Berençe çeçen suğışı: юрамалар арасында аерма

Контент бетерелгән Контент өстәлгән
Alim Iliazov (бәхәс | кертем)
→‎Tarix: Fixed typo, Fixed grammar
Тамга: кире кагылган Мобиль җиһаз ярдәмендә үзгәртү Мобиль кушымта аша үзгәртү Андроид кушымтасы аша төзәтү
к Alim Iliazov үзгәртүләре (бәхәс) InternetArchiveBot юрамасына кадәр кире кайтарылды
Тамга: кире кайтару
Юл номеры - 22:
|заголовок1 =
|метка1 = Data
|текст1 = 11 dekəberdekäber 1994 - 31 avgust 1996
 
|заголовок2 =
|метка2 = Urın
|текст2 = Çeçenstan, İnguşetiyəİnguşetiä, DağıstanDağstan, Stavropol krayı
 
|заголовок3 =
|метка3 = NəticəNäticä
|текст3 = XəsəwyortXäsäwyort kileşülərekileşüläre, RüsiyəRusiä əskərlərenğäskärlären çığaruwçığaru
 
|заголовок4 =
|метка4 = ÜzgəreşlərÜzgäreşlär
|текст4 = çınında İçkeriä bäysezlege
 
|заголовок6 =
|метка6 = KöndəşlərKöndäşlär
|текст6 = Rusiä qorallı ğäskärläre,
Çeçen CömhüriyəteCömhüriäte İçkeriyəİçkeriä
 
|заголовок7 =
|метка7 =RüsiyəRusiä əskərğäskär başlığı
|текст7 = Yeltsin, Graçev
 
|заголовок8 =
|метка8 = Çeçen əskərğäskär başlığı
|текст8 = CəwhərCäwhär Dudayev
 
|заголовок9 =
|метка9 = Yaqlar köçləreköçläre
|текст9 = RüsiyəRusiä: 95 000 (qorallı köçlərköçlär)
* Çeçenstan: 3000 (gvardiyəgvardiä, irekçelərirekçelär)
 
|заголовок10 =
|метка10 = Yuğaltular
|текст10 = RüsiyəRusiä: 5552 (rəsmiräsmi rus.çığ.), 14 meňmeñ (Ana komitetı), 80 meňmeñ (çeç. xəbərexäbäre)
* Çeçenstan: 17 391 (rəsmiräsmi rus.çığ.), 40 meňmeñ çaması (tınıç xalıq belənbelän)
}}
[[Файл:Evstafiev-chechnya-prayer3.jpg|260px|мини|уңда|CimerelgənCimerelgän Groznıy şəhərendəşähärendä çeçen keşese namaz uqıy, 1995 yıl]]
'''Berençe çeçen suğışı''' '''İçkeriyəİçkeriä bəysezlegebäysezlege öçen suğış''' '''Çeçen CömhüriyətendəCömhüriätendä RF konstitutsion tərtibentärtiben torğızuwtorğızu''' - [[RüsiyəRusiä]] əskərləreğäskärläre həmhäm tanılmağan [[İçkeriyəİçkeriä]] CömhüriyəteCömhüriäte arasında [[1994]]-[[1996]] yılda bulğan suğış.
 
Suğış İçkeriyədə həm Tönyaq Qawqaz qayber töbəklərendə bulğan.
 
Suğış İçkeriyədəİçkeriädä həmhäm Tönyaq Qawqaz qayber töbəklərendətöbäklärendä bulğan.
==Tarix==
[[1991]] yılda [[Sovet Berlege]] tarqalğannan soňsoñ bar elekke Sovet CömhüriyətləreCömhüriätläre üz bəysezləgənbäysezlegen iğlan itələritälär, şul uq Çeçen Moxtari CömhüriyəteCömhüriäte möstəqilləgənmöstäqillegen iğlan itəderitä.
 
LəkinLäkin [[Борис Ельцин|Boris Yeltsin]] yitəkçesendəgecitäkçesendäge RüsiyəRusiä xökümətexökümäte başqa Sovet cömhüriyətlərencömhüriätlären irekkəirekkä çığarıp yibərepcibärep RSFSR eçendəgeeçendäge bulğan töbəklərentöbäklären azat itmiyderitmi.
 
Rusiä xökümäte milli azatlıq xäräkäten ğäskärlär belän bastırırğa çişä.
Ləkin [[Борис Ельцин|Boris Yeltsin]] yitəkçesendəge Rüsiyə xöküməte başqa Sovet cömhüriyətləren irekkə çığarıp yibərep RSFSR eçendəge bulğan töbəkləren azat itmiyder.
 
[[1990]] yılda ğomumçeçen kongressınıňkongressınıñ yitəkçesecitäkçese [[Җоһар Дудаев|CəwhərCäwhär Dudayev]] bulıp saylanğan. Ul töp maqsatın - bəysezbäysez ÇeçenistanÇeçenstan buldırırğa itep quyğan.
Rüsiyə xöküməte milli azatlıq xərəkəten əskərlər belən bastırırğa çişəder.
 
[[1991]] yılda Dudayev Çeçenstan bätsezlegen iğlan itä.
[[1990]] yılda ğomumçeçen kongressınıň yitəkçese [[Җоһар Дудаев|Cəwhər Dudayev]] bulıp saylanğan. Ul töp maqsatın - bəysez Çeçenistan buldırırğa itep quyğan.
 
[[1991]]-1994 yılda DudayevÇeçenstan Çeçenistançınında bətsezlegenbäysez ilan itəderbula.
 
[[1993]] yılda Çeçenstanda eçke säyäsi köräş başlana. Rusiä xökümäte şuşı köräştä uñışsız qısılırğa tırışa, Dudayevka qarşı köçlären yaqlıy, läkin şuşı oppozitsiä ciñelä.
1991-1994 yılda Çeçenstan çınında bəysez buladır.
 
===Suğış başlanuwıbaşlanuı===
[[1993]] yılda Çeçenistanda eçke səyəsi körəş başlanadır. Rüsiyə xöküməte şuşı körəştə uňışsız qısılırğa tırışadır, Dudayevga qarşı köçləren yaqlıydır, ləkin şuşı möxalefət yiňeləder.
 
[[1994]] yılnıňyılnıñ 1 dekaberendədekaberendä RüsiyəRusiä hawa köçləreköçläre baş ÇeçnəÇeçnä hawa alannarın bombağa totadırtota.
===Suğış başlanuwı===
 
11 dekaberdədekaberdä Yeltsin 2169 nomerlı Ukaznı imzalıy, yaniyağni ÇeçenistangaÇeçenstanğa qarşı suğışnı ilaniğlan itəderitä.
[[1994]] yılnıň 1 dekaberendə Rüsiyə hawa köçləre baş Çeçnə hawa alannarın bombağa totadır.
 
31 dekaberdədekaberdä Groznıy şəhərenşähären qanlı höcüm başlanadırbaşlana.
11 dekaberdə Yeltsin 2169 nomerlı Ukaznı imzalıy, yani Çeçenistanga qarşı suğışnı ilan itəder.
31 dekaberdə Groznıy şəhəren qanlı höcüm başlanadır.
 
[[1994]] yıldan [[1996]] yılğa qədərqädär Berençe çeçen suğışı nəticəsendənäticäsendä küp qorban belənbelän XəsəwyortXäsäwyort şartnaməseşartnamäse imzalanğan. RüsiyəRusiä əskərləreğäskärläre ÇeçnədənÇeçnädän çığalar, de fakto yiňelələrciñelälär.
 
Berençe çeçen suğışı nəticəsendənäticäsendä Çeçen CömhüriyəteCömhüriäte İçkeriyəİçkeriä çınında möstəqillekkəmöstäqillekkä ireşəderireşä.
 
Berençe çeçen suğışınnan soňsoñ RusiyəRusiä əskərləreğäskärläre Çeçenstannan kitələrkitälär häm RüsiyədəRusiädä küp dəhşətleterroristik əməlləraktlar bulğannar.
 
==Monı da qarağız==