Алкалы хоккей: юрамалар арасында аерма

Теге яки бу [[спорт төренеңтөре]]нең кайда барлыкка килүен төгәл генә билгеләү кыен, шулай да [[шайбалы хоккейныңхоккей]]ның туган җире дип Канаданы[[Канада]]ны, ә [[туплы хоккейныңхоккей]]ның ватаны дип Россияне[[Россия]]не санау кабул ителгән.

Хоккейның Канадада килеп чыгуы турында бик күп карашлар бар. Шуларның берсе буенча, бу спорт төре башта Англиядә[[Англия]]дә уйлап табылган, аннары инглиз укчылары аны Галифакска алып кайтканнар, һәм [[шәһәр]] халкы яңа уен белән мавыгып киткән.

[[1870 ел]]ларда ук шайбалы хоккей Канадада уздырылган кышкы спорт бәйрәмнәре программасына кертелә. Хоккейның беренче кагыйдәләре [[Монреаль]] университеты студентлары тарафыннан төзелә. Бозга куелган ике таш - капка ролен үти башлый, алар ярдәмендә шайба керергә тиеш булган аралык үлчәмнәре билгеләнә.

Беренче официаль матч [[1875 елныңел]]ның [[3 мартындамарт]]ында Монреаль шәһәренең «Виктория» боз мәйданчыгында үтә.

[[Футбол]] тарихындагы кебек, хоккей-дахоккейда да капкадагы ятьмә бик күп вакытлар узганнан соң гына кулланыла башлый. Беренче тапкыр ул [[1900 елдаел]]да гына барлыкка килә һәм балык тота торган ятьмәдән эшләнә. Шуннан соң шайбаның капкага керү-кермәвенә бәйле бәхәсләр (кайвакыт алар командаларның сугышуына да китергән) юкка чыга. Казыйларга һәм хоккейчыларга капка алынуын билгеләү шактый җиңеләя. Бераздан капкага металл ятьмә элә башлыйлар. Ул нык була, әмма кайвакыт шайбаның, бәреп кертүдән соң артка атылып китеп, капкачыны яки капка янында торган башка уенчыны җәрәхәтләү очраклары күзәтелә. Әлеге кимчелекне бетерү өчен, бәрү көчен киметә торган һәм капка эченә тарттырылып куела торган икенче - баудан ясалган ятьмә куллана башлыйлар. Бүгенге көн сеткасы металл һәм баудан ясалган ятьмәләрнең кушылмасыннан гыйбарәт.

Шайбалы хоккейның беренче рәсми кагыйдәләр тупланмасы [[1886 елдаел]]да басы-лыпбасылып чыга. Кагыйдәләр кодексының авторы Канада хоккеисты [[Райан Смит]] була. Шул ук [[1886 елдаел]]да Канада һәм Англия командалары арасында беренче халыкара очрашу уздырыла (канадалылар I иңүгә ирешә). Шуннан бирле чемпио-нчемпион.1 I лар ел саен үткәрелә башлый, ә җиңүчеләргә [[Стэнли кубогы]] тапшырыла.

Стэнли кубогы [[1893 елдаел]]да Канада генерал-губернаторы, британияле лорд [[Фредерик Артур Стэнли]] тарафыннан илнең иң яхшы командасын бүләкләү өчен кертелә.

Элек барлык матчлар да ачык һавада үткәрелә, ә беренче ябык боз мәйданчыклары бары [[1870]]-[[1890]] елларда гына барлыкка килә. Ябык боз мәйданчыгы табигый бозы булган зур сарай яки ангар рәвешен ала. Салкынны яхшы үткәргәнлектән, бу бина хоккей уйнау өчен бик кулай була.

Уенның барлыкка килү-141 нан алып 1903 елга кадар европалылар табигый боз өстендә уйныйлар. Беренче ясалма боз Лондонда барлыкка килә, шуннан соң боз мәйданчыкларын камилләштерү һәм яңаларын төзү эше башланып китә. Тиздән Бөек Британия хоккейны профессиональ спорт төре дәрәҗәсенә күтәрә, ләкин озакка түгел... Сугышлар ([[Беренче бөтендөнья сугышы|Беренче бөтендөнья]] һәм [[Икенче бөтендөнья сугышы|Икенче бөтендөнья сугышлары]]), башка спорт төрләре белән беррәттән, хоккейга да тискәре йогынты ясый.

Икенче бөтендөнья сугышыннан соң уен тагын җанланып китә. Хоккейның яңа йолдызлары кабына, яңа хоккей державалары барлыкка килә. [[XX гасырныңгасыр]]ның икенче яртысында иң көчлеләр булып [[СССР]], [[Чехословакия]] һәм [[Канада]] җыелма командалары санала.

[[XX гасыр]] ахыры - [[XXI гасыр]] башында мәйданга яңа лидерлар чыга. Шундыйлардан [[АКШ]], [[Финляндия]], [[Чехия]] һәм [[Швеция]] командаларын атарга мөмкин. Финляндия, Чехия, Швеция һәм Россия җыелма командалары [[1996]]-[[1997]] еллар сезоныннан башлап ел саен Евротур турнирын уздыралар.