|
[[Файл:Ursa Minor constellation map ru lite.png|right|300px|thumb|Кечкенә Җидегән йолдызлыгы]]
'''КечкенәКече Җидегән йолдызлыгы''' (''Кече Аю'', {{lang-la|Ursa Minor}}) — [[күк йөзе]]нең [[төньяк ярымшар]]дагы котып янындагы [[йолдызлык]]. Күк йөзендә 255,9 квадрат градус мәйданы иңләп тора. Аның эченә гади күз белән күренә торган 40 [[йолдыз]] керә. КечкенәКече Җидегән йолдызлыгында [[Тимерказык]]тан 1° ераклыкта [[Җир шары]]ның [[төньяк котып|төньяк котыбы]] урнашкан.
== Йолдызлар ==
'''КечкенәКече Җидегән α''' — [[Тимерказык]], +2,02 [[йолдызча зурлык]]тагы [[йолдыз]].
'''КечкенәКече Җидегән β''' — [[Кәүкәб]]<ref>Бу сүз татар телендә йолдыз мәгънәсендә кулланган. — Гарәпчә-татарча-русча алынмалар сүзлеге: татар әдәбиятында кулланылган гарәп һәм фарсы сүзләре / К.З. Хәмзин, М.И. Мәхмүтов, Г.Ш. Сәйфуллин. — Казан: Тат. кит. нәшр., 1965. — 792 б. — Б. 229.</ref> ({{lang-ar|الكوكب الشمالي}} — «төньяк йолдыз»; {{lang-ru|Кохаб}}), +2,08 йолдызча зурлыктагы сары зур йолдыз, 126 [[яктылык елы]] ераклыкта урнашкан. Б.ч.к. 2000 елдан б.ч. [[500 ел]]гача бу йолдыз [[күк йөзе]]нең төньяк котыбына иң якын йолдыз булган һәм [[котып йолдызы]] сыйфатында булган. Бу хәл аның гарәп исемендә сурәтләнгән.
'''КечкенәКече Җидегән γ''' — [[Феркад]], +3,05 йолдызча зурлыктагы йолдыз.
== Атамалар ==
[[Татарлар]]да бу йолдызлыкны КечкенәКече Җидегән дип атыйлар. Башка халыкларда бу йолдызлык '''Кече Аю''' ({{lang-la|Ursa Minor}}, {{lang-ar|الدب الأصغر}} ''әд-дөбб әл-әсгар'', {{lang-ru|Малая Медведица}}) дип атыйлар. Йолдызлыкны Кече Аю (КечкенәКече Җидегән), якындагы ОлыЗур Аю ([[Зур Җидегән йолдызлыгы|Зур Җидегән]]) аермалы буларак, атыйлар.
[[борынгы греклар мифологиясе|Борынгы греклар карашлары]] буенча Кечкенә Җидегән йолдызлыгы — бу [[Зевс]]ның даясы аю кыяфәтендә [[нимфа]] [[Киносура]]ның [[катастеризм]]ы. [[Әл-Бируни]] үзенең [[1030 ел]]да тәмамланган «[[Мәсгуд кануны]]нда» [[Клавдий Птолемей|птолемейныкы]] {{lang-grc|άρκτος μικρά}} исемене [[гарәп теле]]нә «әд-дөбб әл-әсгар» сүзләре белән тәрҗемә иткән<ref>Звездный каталог ал-Бируни с приложением каталогов Хайама и ат-Туси // Историко-астрономические исследования. Вып. VIII. — М.: Физматгиз, 1962. — С. 177.</ref>. Татар халкы, бөтен [[гарәп-мөселман мәдәнияте]] бер өлеше буларак, әүвәл йолдызлыкның ''Дөббеләсгар'' ({{lang-tt3|دﺐالاصغر}}) гарәп исеме да кулланды<ref>Гарәпчә-татарча-русча алынмалар сүзлеге. — Б. 120.</ref>, әмма хәзерге вакытта бу исем кулланмый.
=== Нәтиҗә ===
Бәлки, бу халык сөйләм мирасында КечкенәКече Җидегән β — Акбүзат йолдызы, ә КечкенәКече Җидегән γ — Күкбүзат йолдызы дип атыйлар, әмма туры күрсәтмәләр әле табылмаган.
== Искәрмәләр ==
| 