Казан каймасы: юрамалар арасында аерма
Контент бетерелгән Контент өстәлгән
Яңа бит: «'''''Казан каймасы'''''- Казан шәһәрен Икенче Бөтендөнья сугышы вакытында фашистик армиядән са...» |
кТөзәтмә аңлатмасы юк |
||
Юл номеры - 1:
'''''Казан каймасы'''''- [[Казан]] шәһәрен [[Икенче Бөтендөнья сугышы]] вакытында фашистик армиядән саклау максатыннан 1941-42 елларда төзелгән сак рубежы.
[[Файл:Казан
[[Файл:Казан каймасы2.jpg|200px|thumb|right|]]▼
[[Файл:Казан каймасы3.jpg|200px|thumb|right|]]▼
Танкларга каршы тору өчен, 331 чакрым окоп казыла, 392 күзәтү пункты, 98 яшерен ут ноктасы, 56 еракка ату зенит ноктасы, 419 землянка корыла.
Казан каймасы чикләре [[Татарстан]], [[Мари Ил|Мари Иле]], [[Чуашия]] Республикалары, ә Казанны саклау трассасы исә Идел буендагы Покровское авылыннан [[Апас районы|Апас]], [[Кайбыч районы|Кайбыч]], [[Чуашия]]дәге [[Ормар станциясе]], [[Мари Ил|Мари Ил]]нең Звенигово авылы аша уза. Бу чикләр һәм саклану трассасы [[Яшел Үзән]]гә, элеккеге район үзәге [[Норлат (Яшел Үзән районы)|Норлат]]ка бик якын була.▼
==Тарих==
[[1941 ел]]ның сентябрендә Татарстанга да куркыныч яный башлый, шуның өчен кичләрен ут кабызу тыела, хәрби яшеренүләр оештырыла. [[Идел]] аша салынган [[Свияжск күпере]]н нык саклыйлар.
Строка 12 ⟶ 11 :
[[1941 ел]]ның [[25 октябрь|25 октябре]]ндә Оборона Комитеты карары нигезендә, [[Казан]]ны әйләндереп алу өчен, бөтен көчне бер «нокта»га туплау башлана. Бу план «Казан каймасы», дип тарихка кереп калган. Халык телендә бу «окоп казу фаҗигаләре», «окоп казу сере», «окоп еллары» булып күңелләргә уелган.
▲===Чикләре===
▲Казан каймасы чикләре [[Татарстан]], [[Мари Ил|Мари Иле]], [[Чуашия]] Республикалары, ә Казанны саклау трассасы исә Идел буендагы Покровское авылыннан [[Апас районы|Апас]], [[Кайбыч районы|Кайбыч]], [[Чуашия]]дәге [[Ормар станциясе]], [[Мари Ил|Мари Ил]]нең Звенигово авылы аша уза. Бу чикләр һәм саклану трассасы [[Яшел Үзән]]гә, элеккеге район үзәге [[Норлат (Яшел Үзән районы)|Норлат]]ка бик якын була.
===Казу эшләре===
[[Тау ягы|Идел аръягы]]нда окоп казуда республикабызның 28 районыннан, казан шәһәренең югары, махсус урта уку йортларыннан берничә йөз мең кеше катнаша. Тарихта тиңе булмаган эш башлана. Окоп казучылар 400-500 кеше бер колоннага берләшә.
Окоп казыла торган [[Олы Тархан]], [[Тәтеш районы|Тәтеш]], [[Кама Тамагы районы|Кама Тамагы]], [[Апас районы|Апас]], [[Буа районы|Буа]], [[Кайбыч районы|Кайбыч]] районнарыннан халык аеруча күп китерелә. Буа һәм Апастан - 10ар мең, Кайбычтан - 9300, Балтачтан - 3 мең, Чепья, Столбище, [[Биектау районы|Биектау]] районнарыннан - 2шәр мең, [[Югары Ослан]]нан - 3800,
▲[[Файл:Казан каймасы3.jpg|200px|thumb|right|Казан каймасын казу эшләре]]
[[Файл:Иске_Чәчкаб_янында.jpg|200px|thumb|[[Иске Чәчкаб]] авылы янында Казан каймасы күренеше.]]
Окопчылар иртәнге караңгыдан 3-4 чакрымдагы тау буена окоп казырга китәләр. Ерак авыллардан 15-20 км араны ат җигеп киләләр, соңыннан шул атлар белән казылган җирнең туфрагын читкә ташыйлар. Эшләүчеләрнең 70-75% хатын-кыз була.
Строка 36 ⟶ 34 :
[[Тау ягы|Идел аръягы]]ндагы окоп эзләрен, гомумән алганда, ХХ гасырның 60-70нче елларында бульдозерлар белән тигезләтәләр.
==Чыганаклар
*[http://www.ilin-morgau.edu.cap.ru/?t=hry&eduid=4462&hry=./4273/9441/9443/27171]Казанский обвод.
*[http://www.tatmedia.com/tat/news/show/147641]Халык хәтере мәңгелек.
| |||