Хөсәен Фәезханов: юрамалар арасында аерма

[[1828 ел]]да Себер губернасы, [[Сабачай авылы]]нда дөньяга килә. Башлангыч белемне үз авылында ала. [[1850 ел]]да [[Казан]]га килә. [[Шиһабетдин Мәрҗани]]дән дәресләр ала. [[1854 ел]]да көнчыгыш телләрне өйрәнә. [[Петербург]]ка эшкә чакыралар. [[1857 ел]]да шунда эшли башлый. [[1858 ел]]да фәннәр академиясы, [[Мәскәү]]гә тышкы эшләр архивына эшкә җибәрелә. Ул анда [[Кырым татарлары]]на караган күп кенә материаллар алып кайта. [[1864 ел]]да “Материалы по истории крымского ханства” дигән Е.Зерновның хезмәте дөнья күрә. [[1860 ел]]да [[Касыйм]] шәһәренә археологик экспедицияга бара. 29 мөселман кабер ташларының күчерелмәсен алып кайта. Тарихчы Зернов материалларны файдалану өчен рөхсәт сорый. Касыйм ханлыгы турында яза. Мөселман кульязмаларын төзәтүгә күп көч куя. Татар теле грамматикасы буенча дәреслек, төрки телләр сүзлеге һәм христаматиялархрестоматиялар төзи. Бу аның эшчәнлегенең 2 мөһим тармагы. [[1862 ел]]да “Краткая татарская грамматика” яза. Грамматикасы сакланмаган. Петербургта 95 битлек 1 нөсхәсе бар. Ул аны Мәхмүтов дәреслегенә нигезләнеп яза. 7 килеш, 3 заман. Ул татар мәгърифәтчесе хәрәкәтенең күренекле вәкиле. [[1861 ел|1861]]-[[1862 ел]]ларда “Чулпан” газетасы чыгару уе белән янып йөри. [[1866 ел]]да туган ягы Сабачайда вафат була.