Бакыр Тау: юрамалар арасында аерма

[[Петр I]] заманында [[РусияРоссия]]дә [[металлургия]] сәнәгатен үстерү сәясәте [[Чулман|Кама]] [[елга]]сы бассейнында [[тимер]] һәм [[бакыр]] кою заводларының күбәюенә китерә. Шул заманнарда [[Ык]], [[Мәллә елгасы|Мәллә]], [[Минзәлә]], [[Дала Зәе|Зәй]], [[Чишмә елгасы|Чишмә]] [[елга]]лары тирәсендә [[бакыр]] рудниклары ачыла, берничә завод салына. [[Чулман|Кама]] аръягын колонизацияләү әнә шул заводларны төзү эше белән дәвам итә. Бу эшне Строгановлар башлап җибәрә. Демидовлар, Твердышевлар, Мясниковлар, Красильниковлар, Мосоловлар гаять зур байлыкка ия була. Каманың түбән агымында иң өлкән [[бакыр]] заводларының берсе Сарайлы бакыр эретү заводы була. Ул [[Алабуга]]дан 7 ''км'' ераклыкта Каран [[елга]]сы буенда урнашкан була. Әлеге завод [[1698 ел]]да Калугин мөлкәтеннән казна кулына күчкән. Заводка Каманың сул ягындагы күп кенә рудниклар (шул исәптән, [[Сарман]]ның [[бакыр]] базы) караган.

[[1709 ел]]ның 27 августында [[Полтава]] буенда җиңелгәч, әсир төшкән [[Швеция|шведларның]] байтагын [[Чулман|Кама]] буена күчереп утырталар. Алар арасында [[тау]] эшләрен әйбәт белүчеләр дә була. [[Алабуга]] хакимнәре рөхсәте белән, шведлар бакыр эретү [[мич]]ләрен яңача корып, бакыр хәзерли башлый. [[РусияРоссия]] тау эшләре башлыгы В.Н. Татищев ([[1686]]-[[1750]]) [[1720 ел]]да монда туктала, швед [[әсир]]ләренә хезмәт хакын арттыруга ирешә, аларга [[католик дине]]ннән [[православие]]гә күчмичә дә [[рус]] [[кыз]]ларына өйләнергә рөхсәт ала. [[1721 ел]]да [[Төньяк сугышы]] тәмамлана, шведлар өйләренә кайтып китә. Сарайлы бакыр эретү заводында, аңа бәйле рудникларда эш сүлпәнәя.

[[1718 ел]]да [[РусияРоссия]]дә [[көмеш]] тәңкәләр белән бергә [[бакыр]] [[акча]]лар чыгару башлана, бакырга ихтыяҗ арта. [[1720 ел]]ның 28 ноябрь Указы белән махсус Берг-коллегия төзелеп, барлык бакыр кою, тимер эшләү заводлары аның карамагына бирелә.