Василий Баженов: юрамалар арасында аерма

Контент бетерелгән Контент өстәлгән
InternetArchiveBot (бәхәс | кертем)
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8
Tegebot (бәхәс | кертем)
к clean up, replaced: Русия → Россия (10) using AWB
Юл номеры - 9:
| туу датасы = 12.03.1738
| туу җире = {{туу җире|Мәскәү|Мәскәүдә}}
| гражданлык = {{байраклаштыру|РусияРоссия империясе}}
| милләт = [[рус]]
| үлем датасы = 13.08.1799
Юл номеры - 22:
| башка мәгълүмат =
}}
'''Василий Баженов''', Василий Иван улы Баженов, {{lang-ru|Баженов Василий Иванович}} (''[[1738]]-[[1799]]'') — архитектор, рәссам, педагог, теоретик, архитектурада рус классицизмы мәктәбенә нигез салучылардан берсе. РусияРоссия император академиясе әгъзасы (''[[1784 ел]]дан''), вице-президенты (''[[1796 ел]]дан''). Пашков йортын, Царицыно сарай-бакча ансамблен коручы.
 
== Тәрҗемәи хәле ==
Юл номеры - 29:
[[File:Moscow, Bolshaya Ordynka 21.jpg|thumb|Долгов йорты]]
[[File:Храм-в-Черкизово2.jpg|thumb|Черкизоводагы чиркәү]]
[[1738 ел]]ның [[1 март|1]] ([[12 март|12]]) [[март]]ында [[Мәскәү]]дә, сарай чиркәве причетчигы Иван Федорович Баженов (''[[1711]]-[[1773]]'') гаиләсендә туган. Рәсемгә сәләте кечкенә вакытта ук ачыла. [[Мәскәү]]дә беренче {{comment|архитектура|архитектура}} мәктәбе ачкан кенәз Дмитрий Васильевич Ухтомский аны үз кул астына кертә. Ухтомский мәктәбеннән [[РусияРоссия]]дә беренче югары уку йорты булган Славян-грек-латин академиясенә күчә. Анда 1,5 ел укыгач, обер-архитектор [[:ru:Растрелли, Бартоломео Франческо|Растрелли]] үзенә ярдәмче итеп ала.
 
== [[Аурупа]]да ==
Иң яхшы укучы студент буларак, [[пенсия]] түләп, чит илгә укырга җибәрәләр: [[1759 ел]]ның [[сентябрь|сентябреннән]] [[Париж]]да ''профессор'' Шарль Девайи остаханәсендә шөгыльләнә. [[Париж]]да сәнгать академиясен алтын медальгә тәмамлагач, [[Рум]]га китә. Анда күләмле, катлаулы төзелешле, күп очракта чынбарлыкта тормышка ашырып булмастай корылмаларның макетларын төзү белән мавыга. [[Рум]]да 28 яшьлек остага архитектура академигы дәрәҗәсе бирелә һәм профессор урыны тәкъдим ителә. [[Флоренция]], Клементино һәм Болонья академияләренә әгъза итеп сайлыйлар.
 
== [[РусияРоссия]]дә ==
Рус архитектурасына «[[Франция|франсуз]] йогынтысы»н кертүче булып таныла. Хөкемдарларның начар карашы {{comment|архитекторга|архитекторга}} уйлаган эшләрен тормышка ашырырга комачаулый.
 
==== [[Мәскәү]]дә ====
[[Мәскәү]]дә төзегән биналары күләмле, кырыс, шул ук вакытта нәфис булулары, челтәрләп эшләнгән бизәкләре белән игътибарны җәлеп итә. [[1784]]-[[1786 ел]]ларда төзелгән [[:ru:Пашков дом|Пашков йорты]] (''хәзерге'' РусияРоссия дәүләт китапханәсенең иске бинасы) шундыйлардан. Архитектура профессоры урынын алырга теләп, [[патша]]бикә [[Екатерина II|Екатерина]] өчен күңел ачу биналары төзи. Ләкин көткән урын бирелмәгәнлектән, академик хезмәттән китә. Капитан дәрәҗәсе биреп, кенәз [[:ru:Орлов, Григорий Григорьевич|Григорий Орлов]] үзе җитәкләгән Артиллерия ведомствосына баш архитектор итеп ала. [[1773 ел]]да [[Мәскәү]]нең тарихи үзәген яңартуны башлап җибәрә: [[:ru:Московский Кремль|Мәскәү Кремле]] диварлары сүтелеп, яңа зур биналар корылырга тиеш була. Ләкин [[Екатерина II|патшабикә]] әмере белән әлеге эш туктатыла.
[[1785 ел]]да Ходынка кырында [[Күчүк Кайнарҗа солыхы|Күчүк Кайнарҗа килешүен]] бәйрәм итү өчен, '''''барокко''''' һәм '''''готика''''' агымнарын кушып төзегән корылмаларны, шулай ук [[Екатерина II|патшабикә]] әмере белән җимереп аталар. Патшабикәгә аның өчен төзелгән бинаның башка биналар белән бер үк зурлыкта булуы охшамаган.
Юл номеры - 45:
 
==== [[Петербург]]та ====
[[1792 ел]]да яңадан Артиллерия ведомствосына эшкә алгач, эшчәнлеген [[Санкт-Петербург]]да дәвам итә. [[1796 ел]]да [[патша|тәхеткә утырган]] [[Павел I]] В.И. Баженовны РусияРоссия сәнгать академиясенең вице-президенты итеп билгели, рус рәссамнарының сәләтен ачу юлларын ачыкларга куша.
 
== Мирас ==
[[РусияРоссия]] {{comment|архитектура|архитектура}} [[тарих]]ында В.И. Баженов төзегән биналар төгәл ачыкланмаган. Кайбер биналарны, стиль якынлыгы буенча, Баженовныкы дип ялгыш атау киң таралган.
 
== Хәтер ==
[[РусияРоссия]] [[шәһәр]]ләрендә, шулай ук [[Казан]]да<ref>{{Citation |title=Урам хариталары сайтында |url=http://street-maps.ru/bazhenova-ulica-na-karte-kazani.php |access-date=2015-11-19 |archive-date=2016-03-04 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160304131031/http://street-maps.ru/bazhenova-ulica-na-karte-kazani.php |dead-url=yes }}</ref>, [[Казакъстан]] [[шәһәр]]ләрендә ([[Алматы]], [[Караганда|Караганды]]) урамнарга исеме бирелгән.
 
== Әдәбият ==
Юл номеры - 67:
{{DEFAULTSORT:Баженов, Василий}}
[[Төркем:Архитекторлар]]
[[Төркем:РусияРоссия архитекторлары]]
[[Төркем:РусияРоссия империясе академиклары]]
[[Төркем:Рәссамнар]]
[[Төркем:Тәрҗемәчеләр]]