Бакый Урманче: юрамалар арасында аерма

'''Urmançe BaqiBaqıy (ĞäbdelbaqíĞäbdelbaqıy) İdris ulı Urmançe''' ([[23. Febräl]] [[1897]]-[[6. August]] [[1990]]), näqeşçe, sınçı, grafik häm pädagogpedagog. TASSR häm RSFSRnıñ xalıq rässamı ([[1960]], [[1982]]).

BaqiBaqıy [[1897]]. yılda xäzerge [[Bua]] rayonınıñ Kül Çerekene awılında tua. [[1907]]. yılda Urmançievlär [[Qazan]]ğa küçälär, BaqiBaqıy [[Möxämmädiä]] mädäräsäsenä uqırğa kerä. Anda Şäreq tellär öyränä. Räsem yazu häm eskripkä uynaw belän şöğellänä. Qazan Sänğän Mäktäbenä imtixannarnı birä almíçaalmıyça, [[1914]]. yılda Uralğa kitä. [[1916]]. yılda BaqinıBaqıynı armiägä alalar. RevolusiäRevolutsiä çorında Urmançe soldat deputalığına saylana. [[1919]]. yılda yañartqan İrekle Sänğäti-Texnik Hönärxanägä (elekke sänğät mäktäbenä) uqırğa kerä. Qızıl Armiägä mobilizasiädänmobilizatsiädän soñ, Mäskäwgä[[Mäskäw]]gä uqırğa kerä.<ref>[http://www.antat.ru/urm/tlife.html Räsmi site'ndasaytında Urmançeneñ tormış yulı]</ref>

[[Image:Cihanov Urmançe.jpg|150px|thumb|left|BaqiBaqıy Urmançeneñ ''[[Näcip Cihanov]]'']]

[[1926]]-[[1929]]. yıllarda Qazan Sänğät-TeaterTeatr Texnikumında uqıta. [[1929]]. repressiälänä häm [[Solovetskie Utrawları]] lagerenä sörelä, läkin [[1933]]. yılda azat itelä. [[1934]]-[[1941]]. yıllarda [[Mäskäw]]dä yäşi, [[1941]]-[[1949]].da [[Alma-Ata]] häm [[Semipalatinsk]] şähärlärendä administrativ sörgendä waqıtta Qazaq şağirläre. häm yazuçıları (Abay, M. Auezov, S. Moqanov) äsärlärenä illustrasiälär, grafik seriälär, [[Ğabdulla Tuqay]]nıñ [[Qazaq tele]]nä tärcemä itelgän şiğerlärenä, [[Qazaqstan]]nıñ taríxıtarixı, könküreşe häm sänğät ähellärenä bağışlanğan äsärläre icat itä; [[1949]]-[[1958]]dä [[Üzbäkstan]]da yäşi, [[Urta AsiäAziä]] tabiğätenä bäyle näqeş häm garfir portretlar, tematik kartinalar, päyzajpeyzaj, etüdlär yaza. Balxaş baqır eretü zavodı Mädäniät yortınıñ arxitekturası proyéktıproyektı häm dekorativ bizäleşe autorıavtorı ([[1952]]). [[1949]]-[[1958]]. yıllarda ToshkentTaşkent teaterteatr-sänğät institutında, anda sın sänğäte bülegen oyıştıruçılarnıñ berse ([[1956]]). [[1958]]. yıldan [[Qazan]]da.<ref>Tatar Ensiklopediä Süzlege, Qazan, 2003</ref>

Töp äsärläre: näqeş - ''Separator yanında'' ([[1928]]), ''Tatarstan'' triptixe ([[1976]], [[1985]]), ''Saltıq bolını'' ([[1979]]; sın - ''Sağış'' ([[1966]]), ''Yazğı moñnar'' ([[1968]]), ''Tulpar'' ([[1968]]); Tatar mädäniäte ähelläre porträtläreportretları, [[Tatarstan]]níñ [[Qırlay]] awılında [[Ğabdulla Tuqay]]ğa memorial arxitektura kompleksı ([[1976]]), [[Därdämänd]] häm Tuqay şiğerlärenä grafik illústrasiälärillústratsiälär ([[1954]]-[[1968]]); balalarğa sänğät tärbiäse birügä bağışlanğan [[Tatarça]] berençe däreslek (Mäskäw, [[1924]]), räsem sänğätenä qarağan mäqälälär häm başqa. TASSRnıñ Ğabdulla Tuqay isemendäge Däwlät büläge laureatı ([[1967]]).

Qazanda häykäle ([[1996]]) bar, muzéyımuzeyı eşli ([[1998]]).