Контент бетерелгән Контент өстәлгән
|
|
|
[[Файл:Ursa Major constellation map ru lite.png|right|300px|thumb|Җидегән йолдыз]]
[[Файл:Ursa Major2.jpg|right|300px|thumb|Олы Аю (Җидегән) йолдызлыгының нөҗүм харитасы. 1825 ел]]
'''Җидегән йолдызйолдызлыгы''' (''Олы Аю'', {{lang-la|Ursa Major}}) — [[күк йөзе]]нең төньяк ярымшардагы [[йолдызлык]]. Җидегән йолдызныңйолдызлыгының җиде йолдызы чүмечкә охшаган фигураны тәшкил итәләр. Ике иң якты йолдыз — Алиот һәм Дубхе — 1,8 күренмәле [[йолдыз зурлыгы]] белән ялтырыйлар. Ике читтәге (α һәм β) йолдыз буенча [[Тимерказык]]ны табарга мөмкин. Иң яхшы күренүчәнлек шартлары [[март]]–[[апрель]] айларында була. [[Русия]]нең бөтен территориясендә ел буе күренә.
== Йолдызлар ==
Җидегән йолдызйолдызлыгы мәйданы буенча өченче йолдызлык. Аның җиде йолдызы [[Зур Чүмеч]]не тәшкил итәләр. Чүмечнең бөтен йолдызларының үз [[гарәп теле|гарәп]] исемнәре бар: α — Дубхе («аю» дигән сүз, {{lang-ar|ظهر الدب الاكبر}} — Олы Аюның аркасы); β — Мерак ({{lang-ar|المراق}} — бил); γ — Фекда (бот, {{lang-ar|فخذ الدب }} — аюның боты); δ — Мегрец ({{lang-ar|المغرز}} — койрык башы); ε — Алиот ({{lang-ar|الإلية}} — курдюк, куй койрыгы); ζ — Мицар ({{lang-ar|مئزر}} — билбау). Чүмеч тоткасында ахыргы йолдызы η — Бәнәтнаш яки Әл-каид ({{lang-ar|القائد}}); гарәпчә «әл-каид банат наш» «яслатучылар башлыгы» дигән сүз.
== Атамалар ==
[[Татарлар]]да бу йолдызлыкйолдызлыкны Җидегән дип атыйлар. Җидегән — ул җиде йолдыз. Башка халыкларда бу йолдызлыкйолдызлыкны '''Олы Аю''' ({{lang-la|Ursa Major}}, {{lang-ar|الدب الأكبر}}, {{lang-ru|Большая Медведица}}) дип атыйлар. Йолдызлыкны Олы Аю, якындагы Кече Аю ([[Акбүзат йолдызлыгы|Акбүзат]]) аермалы буларак, атыйлар.
[[Төркем:Йолдызлыклар]]
|
