Хөсәен Фәезханов: юрамалар арасында аерма

[[1828 елдаел]]да Себер губернасы, [[Сабачай авылындаавылы]]нда дөньяга килә. Башлангыч белемне үз авылында ала. [[1850 елдаел]]да Казанга[[Казан]]га килә. [[Шиһабетдин МәрҗәнидәнМәрҗани]]дән дәресләр ала. [[1854 елдаел]]да көнчыгыш телләрне өйрәнә. Петербургка[[Петербург]]ка эшкә чакылалар. [[1857 елдаел]]да шунда эшли башлый. [[1858 елдаел]]да фәннәр академиясы, Мәскәүгә[[Мәскәү]]гә тышкы эшләр архивына эшкә җибәрелә. Ул анда [[Кырым татарларынататарлары]]на караган күп кенә материаллар алып кайта. [[1864 елдаел]]да “Материалы по истории крымского ханства” дигән Е.Зерновның хезмәте дөнья күрә. [[1860 елдаел]]да [[Касыйм]] шәһәренә археологик экспедицияга бара. 29 мөселман кабер ташларының күчерелмәсен алып кайта. Тарихчы Зернов материалларны файдалану өчен рөхсәт сорый. Касыйм ханлыгы турында яза. Мөселман кульязмаларын төзәтүгә күп көч куя. Татар теле грамматикасы буенча дәреслек, төрки телләр сүзлеге һәм христаматиялар төзи. Бу аның эшчәнлегенең 2 мөһим тармагы. [[1862 елдаел]]да “Краткая татарская грамматика” яза. Грамматикасы сакланмаган. Петербургта 95 битлек 1 нөсхәсе бар. Ул аны Мәхмүтов дәреслегенә нигезләнеп яза. 7 килеш, 3 заман. Ул татар мәгърифәтчесе хәрәкәтенең күренекле вәкиле. [[1861 ел|1861]]-[[1862 еллардаел]]ларда “Чулпан” газетасы чыгару уе белән янып йөри. [[1866 елдаел]]да туган ягы Сабачайда вафат була.