Россия ватандашлар сугышы: юрамалар арасында аерма

Контент бетерелгән Контент өстәлгән
Юл номеры - 183:
=== Брест солыхы. Үзәк дәүләтләр интервенциясе ===
[[Файл:%D0%97%D0%B5%D0%BC%D0%BB%D0%B8_%D0%B7%D0%B0%D1%85%D0%B2%D0%B0%D1%87%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D1%8B%D0%B5_%D0%BF%D0%BE%D1%81%D0%BB%D0%B5_%D0%91%D1%80%D0%B5%D1%81%D1%82%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B3%D0%BE_%D0%BC%D0%B8%D1%80%D0%B0.svg|right|thumb|150px]]
[[1917 елныңел]]ның [[20 ноябрь|20 ноябрендә]] ([[2 декабрьдәдекабрь]]дә) Берст-Литовскида совет хөкүмәте һәм [[Германия]] [[Германия]] һәм алар союздашлар белән вакытлы солых турында сепарат килешүне төзеделәр. [[22 декабрь|9 (22) декабрьдә]] килешү турында сөйләшүләр башландылар. [[1917 елныңел]]ның [[27 декабрьдәдекабрь]]дә ([[1918 елныңел]]ның [[9 гыйнвардагыйнвар]]да) совет делегациягә үзенең таләпләрнең тапшырдылар; [[Германия]] киң [[Русия]] территорияларга дәгъва итә иде. Большевиклар җитәкчелегендә аерылыш килеп чыкты: [[Ленин]] Германиянең[[Германия]]нең таләбеннән канәгатьләндерү өчен чыгыш ясады, Троцкий "сөйләшүләр озакка сузу" тәкъдим белән чыгыш ясады, сул эсерлар һәм большевикларның кайберләр "сугышны дәвам итергә" өчен иделәр. 28 гыйнврында ([[10 февральдәфевраль]]дә) совет делегациясе «войну прекращаем, но мира не подписываем» лозунгы белән сөйләшүләрне үткәрде. Буга җавап итеп, [[18 февральдафевраль]]да, [[Германия]] бөтен фронт линиядә һөҗүм итте. Бер үк вакытта [[Германия]] үзенең таләпләрен күбәйтә. [[1918 елныңел]]ның мартында Брест солыхына кул куела. Договор буенча, [[Русия]] 1 млн км² мәйдан белән җир Германияга[[Германия]]га кала. [[Рус]] гаскәрләре Украинаны[[Украина]]ны, Финляндияне[[Финляндия]]не һәм шулай ук Төркиягә[[Төркия]]гә күчәргә тиешле Ардаган, Карс һәм Батум округларын ташлап чыгарга һәм Совет Россиясе Германиягә[[Германия]]гә 6 млн марка күләмендә контрибуция түләргә; Украинаның[[Украина]]ның, Белорусиянең[[Белорусия]]нең, Литваның[[Литва]]ның, Латвиянең[[Латвия]]нең, Эстониянең[[Эстония]]нең һәм Финляндиянең[[Финляндия]]нең бәйсезлекне танырга тиеш була. Шуның өстенә, [[Русия]] үзенең армия һәм флотның демобилизация ясау тиеш. [[15 марттамарт]]та Брест солыхы IV Советлар съездта ратификацияләнде.
 
[[1918 елныңел]]ның апрельга [[Германия|герман]] гаскәрләр ярдәме белән, [[Финляндия]] хөкүмәте "кызылларны" үзенең территориясеннән куып җибәрде.
 
[[Белорусия]] Радасы Довбор-Мусницкий поляк легионер корпусы белән [[20 февральдәфевраль]]дә [[Минск]]ны алдылар һәм герман гаскәргә шәһәрне ачтылар. [[Герман]] командованиеның рөхсәтеннән [[Белорусия]] Радасы '''Белоруия Халык Республика'''ның хөкүмәтне оештырдылар һәм [[25 мартындамарт]]ында бәйсезлекне игълан иттеләр.
 
Украинада оккупантларның өметләрне акламган Үзәк Раданың хөкүмәте германнар куып тараттылар, аның урынында гетман Скоропадский җитәкчелегендә хөкүмәте оештырырган.
 
Антанта ягында сугыш башлаган [[Румыния]] [[Германия]] белән [[:ru:Бухарестский мирный договор (1918)|Бухарест солыхына]] кул куйган.
 
[[Герман]] гаскәрләре [[1 май|1 маенда]] Таганрогка[[Таганрог]]ка, ә [[8 май|8 маенда]] - Ростовка[[Ростов]]ка керделәр. Пётр Краснов атаманы германнар белән союзны төзде. Төркиянең[[Төркия]]нең һәм Германиянең[[Германия]]нең гаскәрләре Каваказ[[Кавказ]] артына бәреп керделәр. [[Кавказ]] артындагы Федератив Республикасы өч бүлегенә таркалды ([[Грузия]], [[Әрмәнстан]], [[Әзербайҗан]]).
 
=== Антанта дәүләтләрнең интервенция ===