Николай Коперник: юрамалар арасында аерма

Контент бетерелгән Контент өстәлгән
к r2.7.1) (робот кушты: af ,als ,an ,ar ,arz ,ast ,az ,ba ,bat-smg ,be ,be-x-old ,bg ,bn ,br ,bs ,ca ,cs ,cy ,da ,de ,diq ,el ,en ,eo ,es ,et ,eu ,fa ,fi ,fiu-vro ,fr ,fy ,ga ,gan ,gd ,gl ,he ,hi ,hif ,hr ,hu ,hy ,id ,io ,is ,it ,ja ,jbo ,jv
Derslek (бәхәс | кертем)
Төзәтмә аңлатмасы юк
Юл номеры - 26:
== Биография ==
*Николай Торуньда сәүдәгәр гаиләсендә туа, яшьли атасыз кала. Анасы милләте буенча немец, Торунь элегрәк [[Пруссия]]гә кергән һәм немец каласы булып саналган. Коперниктан калган язмалар һәммәсе немец яки латин телендә языла. Аның архивында поляк телендә язылган бер язма да табылмаган.
* 1491 елда [[Краков]] университетына укырга керә. [[Математика]], [[медицина]] һәм теология үзләштерә. 1497 елда [[Италия]]гә китә һәм [[Болонья]] университетында укуын дәвам итә. Теологиядән, хокукхокуктан һәм борынгы телләрдән башка биредә астрономия белән шөгыльләнергә форсат ачыла. 1500 елда ул диплом алмыйча китеп бара, соңыннын Падуя университетында медицинага укуын дәвам иттерә. 1506 елда Италиядән бөтенләйгә китә һәм агасы, епископ Лукас хезмәт иткән Гейльсберг замогында астрономик күзәтүләр белән шөгыльләнә башлый.
*1512 елдаелдан Фромборк каласына килеп,каласында каноник булыпвазифасын урнашабашкара.
=== Фәнни эшчәнлек ===
* Җирнең кояш тирәли әйләнеп йөрүен б.э. кадәр яшәгән Аристарх әйтә, ул үзе исә үзеннән өч йөз ел элек яшәгән Пифагорчыларга сылтый – янәсе бу фикерне беренчедән [[Пифагор]]ның укучылары әйткән. Әлбәттә бик сәер күренә, кая ул белемнәр югалып торган шул вакыт эчендә. Урта гасырларда гелиоцентризмны “пифагорейское учение” дип атыйлар. Коперникның “Күк аралары әйләнүе турында” трактатында (1543) язылган нәрсәләр [[Птолемей]]лы-[[Аристотель]]ле дөнья картинасына үтергеч йогынты ясый, шуның белән бергә Урта гасыр күзаллаулар һәм фән системасына китереп суга. Аристотель дөнья картинасын физика, метафизика, теология белән килештерә, ләкин яңа астрономик күренешләрне аңатырга мөмкинлек бирми. Птолемей системасы астрономик күренешләрне аңлатырга ярдәм итә (Ай, планеталар, йолдызлар әйләнүен), ләкин аның математик системасы дини мифология белән ярашмый.
Юл номеры - 35:
* Бүгенге тарихчылар санап чыгарганча, Коперник китабының беренче һәм икенче басмасы укучыларын санау өчен ике кул бармаклары да җитә. Китапханәләрдә 100 данәсе саклана, алар барысы да профессиональ астрономнар: Тихо Браге, Кеплер һ.б. кулыннан уза.
===Фәнни методология===
* Коперник елның дәвамлыгын искиткеч төгәл исәпли – ул чынбарлыктагыдан 28 секундка гына аерыла. 40 елдан соң Григориан реформа үткәрелгәндә, нигез итеп Коперник хисаплаулары алынган. Юлиан календаренең җитешсезлеге Пасханың һаман да иртәрәк вакытка күчә баруына китергән. Коперник 1515 елда Кояш тигезләнеше көнен 21 мартта түгел, ун көн иртәрәк күзәтә.
 
{{DEFAULTSORT: Николай Коперник }}