Ğäräp älifbası: юрамалар арасында аерма
Контент бетерелгән Контент өстәлгән
tulılandırıldı |
Төзәтмә аңлатмасы юк |
||
Юл номеры - 19:
* süz urtasında,
* süz azağında.
Ğäräp älifbasında altı xäref özek xäreflär dip atala, alar üzlärennän soñ kilgän xäreflär belän (sul yaqtan) totaşmílar wa süzda urın aluınnan üz qiäfäten üzgärtmilär:▼
* <font class="arabic">ﺍ</font> älif▼
* <font class="arabic">ﺩ</font> däl▼
* <font class="arabic">ﺫ</font> zäl▼
* <font class="arabic">ﺭ</font> rä▼
* <font class="arabic">ﺯ</font> zä▼
=== Töp xäreflär ===
Строка 177 ⟶ 169 :
|}
▲Ğäräp älifbasında altı xäref özek xäreflär dip atala, alar üzlärennän soñ kilgän xäreflär belän (sul yaqtan) totaşmílar wa süzda urın aluınnan üz qiäfäten üzgärtmilär:
=== Başqa xareflar ===▼
▲* <font class="arabic">ﺍ</font> älif
▲* <font class="arabic">ﺩ</font> däl
{| class="lightBorder centered" cellpadding="2"▼
|-----▼
! Ayırım▼
! Başta▼
! Urtada▼
! Azaqta▼
! İsem▼
! Almaş▼
! Awaz▼
|-----▼
| class="arabic" | ﺓ || – || — || class="arabic" | ﺔ▼
| class="unicode" | tāʾ marbūṭa ▼
| class="unicode" | h et t / Ø / <sup><small>h</small></sup> / ẗ▼
| class="unicode" | [t], [h], Ø▼
|-----▼
| class="arabic" | ﻯ || — || – || class="arabic" | ﻰ▼
| class="unicode" | ʾalif maqṣūra▼
| class="unicode" | ā / ỳ▼
| class="unicode" | [(a)ː]▼
|-----▼
| class="arabic" | ﻻ || – || — || class="arabic" | ﻼ ▼
| class="unicode" | lām ʾalif▼
| class="unicode" | lā▼
| class="unicode" | [l(a)ː] ▼
|}▼
▲* <font class="arabic">ﺫ</font> zäl
[[Ğäräp]] älifbasında xäreflär berläşmäläre dä qullanıla, yäğni berniçä xärefneñ ber-bersenä totaşılıp yalıluı. Şul berläşmälärneñ ''lām älif'' genä mäcbüri, başqalarnı ayırım xäreflär aşa da yazarğa mömkin, çönki alarnıñ säkeldä bulmawı da íxtímal. Mísallar:▼
==== Tartıqlar ====
Ğäräp telendä icek yasawçı awazlar bularaq suzıqlar yörsälär dä, alarnıñ neçkä/qalın buluı tartıqnıñ neçkä/qalın buluına qarí. Yäğni bu yaqtan Ğäräp yazuı elekke iske [[Orxon älifbası|Törki älifbasında]] kük, suzıq awazları öçen öç xäref kenä, wä alarnıñ qalın/neçkälege nindi tartıq belän toruına bäleyle.
Ğäräpçädä 7 ''istiğälä'' (qalın tartıq) belderüçe xäref bar: <font class="arabic">ﻕ ﻍ ﻁ ﻅ ﺹ ﺽ ﺥ</font>. Bu xäreflär belän ''fätxä'' [a] itep, ''käsrä'' [í] itep, wä ''zämmä'' [u] itep uqıla.
Başqa xäreflär ''istifälä'' (neçkä tartıq) belderälär, wä alar belän ''fätxä'' [ä] itep, ''käsrä'' [i] itep, wä ''zämmä'' [ü] itep uqıla.
=== Xäräkälär ===
Строка 222 ⟶ 201 :
* <font class="arabic">'''َ'''</font> – qısqa [a] – ''fätxä''
* <font class="arabic">'''ِ'''</font> – qısqa [i] – ''käsrä''
* <font class="arabic">'''ُ'''</font> – qısqa [u] – ''zämmä/damma''
Строка 258 ⟶ 239 :
* <font class="arabic">'''ً'''</font> – fätxä tänwin – [än] uqıla. Mísal: <font class="arabic">'''بَابًا'''</font> – [bābän]
* <font class="arabic">'''ٍ'''</font> – käsrä tänwin – [in] uqıla. Mísal: <font class="arabic">'''بَابٍ'''</font> – [bābin]
* <font class="arabic">'''ٌ'''</font> – zämmä tänwin – [ün] uqıla. Mísal: <font class="arabic">'''بَابٌ'''</font> – [bābün]
Строка 300 ⟶ 283 :
Mísal: <font class="arabic">قَرِيلَةٌ</font>
▲=== Başqa xareflar ===
▲{| class="lightBorder centered" cellpadding="2"
▲|-----
▲! Ayırım
▲! Başta
▲! Urtada
▲! Azaqta
▲! İsem
▲! Almaş
▲! Awaz
▲|-----
▲| class="arabic" | ﺓ || – || — || class="arabic" | ﺔ
▲| class="unicode" | tāʾ marbūṭa
▲| class="unicode" | h et t / Ø / <sup><small>h</small></sup> / ẗ
▲| class="unicode" | [t], [h], Ø
▲|-----
▲| class="arabic" | ﻯ || — || – || class="arabic" | ﻰ
▲| class="unicode" | ʾalif maqṣūra
▲| class="unicode" | ā / ỳ
▲| class="unicode" | [(a)ː]
▲|-----
▲| class="arabic" | ﻻ || – || — || class="arabic" | ﻼ
▲| class="unicode" | lām ʾalif
▲| class="unicode" | lā
▲| class="unicode" | [l(a)ː]
▲|}
▲[[Ğäräp]] älifbasında xäreflär berläşmäläre dä qullanıla, yäğni berniçä xärefneñ ber-bersenä totaşılıp yalıluı. Şul berläşmälärneñ ''lām älif'' genä mäcbüri, başqalarnı ayırım xäreflär aşa da yazarğa mömkin, çönki alarnıñ säkeldä bulmawı da íxtímal. Mísallar:
: ''Sall-Allahu-äläyhi-wäs-sälläm'': <font class="arabic">ﷺ</font>
=== Assimiläsi ===
Строка 390 ⟶ 407 :
== Monı da qara ==
<!--{{wikibooks}}-->
* [[Ğäräp älifba däreslege]]
* [[Ğäräp tele]]
* [[Ğäräp sannarı]]
| |||