Флюра Килдиярова: юрамалар арасында аерма

Контент бетерелгән Контент өстәлгән
к мәгълүмат өстәү: + орден (2022)
Юл номеры - 2:
| исем = ''Флюра Килдиярова''
| рәсем = Ф.Килдиярова.jpg
| рәсем_зурлыгы = 200
 
| рәсем_зурлыгы =
| alt = <!--рәсемгә курсорны куйганда чыга торган язу-->
| рәсем язуы = Флюра Килдиярова
Строка 9 ⟶ 8 :
| һөнәр = җырчы
| туу датасы = 15.01.1952
| туу җире = [[СССР]], [[РСФСР]], [[БАССР]], {{Туу җире|Учалы районы| Учалы районында}} [[Илчегол (Учалы районы)|Илчегол]] [[авыл]]ы
| гражданлык = {{байраклаштырубайрак|ССРБСССР}} [[СССР]]→<br/>{{байраклаштырубайрак|Россия}} [[РФ]]
| милләт = башкорт
| үлем датасы =
Строка 19 ⟶ 18 :
| хатын =
| балалар = улы Чыңгыз, кызы Гүзәл
| бүләк һәм премияләр = {{Салават Юлаев премиясе}} ([[1985Файл:С.Юлаев ордены.jpg|30px|С.Юлаев ордены - 2022]])
| сайт
| башка мәгълүмат = {{РФ халык артисты|2002}}
}}
'''Флюра Килдиярова''', (Флюра Әхмәтша кызы Килдиярова, ({{lang-ba|Флүрә Әхмәтша ҡыҙы Килдейәрова}}, ''[[1952 ел]]ның [[15 гыйнвар]]ы, [[СССР]], [[РСФСР]], [[БАССР]], [[Учалы районы]], [[Илчегол (Учалы районы)|Илчегол]]'') - җырчы (''сопрано''), педагог. РоссиянеңБАССР халык(1989) артистыһәм Россиянең ([[2002]]) халык артисты. [[Салават Юлаев премиясе]] лауреаты ([[1985]]).
 
== Тәрҗемәи хәле ==
[[1952 ел]]ныңелның 15 гыйнваренда [[БАССР]] [[Учалы районы]] [[Илчегол (Учалы районы)|Илчегол]] [[авыл]]ындаавылында туган. [[Уфа]]даУфада [[Уфа сәнгать институты|сәнгать институтын]] ''(Р. Мусина сыйныфыклассы)'' тәмамлый ([[1981]]). Уфада [[Уфа]]даБашкорт дәүләт опера һәм балет театры|опера-балет [[театртеатрында]]ында (1981―1989), [[1981Хөсәен Әхмәтов исемендәге Башкорт дәүләт филармониясе|филармониядә]]-[[1989]]), филармониядә ([[1989 ел]]данелдан) солист булып эшли. [[Уфа сәнгать академиясе]]ндә укыта ([[1992]]-[[1997]]1992―1997, [[2000 ел]]данелдан).
 
== Иҗаты ==
[[Файл:Ф.Килдиярова 1.jpg|250px|thumb|right|Студент чагы]]
Сирәк очрый торган матур һәм бай тембрлы сопрано тавышка ия [[җыр]]чыҗырчы. Зур башкару осталыгына, сәхнә темпераментына, артистлыкка ия.
* Мәскәүдә [[Мәскәү]]дә Зур театр]] сәхнәсендә, Кремль сараенда, [[Будапешт]]та Вигадо концертлар залында (''[[Маҗарстан]]'') җырлый.
* «Башкирия — [[Һалле]]» (''[[Алмания|ГДР]], [[1979]]'') «дуслык атнасы»нда,
* «[[БАССР]] ([[БАССР|БР]]) әдәбияты һәм сәнгате көннәре»ндә - [[Якутия]] ([[1978]]), [[Татарстан]] ([[1989]], [[2012]]<ref>[http://www.an-tat.ru/zhurnal-nash-dom-tatarstan/13/2325/ Татарстанда БР мәдәниятымәдәнияте көннәре]</ref>), [[ЧуашияЧуашстан]] ([[1981]]); [[Алман Демократик Республикасы|ГДР]] ([[1984]], [[1986]]), [[Екатеринбург]] ([[1989]]), [[Петербург]] ([[2001]]), [[Мәскәү]] ([[2007]]), [[Ырынбур]] ([[2007]]) [[шәһәр]]ләрендәшәһәрләрендә,
* «[[Россия]] сәнгате көннәре»ндә - ([[АзәрбайҗанБакы]] (''[[БакыАзәрбайҗан]], [[2000]]''), Баден (''[[Австрия]] (Баден, [[2005]]'') катнаша.
* [[Россия]] [[шәһәр]]ләрендәшәһәрләрендә һәм 17 чит илдә гастрольдә була.
* Яшь җырчыларның [[Газиз Әлмөхәммәтов]] исемендәге [[БАССР|республика]] конкурсы ([[1974]]), [[Ленинград]]та халык җырларын башкаручыларның бөтенроссия конкурсында ([[1979]]) катнашып, лауреат исемен ала.
 
==== Төп партияләре ====
* ''Әминә'' («Салават Юлаев» З. Исмәгыйлев; дебют, [[1981]]),
* ''Марфа'' («Патша кәләше» Н. А. Римский-Корсаков)
* ''Акчәчкә'' (беренче башкаручы) («Акмулла»)
* ''Сарычәч'' («Урал илчеләре» [[Заһир Исмәгыйлов|З. Исмәгыйлев]])
* ''Хатын-кыз'' («Кара сулар» [[Салават Низаметдинов|С. Ә. Низаметдинов]], [[1989]]),
* солист («Буранбай», 1989)
* [[Чыңрау торна|«Чыңрау торна»]] ([[2003]], [[Нур Даутов]])
 
==== Репертуар ====
Чит ил (И. С. Бах, Дж. Верди, В.АмА. Моцарт, Ф. Шуберт), [[рус]] (С. В. Рахманинов, [[Пётр Чайковский|П. И. Чайковский]]), [[башкорт]] (Х. Ф. Әхмәтов, З. Г. Исмәгыйлев, Ш. З. Колбарисов, Р. А. Мортазин, Р. В. Сәлмәнов, Р. Х. Сәхәветдинова), [[татар]] ([[Мансур Мозаффаров|М. А. Мозаффаров]], [[Рөстәм Яхин|Р. М. Яхин]]) композиторларының вокал әсәрләре, дөнья халыклары һәм башкорт халык («[[Хан кызы (җыр)|Хан кызы]]», «Ашкадар», «Баяс», «Гыйльмияза», «Турат чагылы», «Урал», «Эскадрон», «[[Ирәндек (җыр)|Ирәндек]]») җырлары, озын көйләр.<ref>[http://ufa-gid.com/encyclopedia/kildiyar_fa.html Уфа-гид сайтында]</ref>
 
== Бүләкләре, мактаулы исемнәре ==
* 1985 ― [[Салават Юлаев премиясе]] ([[1985]])
* БАССР халык артисты ([[1989]])
* 1989 ― БАССР халык артисты
* РФ атказанган артисты ([[1995]])
* 1995 ― РФ халыкатказанган артисты ([[2002]])
* БАССР2002 ― РФ халык артисты ([[19892002]])
* [[Салават Юлаев премиясе]] ([[1985]])
* 2022 ― [[Салават Юлаев ордены]] <ref>[https://www.bashinform.ru/news/culture/2022-01-16/bashkirskaya-pevitsa-flyura-kildiyarova-na-svoem-benefise-nagrazhdena-ordenom-salavata-yulaeva-2655726 Башкирская певица Флюра Кильдиярова на своем бенефисе награждена орденом Салавата Юлаева.] ИА Башинформ, 16.01.2022</ref>
 
== Әдәбият ==
1.* ''Ф. Килдиярова''. Халкым җыры (Песни моего народа). Уфа, 1995.{{ref-ba}}
2.* ''Ф. Килдиярова''. «Урал ынйыһы». Уфа, 2006.{{ref-ba}}
 
2. Ф. Килдиярова. «Урал ынйыһы». Уфа, 2006.{{ref-ba}}
 
== Сылтамалар ==
Строка 67 ⟶ 66 :
 
== Искәрмәләр ==
<small>{{искәрмәләр}}</small>
 
{{DEFAULTSORT:Килдиярова, Флюра}}
[[Төркем:БАССР халык артистлары]]
[[Төркем:РоссиянеңРусиянең атказанганхалык артистлары]]
[[Төркем:Россиянең халык артистлары]]
[[Төркем:Салават Юлаев премиясе лауреатлары]]
[[Төркем:Җырчылар]]
Строка 79 ⟶ 77 :
[[Төркем:Вуз укытучылары]]
[[Төркем:Башкорт опера һәм балет театры җырчылары]]
[[Төркем:Салават Юлаев ордены кавалерлары]]