Абагасыманнар: юрамалар арасында аерма
Контент бетерелгән Контент өстәлгән
Төзәтмә аңлатмасы юк |
Төзәтмә аңлатмасы юк |
||
Юл номеры - 1:
{{Taxobox
[[Файл:Haeckel Filicinae 92.jpg|250px|right]]▼
| name = Абагасыманнар
| image descr = «[[Kunstformen der Natur]]» китабыннан алынган рәсем, [[Эрнст Геккель]] [[1904 ел]].
| regnum = Үсемлекләр
| divisio = '''Абагасыманнар'''
| latin = ''Polypodiophyta''
| section name = Класслар
| section text =
| wikispecies = Pteridophyta
| commons = Category:Pteridophyta
| itis = 564826
}}
'''Абагасыманнар''', яки '''абагалар''' ({{lang-la|Polypodióphyta}}) - псило-фитлар нәселеннән чыкканнар һәм югары төзелешле үсемлекләрнең борынгырак төркемнәреннән берсе булып торалар. Ташкүмер чорында бу үсемлекләр, наратбашлар һәм плауннар белән бер-рәттән, зур урманнар хасил итеп, [[Җир]] йөзен биләп алган үсемлекләр дөньясында өстенлек иткәннәр. Бу төркем үсемлекләре хәзер дә киң таралганнар. Хәзерге вакытта абагаларның төрләр саны гаять күп. Алар, киң таралып, урта полосаның төньяк урманнарыннан алып тропикларга кадәр очрыйлар, төрле тирәлектә — чүлләрдән башлап сазлыкта да үсәләр. Бу үсемлекләрнең зурлыгы берничә миллиметрдан альп 25 метрга кадәр (тропик агаччыл формалары) җитә.
Строка 19 ⟶ 31 :
Абагалар Җир йөзендә киң таралган һәм төрле тирәлектә очрый. Дымлы тропик урманнарда алар аеруча күптөрле, анда абагалар агач астында үсә. Агаччыл формалары тропик тауларда аеруча күп. Мондый климатлы пояста яшәү формасы белән үзенчәлекле — лианасыман абагалар очрый. Дымлы тропик урманнарда төрле эпифит абагалар, ягъни башка үсемлекләрдә үсүчеләре күп. Сулыкларда йөзеп йөри торган күпьеллык абагаларның берничә төре бар. Уртача климат илләрендә таралган абагаларның күпчелеге — коры җирдә үсүче күпьеллык үләнчел үсемлекләр.
== Галерея ==
<gallery perrow="5">
File:Adiantum lunulatum W IMG_2336.jpg|''Adiantum lunulatum''
Image:Fern.jpg|Мәңгелек блехнум, ''Blechnum nudum''
Image:Tree Fern.jpg|Яшь абаганың үсүе
Image:Fern02.jpg|Антарктика диксониясе, ''Dicksonia antarctica''
Image:Ferns.jpg|Антарктика диксониясенең төркемләп үсүе, ''Dicksonia antarctica''
Image:Haeckel Filicinae 92.jpg|«[[Kunstformen der Natur]]» китабыннан алынган рәсем, [[Эрнст Геккель]] [[1904 ел]]
Image:Oaxaca fern.jpg|Оахака якларындагы абаганың төре
Image:Tree Fern Spores.jpg|Споралар белән тулган абага, [[Сан-Диего]], [[Калифорния]]
Image:Fern-leaf-oliv.jpg|Абага яфрагы
Image:Fern leaves.jpg| [[Роторуа]] ([[Яңа Зеландия]]) якларындагы абаганың бер төре.
</gallery>
== Чыганаклар ==
* 7
[[Төркем:Абагасыманнар]]
| |||