Wikipedia

Церера (кәрлә планета): юрамалар арасында аерма

Тарихны интерактив карап чыгу
← Алдагы төзәтмәКиләсе төзәтмә →
Контент бетерелгән Контент өстәлгән
КүрсәтмәлеВики-текст
Luckas-bot (бәхәс | кертем)
23 758 үзгәртергә
к r2.7.1) (робот кушты: af, als, ar, ast, az, bar, be, be-x-old, bg, bn, br, bs, ca, co, cs, cv, cy, da, de, el, eml, en, eo, es, et, eu, fa, fi, fr, ga, gl, gu, gv, he, hi, hr, hu, ia, id, io, is, it, ja, jv, ka, kk, ko, kw, la, lb, li, lt,
Ерней (бәхәс | кертем)
4032 үзгәртергә
Төзәтмә аңлатмасы юк
Юл номеры - 1:
[[Файл:Ceres optimized.jpg|thumb|Церера табигый яктылыкта]]
[[Файл:Ceres Earth Moon Comparison.png|leftright|thumb|200px|Церера (''сулда аста'') [[Ай (иярчен)|Ай]] һәм [[Җир]] белән чагыштырганда]]▼
'''Церера''' (''1 Ceres'') — [[астероид]] төрендәге [[кәрлә планета]]. Церераны [[1801 ел]]ның [[1 гыйнвар]]да кичен [[Палермо астрономия обсерваториясе]]ндә итальян астрономы [[Джузеппе Пьяцци]] ачты. Бу [[астероидастероидлар поясы]]ндагы иң массалы [[күк җисеме]] һәм зурлыгы буенча зур планеталарның [[иярчен]]нәредән зуррак. Озак вакыт Церера [[планета]] булып санады, аннары аны [[астероид]] дип карадылар, [[2006 ел]]ның [[24 август]]та [[Халыкара астрономия берлеге]]нең XXVI генераль ассамблеядә аны [[кәрлә планета]] исәпләделәр. 950 км диаметрлы буларак, Церера хәзерге вакытта астероидастероидлар поясындагы иң зур һәм массалы җисем, һәм пояс массасының 32 % тәшкил итә. Күптән түгел генә булган күзәтүләр буенча, ул, күпчелек кече җисемнәр аермалы буларак, йомры рәвешле. Церераның өслеге, мөгаен, су бозы һәм гидратланган минераллар (карбонатлар һәм балчыклар) катнашмасыдан гыйбарәт. Церерада, чамалау буенча, таш төш, боз мантиясе, һәм, ихтимал, кайбер урыннарда кабык астында сыек су океаннары бар.
 
Җирдән Церераның ялтыравы 6,7 дән 9,3 кадәр [[йолдыз зурлыгы]] тәшкил итә. Шуңа күрә аны гади күз белән күреп булмый. [[2007 ел]]ның [[27 сентябрь]]дә [[НАСА]] [[4 Веста|Веста]] ([[2011]]–[[2012]]) һәм Церераны ([[2015]]) тикшерү өчен [[Dawn (КА)]] зондыны очырдылар.
 
== Орбита ==
Церераның орбитасы [[Марс (планета)|Марс]] һәм [[Юпитер (планета)|Юпитер]] орбиталары арасында урнашкан һәм бик «планесыманпланетасыман»: аз эллиптик ([[эксцентриситетэклиптика]] 0,08)яссылыкка һәмкарата [[эклиптика]]орбитаның яссылыккаавышлыгы 10° авышлыгытәшкил беләнитә, [[эксцентриситет]] — 0,08. [[Кояш]] тирәсендә 4,6 ел периодлы әйләнә. [[Перигелий]]дә Кояштан 2,54 [[астрономия берәмлеге|а.б.]] ераклыкта, [[афелий]]дә — 2,98 а.б.▼
▲[[Файл:Ceres Earth Moon Comparison.png|left|thumb|200px|Церера (''сулда аста'') [[Ай (иярчен)|Ай]] һәм [[Җир]] белән чагыштырганда]]
 
▲Церераның орбитасы [[Марс (планета)|Марс]] һәм [[Юпитер (планета)|Юпитер]] орбиталары арасында урнашкан һәм бик «планесыман»: аз эллиптик ([[эксцентриситет]] 0,08) һәм [[эклиптика]] яссылыкка 10° авышлыгы белән. [[Кояш]] тирәсендә 4,6 ел периодлы әйләнә. [[Перигелий]]дә Кояштан 2,54 а.б. ераклыкта, [[афелий]]дә — 2,98 а.б.
== Матди хасиятләр ==
[[Файл:Ceres Cutaway inernaz.png|left|thumb|200px|Церераның төзелеше:<br />1 — [[реголит]]ның юка катламы;<br />2 — боз мантиясе;<br />3 — таш төш]]
Церера 975×909 км зурлыгы белән [[сфероид]] равешле. Аның массасы 9,43×10<sup>20</sup> кг тәшкил итә, бу кыйммәт [[Җир]]нең массасыннан якынча 6300 тапкыр кимрәк. Церераның шактый зур массасы сәбәпле, бу күк җисеме, үзенең тартылыш тәэсирендә, йомры рәвешле булды.
 
{{Кояш системасы}}
 
[[Төркем:Кәрлә планеталар]]
Чыганак — https://tt.wikipedia.org/wiki/Церера_(кәрлә_планета)