийлар| *]]
* Динозавры. - М.: ООО "Издательство Астрель": ООО "Издательство АСТ", 2002. - 359с.: ил.
 
== Шулай ук карагыз ==
* [[Орнитишийлар]]
 
{{Rq|image|wikify}}
{{Шаблон өстәү|Taxobox}}
 
[[Төркем:Зауришийлар| ]]
 
[[ar:سحليات الورك]]