Wikipedia

Сәйфи Кудаш: юрамалар арасында аерма

Тарихны интерактив карап чыгу
← Алдагы төзәтмәКиләсе төзәтмә →
Контент бетерелгән Контент өстәлгән
КүрсәтмәлеВики-текст
TimmingBot (бәхәс | кертем)
Ботлар
5412 үзгәртергә
к clean up using AWB
Derslek (бәхәс | кертем)
33 974 үзгәртергә
Төзәтмә аңлатмасы юк
Юл номеры - 1:
{{Шәхес
'''Сәйфи Кудаш''', тулы исеме '''Сәйфи Фаттах улы Кудашев''' — [[татар]] шагыйре.
| исем = Сәйфи Кудаш
| рәсем =
| рәсем_зурлыгы = 220px
| alt = <!--рәсемгә курсорны куйганда чыга торган язу-->
| рәсем язуы =
| тулы исем = Сәйфетдин фәттахетдин улы Кудашев
| һөнәр = шагыйрь
| туу датасы = 21.9.1894
| туу җире = [[Башкортстан]], [[Чишмә районы]], [[Келәш]] авылы
| гражданлык =
| милләт = татар
| үлем датасы = 26.6.1993
| үлем җире = [[Башкортстан]], [[Уфа]]
| әти =
| әни =
| ир =
| хатын =
| балалар =
| бүләк һәм премияләр =
| сайт =
| башка мәгълүмат =
}}
'''Сәйфи Кудаш''', тулы исеме '''Сәйфи Фаттах улы Кудашев''' — [[татар]] шагыйре.<ref>Б. Ишемгулов Литературная энц. http://slovari.yandex.ru/~%D0%BA%D0%BD%D0%B8%D0%B3%D0%B8/%D0%9B%D0%B8%D1%82.%20%D1%8D%D0%BD%D1%86%D0%B8%D0%BA%D0%BB%D0%BE%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F/%D0%A1%D0%B0%D0%B9%D1%84%D0%B8%20%D0%9A%D1%83%D0%B4%D0%B0%D1%88/</ref>
 
Ул [[1894 ел]]ның [[21 нояберь|21 нояберендә]] [[Башкортстан]]ның Кләш[[Келәш]] авылында, хәзер Чишмә районы, крәстиян гаиләсендә туа. [[УфаКазакъстан]]дагыда «Галия»укытучылык мәдрәсәсендәитә укый(1913-15). [[КазакъстанУфа]]дадагы укытучы«Галия» булыпмәдрәсәсендә укый эшли(1915-18). [[1913 ел]]да [[Габдулла Тукай]] һәм [[Мәҗит Гафури]] йогынтысында яза башлый. 1916 елда юмористик шигырьләре Уфада чыккан "Кармак" журналында даими басылып тора. 1917 елда иҗатында милли азатлык мотивлары өстенлек итә. Соңыннан социалистик революция идеалларына таба борыла, авылдагы икътисади үзгәрешләр, яңа мәдәни тормыш турында яза башлый. 1924 елдан башлап, әсәрләре [[башкорт]] телендә басыла башлый. Коллективизация уңышларына "Куш Каен" шигьри романы багышлана (1936).
 
1929 елда Татарстан һәм Башкортстан әдәбиятларында "[[Җидегәнчелек]]"кә каршы көрәш сылтавы белән репрессияләр башлана. "Җидегәнчеләрнең" берсе буларак Сәйфи Кудашны милләтчелектә, контрреволюцион эшчәнлектә гаеплиләр, [[РАПП]] сафларыннан чыгаралар.<ref>Б. Ишемгулов Литературная энц. http://slovari.yandex.ru/~%D0%BA%D0%BD%D0%B8%D0%B3%D0%B8/%D0%9B%D0%B8%D1%82.%20%D1%8D%D0%BD%D1%86%D0%B8%D0%BA%D0%BB%D0%BE%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F/%D0%A1%D0%B0%D0%B9%D1%84%D0%B8%20%D0%9A%D1%83%D0%B4%D0%B0%D1%88/</ref> Соңыннан, күпчелек "җидегәнчеләр" кичерелә, шул исәптән Сәйфи Кудаш та. 1935 елда ул [[СССР язучылар берлеге]]нә алына. 1942-48 елларда Башкортстан язучылар берлеге рәисе.
 
Гомеренең соңгы елларын да Сәйфи Кудаш тыныч үткәрми. Башкорт әдәби даирәләре тарафыннан аның өстенә татар һәм башкорт язучыларын кырган 1937 ел сәяси репрессияләре өчен җаваплылыкны аудару шаукымы күзәтелгән.<ref>С. Кудаш. ЭТ ӨРӘ, КӘРВАН ЙӨРИ... (Журналист Газыйм Шәфыйковка ачык хат), http://tayanallaga.ru/saifikudash/untitled1.php</ref>
 
== Дәрәҗәле исемнәр һәм премияләр ==
Башкортстанның халык шагыйре (1964 ел).
Башкортстанның [[Салават Юлаев]] ис. дәүләт премиясе (1985 ел)
 
== Сылтамалар ==
* [http://adiplar.narod.ru/kudash.htm Айдар Хәлим истәлекләре]
* Татарский энциклопедический словарь. - Казань: Институт Татарской энциклопедии АН РТ, 1998 - 703 с., илл
 
<references/>
{{Rq|stub|person}}
 
Чыганак — https://tt.wikipedia.org/wiki/Сәйфи_Кудаш